مطالعه ی نسخه های خطی، سبب شناخت بیشتر فرهنگ اجتماعی، زبان و واژگان پرکاربرد قدیمی، اصطلاحات متداول و تحوّلات تاریخی قرون گذشته می شود. در این مقاله ابتدا به اهمیّت گرد آوری لغت و جایگاه فرهنگ نامه ها در زبان فارسی اشاره شده و سپس به معرفی نسخه خطی «فرهنگ تحفه السعاده » و جایگاه آن در گسترۀ فرهنگ نویسی در هند پرداخته شده است. این فرهنگ چند زبانه(فارسی، عربی، ترکی و هندی) تالیف «مولانا محمود بن شی...

    تصوف و آموزه­های عرفانی، جایگاه ویژه­ای در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است. دیوان غزلیات بیدل دهلوی، به عنوان نماینده سبک هندی، یکی از متون ادبی است که حاوی معانی عمیق و ژرف آموزه­های عرفانی است. مقاله­ی حاضر، با روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر دیوان غزلیات بیدل، به بررسی جایگاه عرفان عملی و مقامات و احوال در اشعار بیدل پرداخته است. مقامات و احوال در سیروسلوک عملی، بسیار حائز اهمیت است...

انتقاد و موازین ناظر بر آن یکی از مسائل مهم و مناقشه آمیز در حوزه آزادی بیان است. انتقاداز دولت و مقامات دولتی با نشان دادن عیوب و کاستی های موجود یا احتمالی در اقدامات وتصمیمات آنها، ذاتاً تلخ و گزنده است اما با توجه به اینکه به اصلاح امور عمومی کمک میکندثمره شیرین دارد. در واقع، حمایت از انتقاد، حمایت از بیان هایی است که نه توهین هستند، نه افترا،نه نشر اکاذیب، نه تبلیغ علیه نظام و نه جرم سیاسی...

إنّ الرمز من أبرز الظواهر الفنیة فی التجدید الفکری وفی القدرة الفنیة، إذ أدّی دوراً کبیراً فی الحرکة الأدبیة المعاصرة لأنّه أصبح وسیلة فنیة تُستخدم لتبیان المقاصد الإنسانیة فی شعر کل شاعر وجد ذاته فی مواجهة عنیفة مع آلام الذات والإنسان والمجتمع معاً. فوظّف بعض الشعراء رموز الطبیعة لتعمیق مواقفهم الوطنیة والظروف السیئة التی سیطرت علی شعبهم، ومفردة "الریح" تعدّ من جملة تلک الرموز، وهی من العناصر الطبیعیة ...

دعا به معنی خواندن، رغبت به سوی خدا و درخواست عنایت و استمداد از پروردگار است . دعا و نیایش ، روح را تهذیب ، نفس را تزکیه، اندیشه را تصفیه و تردید را از دلها می زداید و راه رشد و تقوی و کمال را به رهروان این طریق می نمایاند. هر عبادتی ظاهر و باطنی دارد، باطن هر عبادتی عبارت است از توجه خالص ، ارتباط قلبی و مراقبت همیشگی بر این ارتباط. دعا نیز از چنین باطنی برخوردار است و داعی باید مراقبت کند که...

بدیع‌الزمان همدانی از نویسندگان زبردست عرب‌زبان در قرن چهارم هجری است که ابتکار فن مقامه‌نویسی را به‌نام خود ثبت کرده‌است. او در بخش‌هایی از مقامات خود با هنرمندی خاص، از اسلوب کنایه برای القای معانی بهره‌ برده‌است. کنایه اسلوب بلاغی است که نویسنده با بیان مبهم، مقاصد خود را بیان می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، کنایه از اسلوب‌های بیان است که به روش مجاز به انتقال معانی می‌پردازد. این نوع مجاز قرینۀ مانع...

یکی از آثار مهم و اثرگذار بر کلام سعدی در گلستان و بوستان، مقامات حریری است. این کتاب را که سرشار از انواع ظرافت‌ کلام عرب است، به‌حق می‌توان نمونۀ عالی فصاحت در ادب عرب شمرد. سعدی که سال‌ها در بغداد زندگی کرده است، با این کتاب انس تمام یافته است و اشاراتی که به‌ویژه در بوستان دارد به‌طور تام بر این علاقه و انس دلالت می‎کند. از مطالعۀ آثار سعدی و مقامات حریری و مقایسۀ آنها این نتیجه حاصل می‌شود...

إختلفت الأقوال فی نسبه لفظه الرومانسیه و اشتقاقها اللغوی. ولکنها علی الأرجح، مأخوذه من جذرها الأصلی «roman» بمعنی القصه الخیالیه الطویله أو إحدی قصص المخاطره و المغامرات التی سادت فی القرون الوسطی، شعراً أو نثراً. أصبحت الرومانسیه فی نهایه القرن الثامن عشر و بواکیر القرن التاسع عشر مذهباً أدبیاً من خصائصه البارزه أنَّه یثور علی القدیم و التقلید و یقدم القلب علی العقل و یقدِّس الحریه و یهتم بالخیال و ال...