داستان همای و همایون یکی از شیرین ترین داستان های اصیل ایرانی است که با نام و نظم خواجوی کرمانی شناخته گردیده است. خواجوی کرمانی این داستان را در سال 732ه.ق به نظم در آورد. مضمون این منظوم? عاشقانه، شرح دلدادگی های «همای» و «همایون» در ایّام فراق و وصال است. این داستان که به نظر می رسد مضمونی ساده و تکراری داشته باشد، آن چنان در قامت توانا و حسنِ داستان پردازیِ خواجوی کرمانی ساخته و پرداخته شده اس...

یکی از مضامینی که در بیشتر منظومه­های پهلوانی پس از شاهنامه دیده می­شود، حضور قهرمانان و پهلوانان دور­ه­های گذشته وتأثیر آنها در داستان است. بررسی منظومه­های پهلوانی پس از شاهنامة فردوسی نشان  می­دهد که نیاکان و درگذشتگان- که اغلب قهرمانان و پهلوانان دوره­های گذشته هستند-  به سه گونه در این منظومه­ها حضور یافته­ و تأثیرات بنیادینی در سیر داستان ایجاد کرده­اند: 1- نخست اینکه در بیشتر منظومه­های ...

آرایه های بدیع زیورهایی هستند که سخن را آراسته و فهم کلام را آسان تر و زبان عادی را به زبان هنری نزدیک­تر می­سازند. کاربست این آرایه ها در کلام از شاخصه های توانمندی گوینده است. سخنان گهربار ائمه(ع) که سرشار از بلاغت، فصاحت و انواع مسائل فنی و ادبی است  متأثر از آشنایی با قرآن و علم الهی از منظر ادبی وبلاغی در درجه بالایی قرار دارد و دریایی از علوم ادبی وبلاغی است. این بزرگواران با به کارگیری ص...

ایهام از عناصر مهم زبان ادبی و از گونه های پرکاربرد صنایع بدیعی است که آن را از انواع هنجار گریزی معنایی دانسته-اند . ایهام در محور مجاورت و همنشینی به وجود می آید و به کمک آن می شود کلام را درهاله ای از رمزوارگی فرو برد. ایهام را همچنین می توان هنری ترین و پُر راز و رمزترین شگرد ادبی دانست که شاعران و سخنورانِ هنرمند از آن بهره گرفته اند، بی شک پی بردن به شگفتی های این آرایۀ بدیعی، ما را به شناس...

بی تردید، فهم اشعار و ابیات به کار رفته در دیوان شاعران هنرورز و سخن سنج بدون تدقیق در هنرنمایی آنها در به کارگیری صنایع لفظی و معنوی امکان پذیر نخواهد بود، استفاده از صنایع بدیعی در دوره انحطاط تقریباً شامل همه شاعران این دوره است، در بین آنها گروهی معنا را رها کرده و بازی با الفاظ و بالأخص استفاده از جناس را پیشه خود ساخته اند و گروهی دیگر از جمله صفی الدین حلّی معانی زیبایی با بهره گیری از صنا...

امیرخسرو دهلوی، در قرن هفتم هجری، در آغوش پدری بزرگ شد که اگرچه خود، بی سواد بود، اما تمام همتش را صرف تحصیل سه پسرش نمود که کوچکترین آن ها بعدها بزرگترین شاعر پارسی گوی هند شد. تحقیق حاضر به بررسی دیوان اشعار امیر می پردازد تا توانایی های او را در جنبه های مختلف شعری به تصویر بکشد. امیر غزلسرایی توانا بود. ذکاوت، آشنایی با موسیقی خراسانی و هندی، استعداد درخشان او در آوازخوانی و آهنگسازی، در تل...

مطالعه حاضرسعی دارد چگونگی کاربرد زبان توسط نخبگان سیاسی در تکوین قدرت را بررسی کند. مقاله با مرور اجمالی بر تحلیل نقادانه گفتمان آغاز می شود و سپس با معرفی مجموعه ای شامل هشت نخبه سیاسی بنام های: مالکوم ایکس - جوزف استالین - نوام چامسکی - ولادیمر لنین - مارتین لوتر کینگ - وینستون چرچیل - ج. اف. کندی و آدولف هیتلرادامه یافته و سپس سخنرانیها ی نخبگان سیاسی یاد شده با در نظر گرفتن صنایع بدیعی به ...

یکی از قالب های شعری بسیار مهم در طول تاریخ شعر فارسی برای بیان مضامین مختلف از جمله مضمون های عارفانه و عاشقانه قالب شعری، غزل است، که پس از گذراندن دگرگونی های بسیار در قرن هفتم به اوج اعتلای خود رسیده است. سعدی یکی از بزرگترین شاعران غزل سرای فارسی و بنیان گذار مدرسه ی بزرگی در غزل سرایی در قرن هفتم هجری است که پس از وی شاعران زیادی شاگردان شیوه ی غزل سرایی وی شدند؛ به ویژه شاعران غزل سرای ق...

شعر شیعه به طور کلی و شعر علوی به طور خاص در طول قرن‌ها حیات خود در قالب‌ها و انواع مختلف ادبی توانسته است مضامین مختلف کلامی، تاریخی و فکری را به همراه شور و احساسات سرایندگان خود از ملل و مذاهب گوناگون متجلی سازد. در این مقاله بر آنیم تا انواع ادبی را در شعر علوی شناسایی و معرفی نماییم. تقسیم‌بندی پیشنهادی اشعار علوی بر اساس محتوا و درون‌مایه آن‌ها خواهد بود که غالباً اسامی اشعار و یا مجموعه ش...

پیشینه مدح در شعر عربی به عصر جاهلیت می رسد؛ ولی مدح در شعر فارسی، به تقلید از عروض عربی، از قرن سوم هجری شروع شده است. در دوران حیات متنبی و حافظ، مدحرواج فراوان یافته و شاعران بسیاری به مدیحه سرایی مشغول بود هاند. جایگاه و موقعیت مدح در دیوان متنبی و حافظ، با یکدیگر تفاوت فاحشی دارد. در حالی که حدود 90 % دیوان متنبی را مدح تشکیل می دهد، تنها 7% دیوان حافظ به مدح اختصاص یافته است. این دو شاعر ...