موقعیت جغرافیایی خاص منطقه دیلم به سبب دارا بودن نواحی کوهستانی وسیع و دست نیافتنی، موجب پرورش مردمانی جنگجو، رزمنده و سلحشور در این نواحی می گردید که با مهارت های خاص رزمندگی و فنون جنگی آشنا بودند .اینان همواره ضمن جلوگیری از ورود سپاهیان مهاجم به این سرزمین، از استقلال منطقه خویش دفاع می کردند. همین ویژگی ها باعث گردید تا این ناحیه به صورت پایگاه مناسبی برای مخالفان حکومت مرکزی درآید و یکی ا...

از پایان جنگ جهانی دوم، در برخی از کشورهای خاورمیانه شاهد افزایش نفوذ ارتش در امور غیر نظامی، استفاده از زور به عنوان ابزار تسلط و قدرت سیاسی، اهمیت ارزش‌های نظامی، رشد نقش تشکیلات نظامی در امور ملی و بین المللی، و افزایش نهادها و سازمان های شبه نظامی مربوطه بوده ایم. بروز کودتای سال 1999 در پاکستان، رشد بی رویه نظامی گرایی اسراییلی ها، و انتقال میلیاردها دلار ساز و برگ های نظامی به منطقه همر...

غور ناحیه ای است میان هرات و غزنه که کوهستان از چهار طرف آنرا احاطه کرده است و شهر بزرگ آن فیروزکوه بود و حکومتش گاه تابع دربار غزنه و گاه مطیع سلجوقیان بود. اما امرای شنسبانی غور توانستند شجره دودمان غزنویان را برافکنند. این دودمان کوچک به یکباره در شرایطی برابر دودمان های بزرگی نظیر غزنویان و سلجوقیان و خوارزمشاهیان قرار گرفت وتوانست نزدیک به نیم قرن بخشهای وسیعی از سرزمینهای ایران وهند را ...

استقرار حکومت محمد علی پاشا (1265-1220ه.ق/1805-1848م)، آغاز دوره جدیدی در تاریخ مصر است، در این دوران تحولات و اصلاحات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی مهمی در این سرزمین روی داد. ضعف و انحطاط دولت عثمانی، اوضاع آشفته و نابسامان مصر، اختلافات مملوکان، رقابت میان دول انگلیس و فرانسه که منجر به حمله ناپلئون بناپارت (1769-1821م) به مصر شد، همراهی و کمک مردم مصر و علمای الازهر به محمد علی...

سیاست های توسعه طلبانۀ عثمانی در دورۀ سلطان مراد سوم، پای خانات کریمه را ـ با همۀ بُعد مسافت ـ به عنوان متحدان عثمانی، به تحولات تاریخ سیاسی ایران در دورۀ صفویه باز کرد. ضعف اقتدار مرکزی ایران در دورۀ حکومت سلطان محمد خدابنده موجب شد تا با مساعدت خانات کریمه، نتیجۀ نبردهای عثمانی و ایران بر سر شروان به نفع عثمانیان خاتمه یابد.خانات کریمه دو اسیر ارزشمند (برادران خان کریمه) به ایرانیان تسلیم کردن...

تحول در تشکیلات نظامی ایران، سرآغاز فصل نوینی در تاریخ معاصر ایران محسوب می‌شود. این حرکت که در واقع، شروع تلاش برای مدرنیزه شدن در بعضی از ساختارهای اجتماعی و حکومتی به‌شمار می‌آید؛ پیچیدگی‌های بسیاری همراه خود دارد. در این مقاله سعی می‌شود، بخشی از این حرکت تجدیدطلبانه شرح داده شود. تمرکز اصلی بر روی بررسی محتوایی کتاب‌های نوشته شده در زمان مورد بحث یعنی دوره قاجار با موضوعیت آموزش نظامی می‌...

شرطه‌الخمیس، واژه‌ مرکبی است که می‌تواند به عنوان یکی از مصادیق تشکیلات نظامی در تمدن اسلامی، مورد توجه قرار گیرد. جایگاه و کارکرد نظامی شرطهالخمیس، در زمان حکومت امام علی، در شماری از منابع تاریخی بازتاب یافته و مورد تأیید قرار گرفته است. اما برخی از منابع رجالی، تاریخی و حدیثی شیعه- یا متمایل به شیعه- با رویکردی متفاوت، آن را نهادی ویژه - و حتی مقدس- به شمار آورده‌اند و با تنگ گرفتن دایره شمو...

مقارن پایگیری قدرت صفویان در ایران، توجه روسیه و عثمانی، به سرزمین گیلان جلب شد. سلاطین عثمانی علاوه بر آذربایجان، گیلان را نیز از نظر دور نمی‌داشتند و از سوی دیگر، روسیه می‌کوشید تا انحصار تجارت سواحل جنوبی و غربی دریای کاسپین را در دست گیرد، زیرا این دولت، در تداوم برنامۀ گسترش ارضی و تحکیم اقتدار سیاسی و نظامی خویش، برای برقراری و توسعۀ روابط با ایران نیز، طرح هایی در سر داشت. در نتیجه، دولت...

امپراتوری عثمانی یکی از معدود امپراتوری‌های بزرگ جهانی است که متجاوز از شش قرن، گسترة وسیعی از جهان آن روز ـ اعم از مسلمان و غیرمسلمان ـ را تحت انقیاد و فرمانروایی درآورد. امپراتوریّ مزبور، تأثیر بسیار مهمّی در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و نظامی بر مناطق و کشورهای تحت سلطة خود بر جای گذاشت. در مقالة پیش روی، تلاش شد تا با ورود به مبحث سیاست نظامیّ حکومت یاد شده، مبانی و شیوه‌های ایجاد پ...

حکومت ایران در دوره صفویه بزرگترین و نخستین حکومت متمرکز و یکپارچه است که پس از سقوط ساسانیان توسط ایرانیان شکل گرفته است. بهره گیری از ایدئولوژی شیعه به عنوان مذهب رسمی و تلاش برای گسترش آن، تاثیرات زیادی در تاریخ این دوره داشته است. با وجود این که دوره صفویه یکی از اعصار درخشان تاریخ ایران محسوب می شود، اما شکست آن ها در مقابله با تهاجم گروهی افغان های تابعه، تحت تأثیر عوامل و دلایلی مهم تر ا...