از تلاش های فراوانی که ابن سینا در راستای تحلیل خودآگاهی آغازین به کار برده، می توان فهمید که وی خودآگاهی آغازین را همچون اصلی بنیادین در فلسفه خویش در نظر گرفته و معتقد است که خودآگاهی به عنوان نخستین فعلیتی که نفس پیدا می کند، هرگز از آن جدا نمی شود. از این منظر خودآگاهی، خصیصه ذاتی وجود انسانی و نیز عنصر سازنده ساختار وجودی اوست. از منظر ابن سینا ادراکات حصولی که در آنها فاعل شناسا به صورت و...

تفکیک «تصور» و «تصدیق» از تمایزهای اصلی است که متقدمین در منطق و متأخرین در معرفت­شناسی از آن بهره برده­اند، هر دو گروه مقسم این دو را «علم حصولی» می دانند، این تقسیم در «معرفت­شناسی نوصدرایی» برای اقسام معرفت به کار رفته است، اما نمی­توان «تصدیق» را در اصطلاح معرفت­شناسی بنا بر تعریف فلسفۀ اسلامی «علم­حصولی» دانست. این تحقیق با مرور ادبیات فیلسوفان مسلمان به ویژه نوصدراییان، مدعی است که تفکیک ...

مابعد طبیعت به ‏طورکلی دانشی حقیقی است که روش اکتشاف در آن، برهان است؛ زیرا صرفاً برهان، مفید یقین بالمعنی الاخص است. با این وصف، برخی مدارس ما بعد طبیعی شکل‎گرفته در دامنه مکتب حکمت متعالیه صدرالمتألهین، استدلال لمّی را که استدلال از راه علت نفس‌الأمری است، در فلسفه جاری نمی‎داند؛ زیرا موضوع فلسفه وجود است و محمولات وجود، همه راجع به وجود بوده و عین آن هستند؛ زیرا حقیقت وجود به دلیل اصالت، غیر ن...

با توجه به اهمیت ساختمان های زمین شناسی در مناطق نفت خیز و اثر پدیده های ساختمانی مختلف در این ساختمان ها از جمله گنبد های نمکی همواره تلاش برای شناسایی بهتر این ساختمان ها وجود داشته است. اما تا به امروز همواره روش های اکتشافی تقریباً به صورت جداگانه به بررسی این ساختارها پرداخته است و به همین جهت به دست آوردن نتیجه ای که شامل تمامی روش های اکتشافی باشد ممکن نبوده است. سیستم اطلاعات مکانی (gis)...

راه های دستیابی به معرفت و شناخت موانع آن از مهم ترین دغدغه های معرفت شناسان است. نمونة بارز آن ملاصدرا حکیم شرقی و فرانسیس بیکن اندیشمند مغرب زمین است. ملاصدرا اساس معرفت حقیقی را در ایمان به خدا و کسب آن به شیوة شهودی می داند و این نوع معرفت را کلید اکثر معارف معرفی می کند. او حصول این نوع معرفت را با سه مانع اصلی روبه رو می داند. فرانسیس بیکن نیز با اعتقاد به ضرورت شناخت طبیعت برای کسب معرفت...

تعیین موقعیت، لبه‌ها و ابعاد تونل‌های زیرزمینی همواره یکی از مباحث پیچیده و ضروری در حفاظت از سازه‌های مدفون بوده است. در این مقاله از روش گرانش‌سنجی به منظور شناسایی حفرات و سازه‌های مدفون استفاده شده است. روش گرانش­ سنجی به دلیل چگالی کمتر فضاهای تهی نسبت به محیط اطراف، حفره‌ها را به صورت آنومالی منفی در نقشه گرانش نشان می­دهد. پس از معرفی روش بیان‌شده، داده­ های جاذبی به صورت پیشرو با استفاد...

نقش یادگیری سازمانی در نوآوری، پیشتر مورد بررسی قرار گرفته است. لیکن سازوکار اثرگذاری آن چندان شفاف نیست. از این­رو، این پژوهش با تاکید بر اکتشاف و بهره‌برداری از دانش به­عنوان دو مولفه محوری در یاگیری، نقش آن‏ها را در قابلیت‏های نوآوری سازمانی بررسی نموده است. جامعه آماری پژوهش محققین در مراکز تحقیقات کشاورزی استان البرز است که 98 نفر به شکل تصادفی با روش نمونه­گیری طبقه­ای متناسب انتخاب شدند....

یکی از سؤالات اساسیِ حوزه «معرفت های وحیانی» میزان اثرپذیری آن از «عوامل اجتماعی» است که از آن به عنوان «تعیّن اجتماعی وحی» یاد می شود. به باور علامّه طباطبایی(ره) به طور کلی، «صورتِ» معرفت های وحیانی، از تغییر برخی عوامل اجتماعی و انسانی، مانند: «شرایط زمان»، «انسان» و «مصالح» اثر می پذیرد که به عقیده وی ظهور «شریعت»های متعدّد نتیجه آن است ولی «محتوای» معرفت های وحیانی، و به تبع آن محتوای شرایع تغی...

این مقاله با محوریت موضوع موانع معرفت حقیقی از دیدگاه فیلسوف مسلمان علامه طباطبایی(ره) تدوین شده است و به بررسی و تبیین نظر ایشان در باره معرفت حقیقی و عوامل بازدارنده آن می­پردازد. در نظر علامه، معرفت نسبت به اسماء و صفات الهی، معرفت حقیقی، و مایه سعادت و کمالِ آدمی است. در نظام معرفت شناختی علامه، حقیقت علم، امری وجودی  است که ­ از عالم بالا بر قلب (نفس) انسان افاضه شده است و انسان به میزان اس...