کمال ناصر، شاعر فلسطینی و مسیحی معاصر، از شخصیّت های برجستۀ ادبیّات مقاومت به‏شمار می آید که نقش بسزایی در گسترش ادبیّات بیداری و آگاه سازی مردمی و دفاع از مظلومیّت و آزادی ایفا نموده است. کمال، علاوه بر مشارکت در فعّالیّت های سیاسی و اجتماعی، احساسات و عواطف انسان دوستانه خود را در قالب شعر بیان کرده است. وی، بخش زیادی از شعر خود را به موضوع مقاومت و پایداری اختصاص داده است؛ وطن دوستی، وحدت ملّی- قوم...

در سال 61ق, پنجاه سال بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص), جامعه اسلامی شاهد سانحه ای بسیار اسف بار بود; نوه پیامبر(ص) به طرز فجیعی به همراه یاران اندک خود به شهادت رسید و اهل بیت او به اسارت رفتند. چرا عاشورا اتفاق افتاد؟ این پرسشی است که نوشته حاضر به منظور یافتن پاسخی قانع کننده به آن, بر آمده است. بر همین اساس مباحث ذیل را در این مقاله مورد توجه و مداقه قرار داده ایم: بافت اجتماعی جزیره العرب قبل از...

قصه های عامیانه ایرانی، مانند قصه های عامیانه دیگر ملل، ریشه در عقاید و باورهای مردم دارد. کارکرد اصلی این قصه ها نیز انتقال اندیشه ها، باورها و فرهنگ از نسلی به نسل دیگر است. توتمیسم ریشه در ادیان و اعتقادات باستانی و ماقبل تاریخی دارد که از نمونه های ابتدایی و آغازین ادیان بشر شمرده می شود. توتمیسم، گیاهان و یا حیوانات خاصی را مقدس می داند و براساس این اعتقاد، زندگی و معیشت انسان ابتدایی شکل ...

اسطوره از دیدگاه پدیدارشناسی، باوری دینی- آیینی است. روایت دربارهء ایزدان یا ایزدگونه هایی است با قدرت های جسمانی و روحانی فوق طبیعی، که مردم آن را حقیقی پندارند. با نگاهی به متون کهن در ادیان گوناگون به روایت هایی اسطوره ای برمی خوریم که قهرمانان آنان گاه پیام آوران دینی الهی اند چون نوح و سلیمان و گاه شهریاری ایزدگونه چون جم اوستایی که موضوع این مقاله است. مقالهء حاضر اسورهء جم (جمشید) را ...

صادق هدایت به عنوان نویسنده ای پیشرو در گستر? ادبیات داستانی معاصر، در خلق آثار خود همواره از بن مایه های روانکاوانه بهره برده است. در میان آثار او، بوف کور بیش از سایر آثارش از مباحث روانکاوی تأثیر پذیرفته است؛ به گونه ای که می توان آن را رمانواره ای روانکاوانه نامید. البته آنچه در تحلیل این داستان بیش از هر عاملی مهم است، عملکردهای «راوی» داستان و تباین شخصیت او با چهر? خود هدایت است.راوی به ...

نمایش مذهبی یکی از مؤلفه های فرهنگی دیرینه تاریخ ایران است. در فرهنگ تشیع، نمایش مذهبی یا به عبارت مصطلح آن، تعزیه به عنوان یکی از مراسم عزاداری برای شهادت سیدالشهدا ابی عبدالله الحسین(ع) شناخته می شود. پس از شهادت مظلومانه امام حسین(ع)، مسلمانان به خصوص شیعیان با برپا کردن مراسم سوگواری برای زنده نگه داشتن فلسفه قیام امام حسین(ع) کوشیده اند. در این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و بر پایه منابع ...

اگر پذیرفته باشیم که ادبیات مخلوق اجتماع است، باید این را نیز بپذیریم که هدف های آن نمی تواند از هدف های مردمی که آن را می سازند، جدا باشد. قصه و افسانه در ادبیات، زمان شروع معینی ندارد. میل به تربیت نسل جوان و انتقال تاریخ قوم به آنان، شاید دلیل به وجود آمدن داستان های حماسی و قهرمانی باشد و افسانه ها و قصه ها همسفران داستان گویان، ساربانان و کاروانیان شرق و غرب و شمال و جنوب بوده است. هر بار ...

در گستره ی وسیع شعر معاصر، شاعران زیادی با تفکّر و اندیشه و زبان کلمات و وزن موسیقی خاص خود حضور یافتند یکی از این شاعران مهدی اخوان ثالث است. بن مایه عنصری تکراری در یک اثر ادبی است که به شکل های گوناگون در ادبیات و هنر به کار می رود و از جهان بینی و تجربیات خاص نویسنده مایه می گیرد. بن مایه ها نشأت گرفته از موضوع ، تصویر ، طرح یا الگوی اصلی است که با ظهور پی در پی در یک اثر ادبی از خود رد پا م...

داستان پریان، قصه ای است که در آن شاهد اتفاقات ماوراءالطبیعی، شگفت انگیز در خلقت انسان هستیم، مقطع زمانی و مکانی در این داستان ها نامشخص و خیالی است. داستان لریِ «دخترِ دال»، حکایتِ «زادن اسطوره ای» دختری از درون تخم یک پرنده است که توسط دال (سیمرغ) در غاری در دل کوه پرورش می یابد. دختر دال با حیل? پیر زن اجیر شده ای گرفتار می شود ولی نهایتاً با کمک شاهزاده ای از دل نی ها باززاده می شود و با او ازد...