دیدگاه‌هاى گوناگون درباره تأویل در قرآن و ارتباط آن با ظاهر و باطن و محکم و متشابه مورد بررسى قرار گرفته است. تأویل‌پذیرى کتب آسمانى از مباحث پیشینه‌دار در حوزه دینى است و باور به آن همگانى مى‌باشد، مفسّران همیشه با اعتقاد به حکایت متن از واقعیت، تأویل را مورد توجه قرار مى‌دادند ولى پوزیتیویسم و نظریه تحلیل زبانى براساس نظریه "تحقیق‌پذیرى" حکایت‌گرى گزاره‌هاى دینى را از واقعیت‌ها، مورد تردید قر...

اندیشه ی قانون گرایی یکی از مهمترین زمینه های تجدد خواهی در ایران عصر قاجار بوده است. در این میان نقش روشنفکران عصر قاجار در این مسأله بسیار حائز اهمیت بوده است. این گروه با اشاعه ی اندیشه ی قانو ن خواهی زمینه ی تحولات سیاسی و اجتماعی را در عصر قاجار فراهم نمودند. در میان این روشنفکران میرزا یوسف خان مستشارالدوله گام بلندی را در ایجاد مبانی « یک کلمه » جایگاه ویژه ای دارد. او با نگارش رساله ی د...

هنر ایرانی از متن تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی برآمده است. این مطلب خود رابطه‌ای مستقیم را با فرضیه‌ای کلی‌تر که به مسئله‌ی هویت فرهنگی و چگونگی اقتباس یا انطباق ایده‌های نو می‌پردازد، مطرح می‌کند. ایران به‌عنوان کشوری با فرهنگی کهن و سنت‌های غنی، همواره شاهد مواجهه‌های فرهنگی متفاوت بوده و از آن‌ها متاثر شده است؛ اما هم‌زمان نیز قادر به تبادل فرهنگی و حتی ایجاد تأثیر متقابل بر فرهنگ‌های مهاج...

زبان در جوامع ساده اولیه، همچون هم? وجوه زندگی، وابسته به عادات و سنّت هایی است که در نظر مردمان تقدس یافته است. با تحولات جامعه و خروج آن از وضع طبیعی، نوعی خاص از زبان متناسب با تحولات اجتماعی شکل می گیرد. جامعة اسلامی از قرن سوم شاهد تحولاتی مهم همچون افزایش ثروت، انتقال قدرت، ظهور گروه های جدید اجتماعی، مشارکت ایرانیان و تسلط فرهنگی آنان بود. این شرایط سبب شد صاحبان قدرت به زبان نوشتاری توجه...

از شهریور 1320 تا کودتای 28 مرداد 1332 ایران حوادث گوناگونی را تجربه کرد. درگیر شدن ایران در جنگ جهانی دوم، استعفای رضا شاه، رفع محدودیت های سیاسی و ملی شدن صنعت نفت از رویدادهای قابل ذکر در این دوره می باشند. هر یک از موارد مذکور منجر به تحولاتی در حوزه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در سراسر کشور و بالطبع یزد شد. در این پژوهش سعی شده با رویکردی توصیفی – تحلیلی تأثیر این حوادث به همراه تصمیمات دو...

ریشه ­های تاریخ­نگاری اسلامی به روایاتِ راویان و اخباریان سده اول و دوم قمری باز می­ گردد که در متون تاریخی سده­ های بعد بر جای مانده ­اند. از این ­رو، فهمِ شیوۀ تفکر مسلمانان درباره گذشته، به یک معنا بدون بررسی این روایت­های تاریخی امکانپذیر نیست. در این میان، روایات ابوعمرو عامربن ­شراحیل ­عبد شعبی معروف به شعبی (متوفای 104ق)، به عنوان نخستین اخباری مکتب عراق، از جایگاه خاصی در تاریخ­نگاری اسلا...

برنامه­ ریزی به‌منظور توسعه در ابتدای قرن بیستم و به دنبال تحولات بین­ المللیِ میان دو جنگ جهانی و پس‌ازآن از سوی غالب کشورهای توسعه‌نیافته پیگیری شد. در ایران پیدایش اندیشه برنامه ­ریزی و تجربه تلاش در عملی‌ساختن آن در مقطعی کوتاه، پیش از گرایش گسترده در سطح بین ­المللی، طی حکومت رضاشاه به منصة ظهور رسید. به دنبال تحولات بین­ المللی و داخلیِ پس از جنگ جهانی دوم بازآفرینی اندیشه برنامه ­ریزی در م...

نظریه های اجتماعی از خلال به کارگیری مفاهیم ابداعی خود، شناخت پدیدارهای مختلف اجتماعی در یک جامعه را تسهیل می کنند و توضیحات خود درباره ی علل ظهور، دگردیسی و فرجام واقعیات اجتماعی را با پیامدهای کوتاه یا بلندمدت مرتب برآن ها پیوند می زنند. فرآیند تحولات به هم پیوسته، توأمان و سه گانه در قلمروهای واقعیت اجتماعی، نظریه ی فلسفی و نظریه ی اجتماعی می تواند عینیت ها را به گونه ای مؤثر و کارآمد در سپه...