نابرابری توسعه در میان شهرها و توزیع فضایی نا همگن منابع مبحثی است که در چند دهه اخیر در مباحث برنامه ریزی منطقه ای مطرح شده است. شکاف توسعه بین نواحی توسعه یافته و نواحی محروم به دلیل وجود نابرابری ها روز به روز افرایش می یابد، محرومیت نواحی محروم تداوم یافته و نواحی مرکزی امکانات را در خود متمرکز می کنند. عوامل و ویژگی های گوناگونی در عدم تعادل در نواحی تشکیل دهنده منطقه نقش دارند که شناسایی ...

تقسیمات کشوری فرایندی سیاسی ـ اداری است که با هدف اصلی تقسیم کشور به واحدهای همگن، برای رشد هماهنگ و به منظور ادارة قلمرو ملی و عرضة خدمات بهتر صورت می گیرد و در نهایت، امنیت، وحدت و مشارکت ملی را تأمین می کند. بر این اساس، تقسیمات کشوری بر ساختار اداری¬ـ مدیریتی سرزمین، شتاب بخشیدن به روند توسعة و رشد هماهنگ ملی، تأثیر بسزایی دارد، از آنجا که استان زنجان از تغییرهای صورت گرفته در این زمینه، بی...

در عصر کنونی هر حکومتی برای تامین امنیت و اعمال حاکمیت و اداره کشورش آن را به واحدهای کوچکتری تقسیم می نماید که سلسله مراتب نظام تقسیمات کشوری می باشد. شهرستان شهریار هم از این امر مستثنی نبوده و در طول سالیان اخیر دستخوش تغییرات گردیده و دو بار به دلایل مختلف ) یک بار در سال 1316 و یک بار هم در سال 1300 ( مورد تجزیه و تقسیم قرار گرفته که از جهات سیاسی و حقوقی قابل بررسی می باشد با توجه به اینک...

فهم جغرافیای سیاسی، مستلزم درک کنش متقابل جغرافیا و سیاست است. از زمان طرح دانش واژة جغرافیای سیاسی، از این علم تعاریف و تفاسیر مختلفی ارائه شده است که اغلب آن­ها تابع پارادایم حاکم و تخصص مفسران بوده اند. تفاسیر جدید نیز متأثر از مکتب فضا، به گزارة «جغرافیای سیاسی به مطالعة کنش متقابل فضا و سیاست می پردازد» بسنده کرده اند. پرسش­وپاسخ ها در جامعة دانشگاهی ایران نیز گویای آن است که این گزاره، به...

دولت در چند دهه اخیر، با هدف تسهیل در امر برنامه ریزی توسعه و امکان کنترل بیشتر بر فضای محلّی - ناحیه­ ای سعی بر کوچک ­سازی فضاها داشته است. در راستای تحقّق چنین هدفی، اجرای راهبرد تقسیمات کشوری در دستور کار دولت قرار داشته است. هدف این مقاله، ارزیابی و تحلیل رویکرد دولت در تقسیمات کشوری و اثرات آن در نابرابری و عدم تعادل­ های شهری - ناحیه ­ای در استان خراسان شمالی است. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی...

قلمرو سازی در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به‌عنوان یکی از مباحث پایه‌ای به شمارمی رود. قلمروسازی، یک ساختار سیاسی انسان‌ساخت است که در پی تقسیم‌بندی فضا است. قلمرو سازی ذاتاً سیاسی و یا ماهیتاً مشاجره آمیز است و بدون تقسیم بی‌رحمانه فضا به بخش‌های جداگانه و تخصیص انحصاری فضا وجود نداشته است. ازاین‌رو، قلمرو سازی یک فرایند هدفمند است و اهداف مختلفی مثل اقتصادی، امنیتی، هویتی، انگیزشی و یا حتی عاطفی...

کلانشهر تهران به عنوان پایتخت سیاسی- اداری و مرکز فعالیت‌های مهم اقتصادی کشور از منظر  ایمنی و حفاظت شهری ساختاری ناسالم دارد و می توان گفت که بحث ایمنی در تقسیمات شهری آن تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. این در حالی است که سوانح طبیعی متعدد از جمله زلزله این کلانشهر را تهدید می نماید. بنابراین شناخت و پرداختن به چارچوب و الگوی مشخص تقسیمات فضایی شهر جهت مدیریت کارآمد در هنگام بحران در کلانش...

   این مقاله مفهوم " جهانی شدن" را از زاویه نظریه‌های مطرح ارتباطی و برخی مقوله‌های تاثیرگذار در ارتباطات بررسی می‌کند. بدین‌منظور، با تفکیک چهار مفهوم " جهانیت"[1]، جهانی شدن[2] ، جهانی سازی[3]، و جهانی‌گرایی[4]  به رویکردهای نظری از حیث توجه به مقوله‌های فشردگی "زمان" ، "مکان"، و "فضا" می‌پردازد.    براساس این طبقه‌بندی که درچارچوب مطالعه‌ای تاریخی و اسنادی انجام گرفته است، صورت‌بندی ابتدایی...

در سطح مناطق و استان ها نیز این نظام شهری نمایانگر فضای ملی در مقیاسی کوچکتر می باشد. یک شهر برتر در سطح فوقانی هرم شهری، چند شهر ناهمگون در فاصله ای زیاد از آن و انبوهی از روستا شهرهای کوچک اندازه با عملکرد های ضعیف که توان رقابت با شهر برتر از آن ها گرفته شده است. استان کرمان نیز از این قاعده مستثنی نیست. تحقیق حاضر از نوع کاربردی – توسعه ای و با هدف شناخت شبکه شهری استان کرمان و تأثیرات تق...

نقش ویژه جغرافیای سیاسی، سازماندهی فضا در سطح ملی، ناحیه ای و محلی است. در مورد ایران، چگونگی سازماندهی سیاسی فضای درون کشوری؛ در مرحله نخست از ویژگیهای جغرافیایی آن تاثیر می پذیرد و در مرحله بعد، تابع نوع نظام سیاسی حاکم بر این کشور است. بررسی فای جغرافیایی کشور ایران، ویژگیهایی مانند تکثر، تنوع و تعدد کارکردهای محیطی و عملکردهای گروههای انسانی را نمایان می سازد. این مسئله منجر به شکل گیری حو...