شهر باستانی بیشاپور دومین پایتخت ساسانی است که توسط شاپور برپا گردید. این مقاله به دنبال توصیف روشن و معرفی ویژگیهای سازمان فضایی این شهر تاریخی بصورت مستند و بر اساس یافته های ملموس کاوش های باستان شناسی است. چهره اصلی شهر بیشاپور که در این مقاله به توصیف آن پرداخته شده در کاوش های باستان شناسی انجام شده طی سالهای 1347 تا 1357 بدست آمده است. طی این کاوش ها ارگ حکومتی شامل کاخ و معبد آناهیتا و ...

جهان بینی مذهبی و تفکّرات عرفانی ایرانیان که از دیرباز ریشه عمیقی در هنر و فرهنگ آنان داشته، در یکی از مهم ترین ابعاد هنری اسلام، یعنی معماری مسجدها، نمود یافته است. در چنین عرصه ای، هر عاملی که به کار گرفته می شود و هر فنّی که مایه زایش و آفرینش اثر هنری است، از جهان علوی نشان دارد و هر نقش و رنگ در مقام نماد و سمبل، بیانگر چیزی از همان عالم است. رنگ های به کار رفته در مسجدهای ایرانْ جنبه های نما...

باستان شناسی در زمینه های مختلف نیاز به علوم دیگر دارد ولی نیاز به آشنایی با علوم رایانه ای و کاربردهای متعدد آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است‘ چون از جنبه های گوناگونی میتوان از این وسیله استفاده نمود از جمله در تجهیزات آزمایشگاهی و مهندسی ‘ در زمینه های گرافیکی ‘ مرمتی‘ بازسازی های رایانه ای و همچنین بانک های اطلاعاتی که کمک شایان توجه ای در امر پژوهش می نماید. استفاده از توانمندی های رایانه...

مطالعات باستان شناسی دوره اسلامی استان اردبیل تا کنون منحصر به تعداد محدودی بنای شاخص بوده است و در این میان جنوب استان اردبیل کمترین سهم از این مطالعات را به خود اختصاص داده است. موقعیت استراتژیک شهرستان کوثر و واقع شدن در مسیر راه های تجاری قفقاز و راه ارتباطی گیلان و آذربایجان مهمترین عوامل تاثیر گذار بر تشکیل آثار باستان شناختی منطقه است. تحقیق حاضر باب جدیدی در مطالعات باستان شناسی این است...

ریتون به دسته خاصی از ظروف اتلاق می شود که جهت نوشیدن مایعات به کار می رفته و شکل حیوانات در ساخت آن جنبه اساسی داشته است. اکثر محققان معتقند که کاربرد این قبیل ظروف جنبه آیینی و تشریفاتی داشته و تنها در مراسمی خاص از آن استفاده می شده است. ریتونهای مکشوفه از دوران اشکانیان نیز چنین کاربردی داشته اند و به کار بردن نقش الهه های یونانی بر روی قسمتهایی از این ظروف (ریتونهای مکشوفه از نساء) با توجه...

چکیده ندارد.

هدف:آرمان پژوهش بر این مطلب استوار است که با معرفی چند کانی و بررسی آن در متون ایران باستان و سده های نخستین اسلامی به نقش این کانی ها در زندگی مردم آن دوره از تاریخ ونیزکاربرد های آن ها وهمچنین عقاید و بعضاً خرافات احتمالی بوجود آمده در مورد آن کانی نگاهی اجمالی داشته باشیم . روش تحقیق: در نگارش این رساله از روش تحقیق کتابخانه ای استفاده شده است .برخی از کتاب های مربوط به سده های نخستین اسلامی...

سنگ فیروزه از مشهورترین سوغات شهرستان نیشابور به شمار می آید که شهرت جهانی دارد و از این رواولین ارتباط مشتری با کالاهای غیر نفتی از طریق بسته بندی است و این در حالی که بسته بندی مناسبی برای صادرات این کالا در نظر گرفته نمی شود و این امر موجب شده که شهرت جهانی فیروزه نیشابور دربازارهای جهانی کاهش یابد. باید با جلوگیری از ورود کالاهای تقلبی به جای کالاهای ایرانی دربازار جهانی از حیثیت و آبروی ...

در این مقاله کوشیده شده، نقش و جایگاه باستان شناسی دوران اسلامی در بازشناسی فرهنگ و تمدن اسلامی مورد ارزیابی قرار گیرد. به همین منظور، ابتدا به تعریف و خاستگاه باستان شناسی اسلامی پرداخته شده است. در ادامه با بررسی دو دوره شاخص فرهنگی در تاریخ ایرانِ دوران اسلامی (حکومت آل بویه و عصر صفوی) عوامل بالندگی و شکوفایی حیات اجتماعی و نیز عوامل رکود در ادوار تاریخی دیگر مورد مطالعه قرار گرفته است. در پ...

شکاف موضوعی (dichotomy) از جمله معضلات جدّی در مطالعات باستان شناختی است؛ معضلی که بیش و کم، همة رشته ها و دانشهای انسانی و اجتماعی و تاریخی و حتّی برخی از دانشهای طبیعی نیز با آن رویارویند. لیکن این معضل در باستان شناسی، به ویژه باستان شناسی پیش از تاریخ، دشواریهای عملی و ناکامیهای معرفتیِ دیگری را نیز در پی داشته است. آنچه اصطلاحاً شواهد باستان شناختی اطلاق شده، یکسر صامت اند و مخدوش و شقه شده که...