پس از پیروزی انقلاب، یکی از اصلی‌‌ترین اقدامات صورت‌گرفته در کشور حذف ربا از نظام بانکی با تأسی از نظریۀ بانک‌داری بدون ربای شهید صدر بود. مبنای تدوین قانون بانک‌داری بدون ربا در سال 1361 در کشور، همین نظریۀ شهید صدر بوده است. اما با گذشت نزدیک به چهار دهه از انقلاب، عملکرد نظام بانکی درخصوص پیاده‌‌سازی این نظریه، به‌‌گونه‌‌ای بوده است که ازسوی صاحب‌نظران اقتصادی با انتقادهای فراوان روبه‌رو بود...

هدف: هدف از نگارش این مقاله، نمایاندن غنای روش‌شناسانة علوم دینی در تطبیق با قالبهای پرسابقه در مکاتب غربی با مطالعة تطبیقی در موضوعات هم‌عرض بود. روش: در این نوشتار با روش توصیفی- تطبیقی، به انگاره‌های موازی در دو مکتب روشی پرداخته شد. یافته‌ها: توجه به روشمندی علم، سابقة دیرینه‌ای در علوم غیر اسلامی دارد. اگرچه در علوم اسلامی به معرفتهای درجه‌دوم پرداخته شده و رئوس ثمانیه نیز از مهم‌ترین ابحا...

منطق فهم دین دانشی است متشکل از یکسری مبانی، منابع و روشهایی که در فهم دینباید بدان توجه نمود و دانشمندان و عالمان اسلامی از زمان های گذشته تا به زمان معاصر بدان توجه داشته و در کتاب های خود به تبیین آن پرداخته اند مرحوم شهید صدر نیز برای فهم دین مبانی، منابع و روش هایی را بیان نموده اند که برخی از آنها مشترک با مبانی و منابع و روشهایی است که اندیشمندان مسلمان برای فهم دین بیان نموده اند مانند ...

این مقاله در پی آن است تا کتاب نظریه حق­الطاعه در بوته نقد و بررسی را بازخوانی کند و اشکالاتی را که در این کتاب به نظریه (حق­الطاعه) شهید صدر، وارد شده­است، بی­طرفانه نقد کند؛ همچنین، محاسن و معایب کتاب را بررسی کرده، برای حل برخی مشکلات، راهکار، ارائه دهد. برای این مهم، نخست، ایرادات ساختاری کتاب مطرح شده، آنگاه به نقد محتوایی می­پردازیم.

بررسی وظایف ومسئولیت‌های فرد و دولت از مباحث مهم و پایه در اندیشه‌ی سیاسی معاصر است که دانش‌های سیاسی از جمله فقه سیاسی تلاش می‌کند تا به آن پاسخ دهد. آن‌چه در حوزه‌ی فقه سیاسی اهمیت مضاعف دارد مسئولیت‌های فرد و دولت در قبال اجرای شریعت است؛ دستگاه‌های فقهی- سیاسی با توجه به مبانی و روش‌شناسی‌های اجتهادی‌شان پاسخ‌های متنوعی ارایه نموده‌اند. پرسش اساسی مقاله این است که «نسبت میان فرد و دولت در ت...

بحث درباره اصالت جامعه و اصالت فرد، یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث در قلمرو فلسفه جامعه‌شناسی یا فلسفه اجتماعی است. در میان متفکران اسلامی، پیشینه این بحث را می‌توان در آرای ابونصر فارابی، خواجه نصیرالدین طوسی، اخوان‌الصفا و ابن‌خلدون ملاحظه کرد. در میان اندیشمندان مسلمان معاصر نیز می‌توان از علامه طباطبایی، شهید مطهری، شهید محمد باقر صدر، آیه‌الله جوادی آملی و استاد مصباح یزدی نام برد. در پژ...

امام شهید سید محمدباقر صدر براساس موازین عقلی و واقعگرایی و بررسی مکاتب سیاسی موجود و وضعیت جهان معاصر در پی طرح شالوده فلسفه نوینی در اندیشه سیاسی اسلام است . بزعم او مشکل اساسی اندیشه سیاسی معاصر را بحران نظام جامع اجتماعی - سیاسی تشکیل می دهد،و ریشه این بحران به عدم اتکای نظامهای سیاسی معاصر به تفسیر صحیحی از واقعیات زندگی انسان برمی گردد. لذا جهان نیازمند بینشی است که مبتنی بر تفسیر صحیح و ...

صورت گرایی و نقش گرایی، دو نظریه مهم در زبان شناسی هستند و دستور نظام مند، یکی از زیرمجموعه های زبان شناسی نقش گرا است که هالیدی این دستور را رشد داد و با هدف کاربردی کردن آن، نظریه« دستور نظام مند نقش گرا» را مطرح کرد؛ وی در نظریه خود، نظام صوری زبان را توأم با نظام نقشی و معنایی در بافت متن مورد بررسی قرار داد. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای و فیش برداری، مطالب مورد نظر جمع آوری ش...

هدف: هدف مطالعۀ حاضر، ارزیابی نسبت علم و مکتب در اقتصاد اسلامی در آرای شهید مطهری و شهید صدر و ارائۀ الگوی پیشنهادی در این زمینه می‌باشد. روش: روش مطالعه، اسنادی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است. یافته‌ها: شهید مطهری با تمایز بین روابط اعتباری با روابط طبیعی در اقتصاد، معتقد است که روابط طبیعی راجع به قوانین عام اقتصادی‌اند که محدود به مکتب خاصی نیست؛ در حالی که روابط اعتباری یا قراردادی مرتبط با ق...

نشانه­شناسی فرایند مطالعه نشانه­هاست. بررسی ارتباط بین نشانه­شناسی و سایر علوم از مباحث تقریباً جدید در دنیای علم است. کشف چگونگی این ارتباط می­تواند هدف پژوهش­های مختلف از جمله پژوهش حاضر باشد. مسئله اصلی این مطالعه، بررسی توسعه در چارچوب مکتب اقتصاد اسلامی با تمرکز بر دیدگاه­های شهید مطهری و شهید صدر با اتخاذ رهیافت نشانه‌شناختی است. یافته‌های پژوهش نشان می­دهد که بین نشانه‌شناسی...