با توجه به اینکه در تحقیقات پیشین، تأثیرپذیری نظامی گنجه‌ای از زبان و فرهنگ مادری خود، در هفت پیکر و خسرو و شیرین اثبات شده است این پرسش مطرح می‌شود که آیا نظامی در شرفنامه هم از فرهنگ و زبان مادری متأثّر است؟ هدف این پژوهش بررسی این ‌مسئله در شرفنامه است. برای تحقق این هدف، واژگان و ترکیبات و مثل‌نماهای مرتبط با زبان و فرهنگ مادری نظامی به روش پژوهش توصیفی و تکنیک تحلیل محتوا به روش کتابخانه‌ای...

ادبیات ایران زمین آنگاه که به قله های خود می نگرد، شاید بیش از ده نفر را مد نظر خود نداشته باشد. بی تردید فردوسی، خیام، عطار، سنایی، مولوی، نظامی، سعدی و حافظ بخشی از این قله های بلند پارسی و فرهنگ جهانی اند. در این میان، شیخ اجل – سعدی- نظر به مسافرت های دور و دراز در مصر، عراق و شام با اندیشه های نظریه پرداز بزرگ جهان اسلام – امام محمد غزالی – و آثار وی در نهایت نیکویی آشنا می شود. و حتی کار ...

قابو­س­نامه از قدیمی­ترین و مهم­ترین آثار نثر فارسی پیش از حمله­ مغول است که به همراه شاهنامه­ حکیم ابوالقاسم فردوسی، بسیاری از عناصر و مؤلفه­های فرهنگی و سنت­های ایرانی را به صورتی گسترده و عمیق در خود منعکس کرده‌است. این مقاله سعی دارد با بهره­گیری از روش تحلیل محتوا، هفت مؤلفه­ پربسامد هویت فرهنگی به کار رفته در این اثر را بررسی کند و با متون اوستایی و پهلوی که حاوی مؤلفه­های هویت فرهنگ ایرا...

چکیده   در عصر حاضر، مهجوریت  تفسیر قرآن در محافل مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، و ... به نوعی حضور پیدا کرده است. از یک سو در جامعه شبهات و اعتراض‌هایی علیه قرآن در رسانه‌های مختلف عرضه می‌شود و ابعاد گوناگون اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و... قرآن را به چالش می‌کشاند و از سوی دیگر، شخصیت مسلمانان در کشورهای مختلف اسلامی، روز‌به‌روز از تجلی فرهنگ قرآن دور می‌شود؛ در چنین شرایطی، شایسته است برای باز...

چکیده   در عصر حاضر، مهجوریت  تفسیر قرآن در محافل مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، و ... به نوعی حضور پیدا کرده است. از یک سو در جامعه شبهات و اعتراض‌هایی علیه قرآن در رسانه‌های مختلف عرضه می‌شود و ابعاد گوناگون اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و... قرآن را به چالش می‌کشاند و از سوی دیگر، شخصیت مسلمانان در کشورهای مختلف اسلامی، روز‌به‌روز از تجلی فرهنگ قرآن دور می‌شود؛ در چنین شرایطی، شایسته است برای باز...

یکی از جنبه‌های پویا و پیشرفتة اندیشة مولوی، شهرگرایی اوست. شهر، پیشرفته‌ترین شکل زندگی اجتماعی انسان و بستر تکامل اندیشه و فرهنگ است. مفهوم فراخواندنِ به شهر، درواقع دعوت به تفکر در ساحتی گسترده‌تر است. مولوی زادة بلخ است که خود یکی از شهرهای بزرگ و باشکوه دنیای قدیم به شمار می‌رود. او افزون بر بلخ، در بلندآوازه‌ترین مراکز پویا و زندة فکر و فرهنگ زمانه دم زده و شهرهایی چون بغداد، نیشابور، حلب و...

بخش عمده ای از نارضایتی عمومی در عصر سلجوقی که در فریاد و فغان شاعران از اوضاع زندگی و زمانه بازتاب پیدا کرده است، ارتباط مستقیم به حکومت و سیاست دارد. در این دوره، اداره بخشهای عمده ای از مملکت در دست حاکمانی قرار می گیرد که از نظر سنّ و سال به بلوغ لازم نرسیده اند و از نظر سواد و تجربه، اشراف کافی بر امور ندارند و مجموعه ای از افراد جاهل و عاری از اهلیّت نیز گرداگرد حکومت و نهادهای آن را فراگرف...

این مقاله با هدف بررسی دگرگونیها و تحولات ساختار ساختمانهای مسکونی شهر با تأثیرپذیری از فرهنگ و اقلیم بومی در محدوده مطالعاتی مورد انتخابی تدوین شده است. از آنجایی که طراحی خانههای مسکونی از عوامل مختلفی چون فرهنگ و اقلیم منطقه تأثیر میپذیرد؛ تشریح طراحی ساختمانهای مسکونی جدید متناسب با فرهنگ و اقلیم در یک نگاه گذرا و در حد یک درآمد کوتاه امکانپذیر نیست، لذا توجه اصلی نوشته، به تأثیرپذیری این خ...

متون عرفانی از ارکان ادبیات فارسی است که مبخش عمده ای از ادبیات فارسی را به خود اختصاص داده است. مولانا یکی از درخشان ترین چهره های ادب عرفانی است و در مسیر رسیدن به این مرتبه، وامدار افکار وگفتار مندرج در آثار عرفانی پیش از خود است. هر شاعر یا عارف متأخر در بطن یک سنت فکری اثر خود را می آفریند و به نوعی وارد گفت گوی منطقی با گذشتگان می شود. متونی که از ابزار شناخت عرفانی بهره می گیرند به هم نز...