امروزه روند رو به تزاید شهرنشینی و رشد تصاعدی خطرپذیری شهر و شهروندان در ارتباط با مخاطرات محیطی و تکنولوژیک و چالش های اجتماعی ضرورت اهتمام به مسأله ی ایمنی به عنوان یکی از مؤلفه های مهم و تعیین کننده ی یک شهر پایدار بیش از پیش احساس می شود. کرج، کلانشهر جوانی که از عمر جدید آن کمتر از نیم قرن می گذرد، از جمله شهرهایی است که با توجه به سیر تحول و تطور شتابان خود از سکونتگاه های پراکنده ی روستا...

بافت فرسوده، به عنوان شبکه ی بهم پیچیده روابط کالبدی به یادگار مانده از نسلهای پیشین با وجود دگرگونی های زیادی در طی 50 سال اخیر، هنوز نتوانسته است با شرایط موجود شهرنشینی کشور سازگار گردد. زیرا دگرگونی های اجتماعی ـ اقتصادی و سیاسی که از اوائل سده ی حاضر در همسویی با روند جهانی و در بیرون از کشورهای توسعه یافته در قالب روند مدرنیزاسیون، سبب ایجاد روابط کالبدی و فضایی جدیدی در بافت قدیم و فرسود...

هدف رویکرد مطالعات شبکة شهری هم­پیوندی در توسعة شهری و روستایی، افزودن ابعاد فضایی و مکانی به برنامه­ریزی منطقه­ای است. در این مقاله با مطالعة چارچوب نظری مطالعات شبکة هم­پیوندی، روشی پیشنهادی برای تعیین سلسله مراتب و نیز سطح­بندی سکونت گاه­ها در سکونت گاه­های شهری و روستایی استان قم بررسی شده است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است و جامعة آماری استان قم است. داده ها به روش اسنادی و کتابخانه­ای گرد...

شهر زنجان در دهه‎های اخیر از رشد جمعیّتی و کالبدی چشمگیری برخوردار بوده است، ازجمله پیامدهای ناگوار این رشد شتابان و بی‎قواره، شکل‎گیری مناطق اسکان غیر رسمی در این شهر است. منطقه‎ی اسلام‎آباد، از دسته مناطق بزرگ اسکان غیر رسمی شهر زنجان است که در پی مهاجرت گسترده‎ی روستاییان طی دهه‎ی 1350 به بعد، از سوی مهاجران روستایی ساخته شده است. این منطقه گرچه اکنون جزء مناطق رسمی درون شهر به‎شمار می‎رود؛ ا...

‎ ساختار فضایی شهرها به روابط مختلف و متقابل تمامی نیروها و عوامل موجود در شهر بستگی دارد. این عوامل می‎تواند دربرگیرندۀ نیروی بازار، فعالیت‎ها، زیرساخت‎های شهری و خدمات گوناگون باشد که همواره ارتباطی پیچیده و متقابل داشته و گاهی اوقات این پیچیدگی، حتی مانع رسیدن به الگوی مناسب توسعه و ساخت شهر در مقیاس کلان و برنامه‎ریزی و تنظیم سیاست‎های شهری در مقیاس خُرد می‎شود. درنتیجه، لزوم نگرش جدی به برن...

تمرکز فقر در مناطق حاشیه نشین نه تنها به آلودگی چشم انداز منجر می گردد، بلکه زمینه افزایش جرم و جنایت را نیز فراهم می کند. "افزایش جرم و جنایت و سایر ناهنجاری های اجتماعی در شهر" مانع توسعه پایدار شهری میگردد. که نهایتا باعث ناامنی، هراس، افسردگی و نگرانی شهروندانش می گردد. شهرداری ها و دیگر نهاد های شهری همواره با درخواست ساکنین حاشیه نشین برای تامین خدمات و زیر ساخت ها روبرو هستند. وضع نامطلو...

رشد فیزیکی در بسیاری از شهرهای کشورها به دلیل عدم وجود برنامه¬ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهت توسعه شهر، باعث شده است تا شهرها بستر فیزیکی خود را بر روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیرطبیعی و یا بر روی اراضی مناسب کشاورزی و فضاهای سبز پیرامون شهر گسترش دهند.در تحقیق حاضرکه حوزه استحفاظی شهر کرج در طی دوره زمانی (1365-1390) می باشدابتدا نقشه کاربری اراضی از تصاویر ماهواره¬ای تهی...

هدف کلی از پژوهش حاضر، تببین کیفیت محیط شهری پایدار و بررسی تفاوت آن در محله‌های ارگانیک و برنامه‌ریزی‌شده و با مطالعه موردی در محله‌های خیابان تبریز به عنوان محله ارگانیک و محله ایلگلی (کوی پرواز) با بافت برنامه‌ریزی‌شده است. مبانی نظری تحقیق و عوامل و مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت محیط، برگرفته از آرای اندیشمندانی چون لینچ، اپل یارد، نسر و دیگران درباره مقوله‌ کیفیت محیط شهری و عناصر سازنده آن است؛...

به دنبال امضاء یادداشت تفاهم بین جمهوری اسلامی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مورخه 26 / 11 / 1368 هـ . ش (15 فوریه1990 م.)، مرزهای شمالی کشور ایران گشوده شد و پس از سالیان متمادی رفت و آمدهای مرزی بین اتباع دو کشور آغاز گردید که از جملة نقاط مرزی بازگشایی شده، مرز جلفا در استان آذربایجان شرقی بود. تحقیق حاضر جهت پاسخگویی به این سئوال اصلی که: بازگشایی مرز جلفا چه تأثیرات فضایی در محدود...

ساختار واژه ای پیچیده است که با معانی مختلفی به کار می رود. در این مقاله تلاش شده با بررسی ریشه­ شناختی و تاریخ تحول مفهوم ساختار، معانی و کاربردهای آن در حوزه مطالعات شهری شناسایی و بر اساس آن در چگونگی شناسایی ساختار شهر ایرانی در پیش از دوره مدرن بحث شده و نمونه ­ای از کاربرد آن در شناسایی ساختار اصلی شهر تهران در درون حصار طهماسبی نشان داده شود. این بررسی نشان می دهد که در معماری و شهرسازی ...