شهر باستانی بیشاپور دومین پایتخت ساسانی است که توسط شاپور برپا گردید. این مقاله به دنبال توصیف روشن و معرفی ویژگیهای سازمان فضایی این شهر تاریخی بصورت مستند و بر اساس یافته های ملموس کاوش های باستان شناسی است. چهره اصلی شهر بیشاپور که در این مقاله به توصیف آن پرداخته شده در کاوش های باستان شناسی انجام شده طی سالهای 1347 تا 1357 بدست آمده است. طی این کاوش ها ارگ حکومتی شامل کاخ و معبد آناهیتا و ...

در این مقاله کوشیده شده، نقش و جایگاه باستان شناسی دوران اسلامی در بازشناسی فرهنگ و تمدن اسلامی مورد ارزیابی قرار گیرد. به همین منظور، ابتدا به تعریف و خاستگاه باستان شناسی اسلامی پرداخته شده است. در ادامه با بررسی دو دوره شاخص فرهنگی در تاریخ ایرانِ دوران اسلامی (حکومت آل بویه و عصر صفوی) عوامل بالندگی و شکوفایی حیات اجتماعی و نیز عوامل رکود در ادوار تاریخی دیگر مورد مطالعه قرار گرفته است. در پ...

درپهندشت شمال مرکزی ایران ودر دشت قزوین که ایستگاه تحقیقاتی باستان شناسی دانشگاه تهران محسوب می گردد‘ تعداد کثیری سایتهای باستان شناختی ا زدوره های گوناگون وجوددارند. در عمده این سایت ها در اثر فرسایشهای طبیعی ویا شخم زدنهای متوالی مقدار قابل توجهی از بسترهای فرهنگی داخل سایت ها د رمعرض هوا قرار گرفته و دچار تخریب می گردند . در میان این آثار ‘ آثار سنگی که دارای مقاومت بیشتری هستند درهمه جای دش...

باستان شناسی جنسیت شاخه ای از باستان شناسی اجتماعی است که به تحلیل و بررسی نظام جنسیت جوامع و هویت جنسیتی افراد و گروه های مختلف می پردازد. موضوع این پژوهش، بررسی نابرابری اجتماعی میان زنان و مردان در ایران دوره ساسانی است. اعمال گونه ای تبعیض جنسیتی و برتری مردان که بر ساختار اجتماعی و جنسیتی جامعه ساسانی استوار است، در مواد فرهنگی و منابع مکتوب این دوران نمود یافته است. هدف این مقاله، بررسی ش...

شش دهه کاوش و بررسی باستان شناسی در ایران بیانگر این نکته است که گستره جغرافیایی امروزی ایران به طور حتم حداقل از دوران پلیئستوسن جدید مکان زیست جوامع انسانی بوده است. اگرچه دانش ما در خصوص جوامع انسانی پیش از نوسنگی در ایران بسیار محدود است، ولی تعداد قابل توجهی از محوطه های باستانی منتسب به ادوار پس از نوسنگی در ایران دارای بقایای اسکلت انسانی هستند. عمده محوطه های کلیدی باستانی در ایران مانن...

حدود یک ونیم قرن پیش، چیزی به نام یا با مضمون باستانشناسی، در ایران وجود قابل ملاحظه ای نداشت امّا اکنون دارد. این شاخه از علوم انسانی، به عنوان یکی از پیامدهای نفوذ سیاسی اقتصادی جهان غرب در ایران ظاهر شد و پس از طی فراز و نشیب هایی، به وضعیت امروزی خود رسید؛ یعنی اکنون، باستانشناسی در سطوح مختلف جامع? ایران جایگاه خاصّی دارد. اما این یک سخن کلّی است، و اگر بر چشم انداز عمومی باستان شناسی در ایرا...

چکیده ندارد.

زمین­لغزش سیمره از بلایای طبیعی مهمی است که در جنوب شرق درۀ سیمره در حوزۀ شهرستان دره­شهر رخ ‌داده است. این زمین­لغزش به­دلیل وسعت ابعاد و ویژگی­های خاص خود، تاکنون موردتوجه دانشمندان متعددی قرار گرفته است. درگذشته مطالعات متعددی در زمینۀ سن­سنجی آن انجام‌ شده، ولی هنوز از دید باستان­شناسی محدودۀ زمان وقوع این رخداد معلوم نیست. هدف از پژوهش حاضر، سن­سنجی زمان وقوع این زمین­لغزش بر اساس شواهد با...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

در این مقاله با مروری جامعه شناختی بر تاریخ پزشکی دوران باستان به رویکردها و مدل های جامعه شناسی سلامت و بیماری پیش از ظهور پزشکی مدرن پرداخته شده است و بر ویژگی های سه نظام عمده پزشکی باستان یعنی نظام پزشکی یونان باستان (آسیب شناسی هومورال)، نظام پزشکی چین باستان (طب سوزنی) و نظام پزشکی آیورودیک هند باستان (آیورودا) تأکید گردیده است. توجه اساسی این نظام ها، بر خلاف نظام های شخص نگر، بر عوامل و...