شیخ اشراق را نخستین نظریه پرداز عالم مثال در تمدن اسلامی می‌دانند. دیدگاه مهم او در حکمه الاشراق و دیگر آثارش در اثبات عالمی میان عالم انوار و جهان ماده به عنوان برزخ وسیط میان عالم حاضر و آخرت (یا همان عالم المثال و جهان قائم بالّذات صور و اشباح ما بین عالم ملکوت و جهان مادّی مشهود)، تأثیر مهم و بسزایی در بیان مراتب عالم در حکمت اسلامی گذاشت که تاثیر بر حضرات خمس ابن عربی از آن جمله است. در شرح ...

زبان و کلام، گوهر اساسی خلقت و خلاقیت به شمارمی‌آید. زبان در این عرصه نه به عنوان نهاد اجتماعی مورد نظر زبان‌شناسان، بلکه به عنوان نهادی که شالودۀ جهان بر آن بنا شده، ساحتی فراتر از واژگان و قواعد صرف و نحو را در بر می‌گیرد. در این شیوۀ اندیشیدن، زبان در حکم بستری برای خلقت و خلاقیت به شمار آمده و هستی همچون «کنش کلامی» حضرت حق‌تعالی قابلیت ظهور و بروز یافته است. در این تعریف از زب...

در این مقال نخست به شرح حال زندگی توفیق الحکیم پرداخته، سپس انگیزهء علاقه ی او نسبت به نمایش و نمایش نامه نویسی را از نظرگذرانده و در این رهگذر به انواع نمایش هم دورهء او در مصر اشارت می کنیم و آنگاه تحولات و ابتکارات فکری او را در نمایش نامهء عربی به ویژه نمایش نامهء مصری مورد پژوهش قرار می دهیم و در ادامه ی گفتار، سیر نمایش نامه نویسی وی را به مراحلی چند دسته بندی نموده و آثار او را بر می شمریم.

بررسی ماهیت خیال و ساختار تخیلی‌ای که شاعران و هنرمندان بر مبنای آن تفکر می‌کنند، در مباحث نقد ادبی و هنری از جایگاه والایی برخوردار است. مبنای بسیاری از رمزگشایی‌های متنی امروزه بر عهده کاوش-هایی در حوزه تخیل‌شناسی است. ژیلبر دوران (متولد 1921) تخیل‌شناس و اسطوره‌پژوه فرانسوی قرن بیستم، توانست با ابداع روشی علمی، اعتبار حقیقی تخیل را که به مدت دو قرن در غرب انکار می‌شد، دوباره بدان بازگرداند. ...

فانتزی در لغت به معنی وهم و خیال است و در ساختار ادبی گونه ای است که از عناصر خیالی و غیر واقعی در آن به عنوان درون مایه ی اصلی استفاده می شود . آثاری که ازواقعیت به دور است و با پناه بردن به نیروی تخیل سعی دارد ؛ تا واقعیت ها را در جهان غیر واقعی بازسازی نماید . به سخن دیگر فانتزی به معنای تخیل ، رویا ، خواب و خیال ، تصویر ذهنی شگفت انگیز و نا آشنا و در اصطلاح ادبیات امروز داستانی است با ک...

صحنه تئاتر این ویژگی را دارد که همه اشیاء و بدن هایی که در آن قرار می گیرد را متحول کند و قدرت خاصی به آنها بدهد که در حالت و موقعیت عادی دارای آن نیستند؛ به عنوان مثال میزی که در یک اجرای تئاتراستفاده می شود، از نظر جنس، رنگ و شکل مانند بسیاری از میزهای دیگر است که در زندگی عادی روی آن غذا می خوریم؛ ولی صرف حضور آن میز روی صحنه آن را ویژه می کند و همچنین می تواند تبدیل به نشانه شود چون، چیزهای...

مضمون آفرینی آن جا که با تخیل پیوند دارد، جوهر اصلی شعر است که در شعر شاعران سبک خراسانی و بیش تر از آن در سبک عراقی وجود داشته است؛ امّا این ویژگی در شعر سبک هندی به لحاظ اصرار شاعران این عهد به باریک اندیشی و نازکی خیال، خصیصه عمده این سبک گشته است. از میان شاعران این دوره صائب تبریزی(1010ـ1081هــ .ق) از ظرافت خیال بالایی برخوردار بوده و با قدرت خیال و شگردهای معنی آفرینی و مضمون سازی، مضامین ...

شعر کلامی است اندیشیده، خیال انگیز و هنری که قواعد معمول زبان در آن شکسته می شود و به شکلی زیبا برای تأثیرگذاری بر روح وجان مخاطب ارائه می گردد. سیاوش کسرایی از شاعران توانمند معاصر ایران است که برای بیان اندیشه ها، عواطف و احساسات خود، زبان شعر را انتخاب کرده است. وی افکار و احساسات خود را که بیشتر آن سیاسی – اجتماعی است در قالب دوبیتی، نیمایی و سپید مطرح نموده است. پژوهش حاضر به بررسی ذهن و ...

آتش در زمان گذشته نقش مهمی در زندگی اقوام هندواروپایی داشت؛ در زمان زرتشت نمود طهارت و پاکی دانسته شد. این عنصر در مزدیسنا نماد زندگی است. قدرت و نیرومندی، درخشندگی و فسادناپذیری، پاکی و پاک کنندگی، از دیگر عواملی است که توجه بشر را به آتش جلب کرد. گاستون باشلار (1884تا 1962م.) معرفت شناس، فیلسوف، منتقد ادبی و از ساختارگرایان آغازین فرانسوی است که درعین حال که به جهان مادی و مسائل روز می اندیشد...