در بیشترِ پژوهش­هایی که تا امروز درباره «آیین­های ایرانی» در ادب حماسی منتشر شده، شواهد عموماً محدود به شاهنامه بوده و در این حدود نیز آداب و رسوم نادر و درخور بحث از توجّه و بررسی به دور مانده است. در مقاله حاضر با مطالعه در ادب حماسیِ ایران به معنای کامل و دقیق این اصطلاح، چند نمونه از رسوم، ویژگی­ها و بن­مایه­های کمتر شناخته شده پهلوانی استخراج و تحلیل شده است. مطابقِ این چند آیین و مضمون داستانی...

قصه های عامیانة ایرانی، مانند قصه های عامیانة دیگر ملل، ریشه در عقاید و باورهای مردم دارد. کارکرد اصلی این قصه ها نیز انتقال اندیشه ها، باورها و فرهنگ از نسلی به نسل دیگر است. توتمیسم ریشه در ادیان و اعتقادات باستانی و ماقبل تاریخی دارد که از نمونه های ابتدایی و آغازین ادیان بشر شمرده می شود. توتمیسم، گیاهان و یا حیوانات خاصی را مقدس می داند و براساس این اعتقاد، زندگی و معیشت انسان ابتدایی شکل ...

مثنوی غنایی بلقیس و سلیمان اثر احمدخان صوفی شاعر هندی قرن 13 و 14 هـ. ق.به تقلید از خسرو و شیرین نظامی سروده شده است.در این پژوهش نسخه چاپ سنگی این اثر به همراه شرح احوال و آثار دیگر این مولّف معرّفی گردیده ، ضمن تبیین مستند داستان قرآنی بلقیس و سلیمان به ویژگی های معراجیّه و ساقی نامه آن پرداخته و جنبه های ادبی ، زبانی و بلاغی متن کاویده و گزارش شده است.در بررسی موضوعی متن پس از مقایسهروایت های ز...

در این پژوهش برای بررسی اندیشه دوشاعر برجسته و نوگرای معاصر جهان عبدالوهاب بیاتی و احمد شاملو به بررسی بن مایه های مشترک و غیر مشترک آن ها پرداخته ایم. با بررسی تطبیقی بن مایه های شعر این دوشاعر و بررسی تشابه و تمایز اندیشه آنان پی می بریم که این دو به طور مشترک بن مایه های پر تکراری چون: امید و ناامیدی، انسان، رمز و اسطوره، منجی، عشق و تغزل، زندگی، تعهد، رئالیسم، رمانتیسم، نوآوری و عصیان و آر...

نقد ادبی فمینیستی، یکی از انواع روی کردهای نقدی است. منتقدان این نحله ی فکری معتقدند بر ادبیات، هنجارهای مردانه حاکم است و تجربیات، خواست ها، علایق و عواطف زنان در زیر نقاب این هنجارها رنگ باخته و بی اهمیت جلوه داده شده اند، لذا قصد دارند تا با بررسی و تحلیل دوباره ی آن با نگرشی دیگرگونه این سنت های ادبی مردسالارانه را آشکار سازند تا از این طریق بیان دارند که چگونه متون ادبی از تمایزات جنسی در ...

مقاله ی حاضر، بررسی دو اثر اسطوره ای و مذهبی است که به دو فرهنگ مختلف تعلق دارند؛ ولی از نظر بن مایه ی داستانی شبیه هم هستند. یعنی مقایسه ی داستان فریکسوس از اساطیر یونان باستان و داستان اسماعیل ذبیح الله از قران کریم که این داستان در تورات نیز با اندک تفاوتی آمده است. بافت دو داستان از نظر سیر کلی و اتفاقات و اعمال قهرمانان، نزدیک به هم است. شخصیت های داستانی دو به دو با هم مشابهت دارند. حتی ر...

در دوره ایوبیان، به سبب انقراض دولت شیعی فاطمیان و اعمال سیاست سرکوب‌گرانه و ضدشیعی دولت ایوبی، بستر مناسب​تری برای بروز گرایش​های فرقه​ای مورخان اهل‌سنت در مصر و شام فراهم گردید که می​توانست مواضع واقعی آن‌ها را نسبت به شیعه و مظاهر آن نمایان سازد. رویکرد مورخان مزبور در برابر تشیع و انگاره​های آن، مسأله جستار حاضر است که در دو موضوع مصداق حقیقی شیعه در نظر آنان و چگونگی مواجهه​‌شان با بن​مایه...

مقاله حاضر با طرح چگونگی تحقّق امر گردشگری در روستاها به دنبالانگیزشی است که در خور موضوع و متناسب با مسایل واقعی جاری در یک محیطروستایی باشد. در این راستا ابتدا به معرفی ابعاد و ظرفیتهای محیطی یکروستا پرداخته شده است تا از این منظر امکان فراخوانده شدن روستا به عنوانیک زمینه مناسب جهت بازدید و گردش به نحوی توجیه شود.در ادامه موضوع گردشگری به مثابه یک تجربه خودآ گاه در محیط ناخودآ گاهروستا با ماه...

آنچه در ادبیات موتیف " motif" نامیده می شود و ما در انجا معادل بن مایه را برای آن برگزیده ایم عبارتست از :موضوع ، تصویر ، طرح یا الگوی اصلی که با ظهور پی در پی در اثر ادبی ، از خود رد پا می گذارد و جاذبه زیبایی شناسی آن را بالا می برد . البته ممکن است به عنوان نشانه یا نماد محتوا و یا تجزیه یک اثر ادبی تجلی کند . این اصطلاح در نقد ادبی جدید ، یکی از سرفصل های مهم بررسی آثار ادبی تجلی کند . این...