در این مقاله به موسیقی دورة غزنوی پرداخته می­شود. هدف از این تحقیق، کشف تحولات تاریخی موسیقی یکی از سلسله­های ترک تبارِ دوران میانی تاریخ ایران است. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی است که علاوه بر تشریح وقایع، تلاش شده چرایی و چگونگی تحولات موسیقی مورد تحلیل قرار گیرد. در این مقاله، دو جنبة اجتماعی و تخصصی موسیقی، اساس ساختار مقاله را تشکیل می­دهد. بر اساس شواهد می­توان احتمال داد که در این دوره، ساز...

این مقاله به بررسی موسیقی منطقۀ کجور در استان مازندران می‌پردازد؛ منطقه‌ای که در چند برهۀ مختلف از تاریخ، به ویژه از دوره صفویه به بعد، میزبان اقوام مهاجر با فرهنگ‌های متفاوتی بوده است. رویارویی اقوام و گروه‌های مختلف در این منطقه، دو گروهِ فرهنگی «ایل» و «گیل» را به وجود آورده که در حال حاضر پس از چند قرن تقابل، به شکل ترکیبی و درهم‌تنیده تبدیل شده‌اند. فرهنگ‌پذیری موسیقایی اقوام مختلف از یکدیگ...

موسیقی به عنوان یکی از ارکان اصلی شعر در ادبیات فارسی و عربی، به دلیل پیوندهای خاص زبانی مورد توجه ناقدان دو زبان بوده است. تاریخ موسیقی، بیانگر تأثیرپذیری شعر فارسی از زبان عربی در اصول موسیقیایی خود است. این علم همراه با پیشرفت دیگر علوم، شاهد تحولات و رویکردهای متفاوتی در دو زبان بوده است که گاه برخی ناقدان به شرح و توضیح اصول گذشته پرداخته و گاه برخی دیگر – به خصوص در دوره­ی معاصر- در برابر...

حرکت دوشادوش شعر و موسیقی در بستر هنر ایران امری غیر قابل انکار است اما ، گاه در طول تاریخ ، یکی از این دو عنصر هنری ، بار سنگین تری را بر دوش کشیده است. در این پژوهش که کندو کاوی است در هنر دوگانه رودکی ضمن تحقیق و تطبیق در موارد مشابه، و با استناد به حکایت دوم از مقالت دوم کتاب مجمع النوادر(چهارمقاله) به تحلیل  دیدگاه های نظامی عروضی در باب تاثیرات شاعرانه کلام رودکی پرداخته شده‌است و در این ...

مسئله ی اصلی پژوهش حاضر چنین صورت بندی می شود که چگونه عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بخصوص مذهبی بر شکل گیری و تحول گفتمان های موسیقی در ایران معاصر تأثیر گذاشته اند. هنوز هم مسئله ی اصلی «جدال قدیم و جدید» است. در آستانه ی سده ای پیش و اندکی پیش از آن، مواجهه با فرهنگ موسیقایی غرب در مقیاسی وسیع تر از پیش رخ نمود. آشنایی ایرانیان با اندیشه ی تجدد و چالش هایی که درنتیجه رویارویی آن با...

تاریخ نگاری مدرن در ایران همواره در ذیل گفتمان شرق شناسی نگاشته و فهم شده است؛ یعنی بر مبنای نوعی از اندیشه که مبتنی بر تمایزی هستی شناختی و معرفت شناختی بین شرق پیرامونی و غرب مرکزی بوده است. نظام دانش و روابط قدرت نیز با بازتولید گسترده این تقسیم بندی غرب را به مثابه یک ایده در خود درونی ساخته است. هدف از نگارش تاریخ هنر انتقادی در گفتمان مشروطه تا پایان پهلوی اول در حوزه موسیقی نیز دست یابی ...

موسیقی شناسی قومی از جمله روش های مطالعه ی موسیقی است که به مطالعه ی موسیقی در فرهنگ می پردازد. نزدیک ترین رشته در میان رشته های علمی ای که در کنار موسیقی شناسی قومی قرار می گیرد، رشته ی مردم شناسی است. پژوهش های میدانی بنیادی ترین راه آموزش موسیقی شناسی قومی است. این پژوهش با تکیه بر مطالعات مردم شناسی و پژوهش های میدانی به مطالعه و بررسی تاریخ زندگی مردم و شرایط اجتماعی آن ها در گذشته، زندگی ...