با وجود اینکه از دیر باز بررسی های فراوانی در زمینه ترجمه عناصر ادبی همچون استعاره و تشبیه صورت پذیرفته است، تلمیح یکی از این عناصر است که محققان آنچنان که شایسته است بدان توجه نکرده اند. نکته حائز اهمیت این است که استفاده از تلمیح به شعر محدود نمی شود بلکه در دیگر حوزه ها مانند داستان و نمایشنامه نیز بکار می رود. با توجه به اهمیت عناصر ادبی و همچنین با توجه به اینکه تا کنون هیچ محققی به بررسی ...

تلمیح یکی از عناصر و آرایه های مهم شعر فارسی است و می تواند ما را در رسیدن به آبشخورهای فکری و فرهنگی و اندیشه های شاعران رهنمون باشد. تلمیحات موجود در شعر نو حاصل بینش و نگرش متاثر از دوران جدید است. تلمیحات تازه و متنوعی در شعر نو شکل گرفته که در جای خود مستلزم تحقیقات تازه ای نیز هست. شاعرانی چون احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث -که از ارکان شعر نو محسوب می شوند -ویژگی هایی در بیان افکار و اندیش...

تلمیح یکی از اصطلاحات فن بدیع است؛ عنصری فرامتنی که با پیوستن به متنِ دیگر، ساختار و معنای دیگر گونه­ای می­یابد. ویژگی بیناذهنی و بینامتنی تلمیح، سبب می­شود تا بین گوینده و خواننده، مشارکتی شکل گیرد. هدف اصلی این مقاله، واکاوی نسبت ایدئولوژی و تلمیح است؛ ازاین رو، با تأکید بر شعر شاملو به این اصل توجّه دارد که تلمیح نمی­تواند بدون ایدئولوژی، ویژگی بینامتنی خود را در متن تثبیت کند. احضار تلمیحات، ...

تلمیح یکی از صنایع معنوی بدیع و یکی از جذّاب ترین و موثّرترین عناصری است که شاعران در اشعار خویش برای تقویت معنی، تثبیت سخن خویش و ساختن مضامین شعری از آن بهره می برند. استفاده از تلمیح نشانه ی وسعت اطلاعات و غنای فرهنگی شاعر است و بر لطف و عمق شعر او می افزاید. حسین منزوی و سید محمد حسین بهجت تبریزی (شهریار) از بزرگان غزل معاصر به حساب می آیند و با وجود اشتراکات فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی بسی...

در این نوشته سعی شده است چگونگی به‌کارگیری تلمیح از نظر معنا و مفهوم، و ساختار در قصاید خاقانی بررسی گردد. نتیجه این کاوش به ما نشان می‌دهد او علاوه بر بهره‌گیری از تلمیح مانند سایر شاعران، کوشید تا براساس بنیادی‌ترین تفکر خود؛ یعنی نوجویی و نوآوری با این آرایه رفتار نماید تا جایی که این عملکرد منجر به ساختارشکنی در روابط عناصر تلمیح گردید. بازسازی مجدد و آفرینش روایتی جدید از همان تلمیح در آثا...

تلمیح از آشناترین و پرسابقه‌ترین شگردهای بلاغی در ادبیات ایران و جهان است. ‏در این نوشتار به شیوه‌های کاربرد تلمیح در معنای ویژه‌تر و رایج‌تر آن که عبارت از اشارات ‏داستانی است، در شعر حافظ توجه می‌شود. حافظ تلمیحاتی آشنا را در نمونه‌هایی چشمگیر، ‏به شکل و شیوه‌ای ناآشنا و متفاوت روایت می‌کند. گاه داستان را از گونه‌ای دیگر می‌نگرد و ‏گاه از ایهام و تناسب در پیچیده کردن ساختار اشاری و تداعی‌انگی...

مولانا، ستاره درخشان آسمان ادب فارسی در قرن هفتم، در مهم ترین اثر منظوم خود، مثنوی معنوی، مسایل مهم عرفانی و دینی و تربیتی رابا رویکردی خلاقلانه مطرح کرده و از آیه ها و احادیث نیز بوفور بهره برده است. او در استفاده از تمثیل ها و قصّه های معروف، مهارتی خاصّ دارد. کمتر شاعری در این زمینه به پای گاه او می رسد. تنوّع تلمیحات اسلامی در شعر او ناشی از وسعت اطّلاعاتش در زمینه قرآن، تفسیر، حدیث و تخیّل قوی ...

فرهنگ اشارات و تلمیحات، امثال و باورهای عامیانه ی دیوان ادیب الممالک فراهانی چکیده آگاهی ادیب الممالک از ادب ، تاریخ ، معارف اسلامی و قصص سبب شده است که شعرش سرشار از اشارات ادبی و تلمیحات و تضمین های گوناگون باشدکه دریافت مفهوم شعر او مستلزم آگاهی از آنهاست. شعر ادیب نسبتاً پیچیده و دشوار است. بخشی از این پیچیدگی و دشواری، از یک سو به واسطه ی فراوانی اشارات و تلمیحات او به اشخاص، اقوا...

تلمیح یکی از مهمترین و پرکاربردترین آرایه های ادبی است که باعث خیال انگیزی و زیبایی کلام می شود و جزو صنایع بدیعی است که موجب ایجاز در سخن می گردد. ظهور تلمیح در ادبیّات و شعر به شکل های مختلفی صورت می پذیرد. گاه به صورت اشاره ی مستقیم، گاه به صورت ترکیب اضافی تشبیهی و گاهی به شکل تمثیل و یا رمز است. در میان تلمیحات و اشارات فارسی، تلمیح به داستان پیامبران یکی از جذّاب ترین و موثرترین نوع تلم...

در این نوشتار مختصر کوشش بر آن است که وجود صنایع بدیعی اقتباس، تضمین و تلمیح در دیوان عارف بزرگ قرن ششم و هفتم هجری، ابن فارض حموی مصری، مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد . هنگامی که شاعر در ضمن کلام منظوم اش چیزی از قرآن یا حدیث، و یا مصراعی یا بیتی از شعر دیگری بیاورد و یا در آن به قصه ای معروف یا مثلی مشهور برای تقویت معنای مقصود، اشاره کند از صنایع بدیعی اقتباس، تضمین و تلمیح بهره برده است . و چ...