شکل کلی یا شمای ملودی یکی از مفاهیمی است که در حوزه‌ی آفرینش و تجزیه و تحلیل موسیقی بسیار از آن یاد می‌شود. پژوهش حاضر با بررسی تطبیقی حدود 106 گوشه، نشان می‌دهد که بیش‌ترین نوع حرکت ملودیک گوشه‌های ردیف موسیقی ایرانی حرکت‌های رفت‌ و برگشتی سینوسی و حرکت‌های افقی در گستره‌ی محدود صوتی‏ اند. هم‌زمان با این نوع حرکت‌ها، ملودی‌های گوشه‌ها به‌شکلی نا‏محسوس با حرکت‌های فرعی پایین‌رونده به‌صورت پلکان...

ایرانی ها بر این عقیده­اند که موسیقی غذای روح و شکل تکامل یافته هنر آدمی است که برای ایجاد احساسات عالیه در قلوب مستمعین آفریده شده است. ارزش و اهمیت این هنر در تاریخ به دلیل نقش مهم و موثر آن در ایجاد تعادل بین انسان­ها بوده است به طوری که گفته اند آنجا که سخن باز می ماند موسیقی آغاز می شود. بداهتاً آدمی ناگزیر بوده است تا با به دست آوردن دارویی از آلام و اضطرابات خویشتن بکاهد، خود را در جهانی...

بافت قدیم شهرها اغلب در برگیرنده آثار و نواحی تاریخی است. امروزه مدیران موفق در پی احیای مناطق تاریخی با رجوع به شهرسازی بومی، استفاده از کاربری‌های مختلط، اولویت دادن به حمل‌ونقل عمومی و تردد پیاده، فراهم آوردن شرایط زیست‌محیطی سالم، ایجاد رونق اقتصادی پایدار، اشتغال بومی، جذب مشارکت محلی و توجه به میراث فرهنگی و گردشگری هستند. بافت تاریخی شهرها باسابقه قدیمی، به دلیل مرکزیت جغرافیایی، سهولت د...

در آیین تعزیه، موسیقی به دو شکل مورد استفاده قرار می گیرد: 1- موسیقی آوازی، 2 موسیقی سازی یا غیرآوازی. موسیقی مذکور، موسیقی ایرانی است که دارای ژانرهای متعددی است. در این مقاله که به روش توصیفی  تحلیلی به نگارش درآمده، موسیقی آیین تعزیه به مثابه کی متن، که از لایه های مختلف شکل گرفته، براساس نظریه نشان هشناسی لای های مورد بررسی قرار گرفته است. با ت یکه بر نشان هشناسی لایه ای می توان کلیه لا...

بخش بسیار زیادی از فرهنگ و هنر ایران بخصوص موسیقی ، به صورت فرهنگی شفاهی به نسل امروز ما رسیده است . از این رو با پی گیری برخی نشانه های موجود در فرهنگهای شفاهی می توان به موارد مبهم و مستور فرهنگ ایران پی برد. یکی از این موارد مبهم در فرهنگ موسیقایی ایران چگونگی تشکیل و تدوین موسیقی دستگاهی و چگونگی تأثیرگذاری موسیقی مناطق ایران بر موسیقی دستگاهی است. تربت جام به عنوان یکی از قطبهای عرفانی ا...

فنون اجرایی و ساختار رپرتوار از جمله اصلی ترین وجوه ممیزه ی مکاتب و شیوه های مختلف نوازندگی محسوب می شوند. نوشتار حاضر به بررسی تطبیقی این عناصر در دو مکتب شاخص تارنوازی، مکاتب آقاحسینقلی و علی اکبر شهنازی، می پردازد. از این رو، پس از تعریف و تبیین ویژگی های مکتب، به بررسی شیوه ی نوازندگی این دو نوازنده ی برجسته، از لحاظ فنون اجرایی (مشتمل بر تکنیک های دست راست و چپ و مشترک بین دو دست)، پرداخته...

فرهنگ ایرانی و جلوه های آن به صورت زبان، آداب و رسوم، شعر، موسیقی و دیگر هنرها دارای خصوصیات ویژه ای است که این خصوصیات در تمام جلوه های آن مشترک است و تنها شکل و جنس عرضه آن درهر نوع از جلوه ای، متفاوت است. برای شناخت این خصویات در یکی از این جلوه ها، گاه باید خصوصیات جلوه های دیگر این فرهنگ را بررسی نمود. زیرا این ویژگیها در بعضی از جلوه ها قابل درک تر هستند و در بعضی دیگر، پیچیده به نظر می...

کیده در بخش نظری این پایان نامه پس از ذکر خلاصه ای در خصوص جایگاه ساز عود در موسیقی سنتی ایران، متد و اتودهای موجود برای این ساز در کشورمان معرفی شده اند. سپس دیدگاه شش نفر از نوازندگان حرفه ای و مدرسان ساز عود در رابطه با چگونگی این متد و اتودهای موجود را جویا شدم. این نظر خواهی به صورت مصاحبه شفاهی و کتبی صورت گرفته. نتیجه این نظرسنجی به صورت آمار ارائه شده است. که نشانگر این است که در ر...

رساله حاضر به بررسی شیوه تصنیف سازی استاد علی تجویدی می پردازد. دراین رساله 10 تصنیف از ساخته های استاد تجویدی از جنبه های مختلف اعم از ساختار، تلفیقِ ریتمیکِ شعر و موسیقی، بخش ها و جمله بندی ها و مقایسه تطبیقی جمله بندی ها با موسیقی دستگاهی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده در قالب نمودار و جدول در فصل نتیجه گیری ارائه شده اند. بررسیِ آماریِ این نتایج نشان می دهد که تمامی تصن...

چکیده یکی از مسائل مهم فرهنگی در عصر صفوی، تأثیر هنر اروپایی در ایران است. از دستاوردهای رابطة ایران و غرب در موسیقی عصر صفوی، حضور سازهای اروپایی در دربار ایران است. حضور سازهای اروپایی در ایران، هم در گزارشات سفرنامه نویسان اروپایی و هم در تصاویر به جا مانده از عصر صفوی مشهود است. با این حال سازهای غربی در جامعة صفوی فراگیر نشد و تنها در دربار شاهان و توسط نوازندگان اروپایی به اجرا در می آمد...