یکی از موضوعات مهم و مناقشه برانگیز در تفسیر قرآن، شناسایی ذوالقرنین است. مفسران مسلمان از دیرباز در این باره به بحث پرداخته، و ویژگیهای مذکور در قرآن کریم برای ذوالقرنین را با چندین مصداق متمایز منطبق نموده اند. از جمله، گروهی ذوالقرنین را از پادشاهان قبیلۀ حِمْیَر در یمن، و سدی را نیز که بنایش در قرآن کریم به وی منسوب شده است، همان سدّ مشهور مأرب دانسته اند. گروهی نیز بر این باورند که ذوالقرنین ه...

مرحوم علامه سید هاشم بحرانی تعداد قابل توجهی از روایات منسوب به امام رضا(ع) را که مرتبط با آیات گوناگون دیده است در تفسیر البرهان –با رعایت ترتیب آیات- نقل نموده است در این پایان نامه به بررسی اسانید این گونه روایات تا آیه 105سوره برائت پرداخته شده و اعتبار یا عدم اعتبار این اخبار مورد بررسی قرار گرفته است و در صورت ضعف سند، به جستجو برای یافتن اسانید معتبر دیگری که در جوامع روایی موجود اند اقد...

مجاهد بن جبر از مفسران معروف تابعی در قرن دوم، از موثق‌ترین شاگردان ابن عباس و از راویان امام علی(ع) می‌باشد. غیر از روایات فراوانی که در تفاسیر روایی از وی نقل شده، تفسیری با عنوان «تفسیر مجاهد» به روایت ابن ابی نجیح، که تنها تفسیر مستقل باقی‌مانده از دوران تابعین می‌باشد، به وی منسوب است. نسخه خطی این تفسیر که به شماره 1075 در دار الکتب المصریه در قاهره نگه...

دو تفسیر اصلی برای تصدیق وجود دارد نخست تفسیری است که ما آنرا تفسیر اسنادی تصدیق خواهیم خواند و دیگری تفسیری است که می توان آن را اذعان به واقعیت داشتن معنای قضیه نامید مطابق تفسیر نخست تصدیق عبارت از نسبت دادن چیز یبه چیزی (جعل الشی شیئا) است این تفسیری است که به حکما منسوب است و خواجه نصیرالدین طوسی به دفاع از آن پرداخته است تفسیر دوم نظری است که ابن سینا و بهری پذیرفته اند و قطب رازی در براب...

 بررسى مبانى، روشها و اسلوب بیانى تفسیر اهل‌بیت(ع) است.  میراث تفسیرى اهل‌بیت (ع)، گنجینه نهفته و ناپیراسته‌اى است که مى‌باید آن را کشف کرد و پالود اما با ابزار و معیارهاى کلى نه فحص و تحقیق موردى که کارى بس دشوار و یا ناممکن است.  نگارنده از پیوند میان قرآن و عترت و از مهجور ماندن و ضرورت پیراستن سره از ناسره میراث تفسیرى اهل‌بیت(ع) سخن مى‌گوید. نخست دیدگاه‌هاى دانشیان در اعتبار و حجیت اخبار...

بررسی نظریة تفسیر بر پایة ترتیب نزول نیازمند بررسی اولاً اتقان روایات ترتیب نزول، ثانیاً خاستگاه و جایگاه قرینة «ترتیب نزول» در تفسیر و ثالثاً‌ موانع نظریه یاد شده‌است. این سه با توجه به نبودِ پیشینة مناسب، نیازمند مقالات مستقلی هستند تا جوانب آن‌ها بررسی و نقد شود، لیکن با توجه به اینکه بستر پژوهش، روایات ترتیب نزول است، نگارنده ثقل مباحث مقالة حاضر را به آن اختصاص داده‌است و به قدر ضرورت، دودیگر ...

تفسیر المیزان، با استفاده از«تفسیر قرآن به قرآن» و استخراج مقاصد الهی با استناد به آیات همگون، توانسته است مبهمات بسیاری از آیات الهی را تبیین کند و یکی از بی نظیرترین تفاسیر را به جهان اسلام تقدیم کند. یکی از ویژگی های برجسته «المیزان»، شیوه های نقد علامه طباطبایی، بر آرای تفسیری دیگر مفسران است، که در این مقاله نگارنده کوشیده است تا با مطالعه بیش از نیمی از تفسیر المیزان،  گونه های نقد را در ...

مبانی گیتی‌شناختی قرآن کریم در تفسیر رتبه‌بندی موجودات ناسوتی با دیدگاه رایج که منسوب به ارسطو است، تفاوت دارد. قرآن معتقد است شأن موجودات، وابسته به میزان تقرب هر موجود به خداوند است. بر اساس این فرض، نه تنها انسان به‌طور مطلق، اشرف مخلوقات نخواهد بود بلکه اگر این شرط در انسانی محقق نشود، او همانند حیوانات بلکه از آن نیز پست‌تر خواهد شد. از جمله این آیات که علامه طباطبایی به آن پرداخته است، آی...

منطق الطیر تعبیری است برگرفته از قرآن که از آن هم در معنای ظاهری (زبان مرغان) و هم در معنای باطنی (زبانی رمزی میان خداوند و انبیا/ اولیا) تعبیر و تفسیر کرده اند. این تعبیر، دست مایة آفرینش رساﻠﺔ الطیرها و به ویژه منظومة منطق الطیر عطار شده است که به شرح معنوی سفر ارواح از غربتکدة غربی خاک، به ســوی اصل شرقی افلاک پرداخته اند. افزون بر کاربرد فراوان این ترکیب و مترادفات آن در شعر فارسی، مولانا ن...

فرض کنیم r یک حلقه تعویض پذیر یکدار باشد. گراف شمارنده صفر r، گرافی است که رئوس آن شمارنده های صفر ناصفر r هستند با این خاصیت که دو عضو مجزا مجاورند هرگاه حاصل ضرب آنها صفر باشد. در این پایان نامه، حلقه هایی مانند r را مطالعه می کنیم که گراف نظیر آنها یک گراف پنج رأسی است. واژه های کلیدی: شمارنده صفر، گراف، منسوب به ایده آل