یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ­نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می­گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ­نگاری آن دوران محسوب می­شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت «اندیشه ایرانشهری» برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران  حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید....

مقاله حاضر شامل دو بخش است. در بخش نخست گستره حکومتی دین محور سخن است و نیز به بیان ادله درون دینی و برون دینی آن می پردازد. بخش دوم در برگیرنده سخن منتقدان این رویکرد و حامیان محدودسازی قلمرو دین به امور فردی و خروج آن از عرصه حکومت است. از آن جا که مقصد عمده این نوشتار طرح سخن منتقدان به شمار می رود؛ بخش اول، به ویژه ادله درون دینی، به اختصار بیان شده و بخش دوم به تفصیل آمده است. این بخش، شش ...

با حمله ی مغول به ایران و تأسیس حکومت ایلخانی و قرار گرفتن مرکز دولت در آذربایجان، دوره ی جدیدی در تاریخ این سرزمین شروع شد. تغییرات اساسی که به دنبال آن در ساختار سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران صورت گرفت موجب گردید تحولات بنیادینی در اوضاع داخلی این سرزمین پدید آید؛ دراین میان قرار گرفتن مرکز دولت ایلخانی در آذربایجان، این منطقه را به یکی از کانونهای مهم این تحولات در ایران تبدیل کرد. ...

مفهوم قانون از بنیادین‌ترین مفاهیم و مبانی نظری حکومت قانون است که نقش مهمی در شکل‌گیری نظریۀ دولت مشروطه داشته است. با توجه به این واقعیت که هیچ جامعه‌ای در هیچ مقطعی بدون قانون نبوده و با لحاظ این پیش‌فرض که مفهوم قانون دارای سیری تکوینی و دو صورت «مدرن» و «قدیم» است و اینکه مفهوم مدرن قانون، در «گسست» و «تداوم» مفهوم قدیم تکوین یافته است، این مقاله نشان می‌دهد که مفهوم جدید قانون با تحول در ...

جهانی شدن به عنوان مهم ترین دگرگونی عصر حاضر، ریشه در پیشرفت علم، فناوری و مبادله‌ی فزاینده‌ی اطلاعات دارد و در اغلب فعالیت‌ها و اندیشه‌های بشری، به ویژه مطالعات اجتماعی و سیاسی تحول ساز بوده است. در این میان، قدرت که در کانون علم سیاست قرار دارد، با رویکردی متفاوت مواجه می شود، به شکلی که می توان مفاهیم نشات گرفته از آن، من جمله توسعه ی سیاسی را باز تعریف و باز تبیین کرد. مدیریت جدید حکومتی،...

این مقاله به بررسی ارتباط و نسبت بحران زیست محیطی جهان معاصر با مبانی فلسفی آن می پردازد تا از این طریق راهی به سوی طرح دیدگاه های دینی در مسئله بگشاید. بحران جهانی موجود را جدای از ریشه های زیست شناسی و تجربی آن و آن چه در حوزة علوم طبیعی و زیستی و تکنولوژی مطرح می شود می توان با ریشه ها و علل عمیق تری نیز پیوند زد و آن، تحلیل مسئله از زاویة مبانی و رویکردهای فلسفی است. مقالة حاضر از این منظر ...

این مقاله به بررسی ارتباط و نسبت بحران زیست محیطی جهان معاصر با مبانی فلسفی آن می پردازد تا از این طریق راهی به سوی طرح دیدگاه های دینی در مسئله بگشاید. بحران جهانی موجود را جدای از ریشه های زیست شناسی و تجربی آن و آن چه در حوزه علوم طبیعی و زیستی و تکنولوژی مطرح می شود می توان با ریشه ها و علل عمیق تری نیز پیوند زد و آن، تحلیل مسئله از زاویه مبانی و رویکردهای فلسفی است. مقاله حاضر از این منظر ...

در عصری حیات خود را سپری می کنیم که به تأثیر از دو پدیده بزرگ «جهانی شدن» و «انقلاب ارتباطات»، جوامع با سرعت قابل توجهی از رشد و تحول در عرصه فکری- نگرشی و آگاهی های سیاسی- اجتماعی برخوردار شده اند و به دنبال آن، فرهنگ سیاسی مدنی - دموکراتیک، دموکراسی، جنبش های اجتماعی و اصلاحات نیز گسترش یافته اند. تا دهه 1990 در کویت و سایر شیخ نشین های خلیج فارس، حکومت های اقتدارگرا و فرهنگ تبعی همدیگر را با...

    رشیدالدین وزیر، مورخ، طبیب و فیلسوف دوره‌ی ایلخانی، در جهت ترمیم ویرانی‌ها و نابسامانی‌های اقتصادی و اجتماعی حاصل از هجوم مغول، در پرتو جلب نظر و کسب حمایت غازان مسلمان، موجبات انجام اصلاحاتی وسیع و بنیادین را فراهم آورد. نوشتار حاضر با طرح این سؤال که بازخوانی اندیشه‌های ایرانشهری در رویکرد آبادگرایانه رشیدالدین فضل الله چه جایگاهی داشته است؟ بر این باور است که آگاهی خواجه به اهمیت امنیت و...

مصلحت را می‌توان از جمله قواعد کاربردی در حوزه اداره جامعه قلمداد نمود که به‌واسطه مباحث نظری و کاربردهای عملی آن مورد توجه بسیاری از اندیشه‌گران مسلمان بوده است. در این میان برخی از نویسندگان، مستند به ظهور و توسعه قاعده مصلحت در نظام سیاسی شیعی، معتقد شده‌اند که الگوی دینی حکومت شیعی به‌واسطه عنصر مصلحت، عرفی شده است. در این مقاله ضمن تحلیل گونه‌های مختلف مصلحت (فلسفی، کلامی و فقهی)، بنیادهای...