مهم ترین مشکل در مطالعۀ فلسفۀ سیاسی فارابی، درک ماهیت معماگونه اندیشۀ اوست که از ترکیب فلسفۀ سیاسی یونانی، اندیشۀ ایرانشهری و آموزه های اسلامی به وجود آمده و به راحتی در سه گانۀ مشهور مستشرقین یعنی فلسفۀ سیاسی یونانی، شریعت نامه های فقهی و اندرزنامه های ایرانشهری نمی گنجد. در پژوهش حاضر، چارچوب کلی روایت های ارائه شده دربارۀ فارابی به سه مقام توصیف (پرسش های منبع یابی)، تفسیر (پرسش های هویت یاب...

این رساله در پی پاسخگویی به این پرسش هاست: «کدام اشخاص و نیروهای سیاسی مذهبی ایران در دوره استقرار (68ـ1358) از نیروهای خط امام جدا شده اند و دلایل و عوامل تأثیرگذار بر این واگرایی ها کدامند؟» برای پاسخگویی به این پرسش ها از نظریه های «جنگ های جدید»، «نظریه های بسیج در جنبش-های اجتماعی» و نظری? «فعال شدن منازعات ایدئولوژیکی در دور? استقرار» در قالب مدل تلفیقی «ساختاری ـ شناختی» کمک گرفته شد. دا...

وقتی به تاریخ تحولات سیاسی در ایران بعد از اسلام توجه می گردد -جدا از تغییر سلسله نظام های مستقر- عملاً نمی توان پدیده سیاسی با گرایش مذهبی یافت که توانسته باشد باعث دگرگونی در پایه های فرهنگی و سیاسی و اجتماعی حاکم شده باشد. حتی در نهضت مشروطه نیز که اگر پیروز هم می شد انتظار تحول عمیقی نمی رفت، چرا که مبارزان مشروطیت نیز ساختار حاکم را صرفاً با پیش شرط هایی قبول داشتند و در وادی عمل همین تعارض ...

در رویکردهای سنتی به مطالعه فرهنگ سیاسی، عمدتاً بر شاخص های عینی و قابل کمی کردن نظیر میزان مشارکت سیاسی، جامعهپذیری، انتقال ارزش های اجتماعی یا متغیرهای مرتبط با روانشناسی سیاسی مثل رویکرد مردم به دولت، میزان اعتماد به نظام سیاسی تاکید میشود. در این نگرش ها معنایی که مردم به تحولات سیاسی میدهند عمدتا تحت تاثیر متغیرهای عینی دیگر قرار داشته و لذا روشن و فاقد ابهام تلقی میشود. در رویکردهای جدید ع...

تفاسیر قرآن کریم از منابع مهم امّا غیرمستقیم اندیشه سیاسی در گذشته و حال به شمار می‏رود. بسیاری از اندیشمندان به علل متفاوت ترجیح داده‏اند اندیشه سیاسی خود را در خلال تفسیری که از قرآن ارائه داده‏اند، اظهار کنند؛ امّا متأسفانه همواره از این منبع غنی در تفسیر اندیشه سیاسی مسلمانان غفلت شده است؛ همان طور که از سایر منابع غیرمستقیم اندیشه سیاسی نیز تا کنون غفلت شده است به ویژه منابعی مانند: 1. شروح ...

ضرورت آشنایی دانشجویان علوم سیاسی با تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی سالهای اخیر در کشورهای غربی و دستیابی علاقمندان به اطلاعات و آمار و ارقامی درباره بخشی از زندگی سیاسی غربیان ‘ نگارنده را بر آن داشت که با تکیه بر داده های اخیر که محصول تلاش محققین علوم سیاسی در این کشورهاست . به این نیاز پاسخ گوید: هر چندکه بی تردید این پاسخگویی نه تنها جامع نبوده بلکه خالی از نقص هم نیست. نوشتار حاضر مروری ...

اثر حاضر پژوهشی است در جهت بسط ادبیات توصیفی و تبیینی تفسیر سیاسی قرآن با گرایش تفسیر موضوعی، تا راه برای پژوهش های تحلیلی در این وادی تسهیل شود. تفسیر سیاسی قرآن از مباحث روز آمد و کارآمد در عرصه روش ها و نگرش های جدید است که تلاش دارد قرآن و تفاسیر تازه از آن را محور حرکت دانش سیاسی در اسلام سازد. تفسیر سیاسی قرآن در میان روش ها و یا گرایش های مختلف تفسیری ، سازگاری و نیاز بیشتری به تفسیر...

مبانی هر مکتبی در نوع پاسخ­های آن به مسائل زندگی ازجمله حیات سیاسی تأثیرگذارند و اتخاذ هر مبنا استلزامات خاص خود را می­طلبد. در این میان مبانی هستی­ شناختی دارای جایگاه خاصی است و پذیرش هر نوع مبنای هستی­ شناختی، اثری متناسب در چگونگی پاسخ به مسائل سیاسی دارد. بر این ­اساس مسئله این است که «مبانی هستی­ شناختی» از منظر قرآن کریم کدام ­اند و پذیرش آنها چه برون‏دادهایی در تدبیر حیات سیاسی الزام می...