در ادبیات بسیارند نویسندگان و شاعرانی که رابطة پیچیده بین انسان و ماشین را مورد نقد قرار دادند. گاهی از این ارتباط نابرابر بر آشفتند و گاه نیز، به گونه‌ای شدیدتر علیه آن شوریدند. لوئیجی پیراندللو نویسندة نامی ایتالیایی در زمرة نویسندگانی است که ماشین‌زدگی انسان قرن بیستم را مورد بررسی قرار داده است. یادداشت‌های سرافینو گوبیو اپراتور سینماتوگراف ششمین رمان نویسنده است. او در رمان سوم خود مرحوم م...

اصطلاح ریخت شناسی به عنوان یکی از روش های تحلیل و طبقه بندی عناصر متن با مطالعات ولادیمیر پراپ بر روی یک­صد قصه ی عامیانه ی روسی وارد عرصه ی نقد ساختاری شده است. این شیوه ی تحلیل در شناخت نقش ها، نقش ویژه ها و حرکت های متن و چگونگی ترکیب و ارتباط این عناصر با یکدیگر کارآمد است. داستان لیلی­ومجنون جامی از جمله متون روایی ارزشمند ادبیات فارسی در قرن نهم است. جنبه های روایی این منظومه درحوزه ی ادب...

این مقاله با به کارگیری روش‌شناسی پسافرمالیسم باختین و با تأکید بر نظریة زبان‌شناسی اجتماعی، به نقد سنت تحلیلی بوف کور پرداخته است. مؤلفه‌های سه‌گانة «موقعیت‌مندی، کرونوتوپ و منطق مکالمه» در بوف کور خوانده و استدلال شد و برخلاف سنت تحلیلی مألوف و رایج، این رمان فاقد بافت اجتماعی- سیاسی مشخص (از لحاظ زمانی) در جامعة ایرانی است. در نقدهای ادبی مربوط به بوف کور حداقل از دو بافت «جامعة پیشااسلامی» ...

داستان لیلی و مجنون، روایتی نا مکرّر از کهن داستان «عشق» است که گذر روزگاران، غبار کهنگی بر رخساره­اش ننشانده است. این داستان هرچند ریشه در تاریخ کهن قوم عرب، در سدۀ نخست هجری دارد؛ امّا تنها در یک اثر ادبی، با عنوان نمایشنامۀ لیلی و مجنون، اثر احمد شوقی، آن هم در دوران معاصر، بازتاب می­یابد. ولی به محض ورود به ایران در سدۀ چهارم، در سروده­های شاعران نامی بازتاب یافته و در سدۀ ششم، نظامی گنجوی من...

رمان جنگ، شرح احوال رشادت ها و ظلم ستیزی دلاورانی است که برای حفظ شرف ، حیثیت و فضایل انسانی در مقابل متجاوزان به پا خاستند و در این میان زنان نقش برجسته‌ای را در پیشبرد جنگ ایفا کردند. با بررسی سه رمان ، ریشه در اعماق، گلاب خانم وسرود اروند پی خواهیم برد که زنان در عرصه های مختلف چگونه ایفای نقش کردند؟ درمقاله حاضر زنان به مادران وهمسران شهید،مادران جانباز،همسران جانباز،زنان مهاجروآوارگان جنگ،...

مسأله‌ی اساسی این مقاله تحلیل روابط و مناسبات شخصیت­ها در لیلی و مجنون نظامی است. در این تحلیل، از الگوی کنش‌گر گریماس استفاده شده­است. شش نقش اصلی یا به تعبیر گریماس، کنش‌گر، در این روایت بازیابی شده که عبارتند از: فرستنده، پذیرنده، فاعل، هدف، یاری‌گر و بازدارنده. براساس نتایج حاصل از این تحقیق، در روایت لیلی و مجنون، فرستنده: عشق است که یک مفهوم انتزاعی است نه یک شخصیت عینی؛ پذیرنده: لیلی و م...

از میان فارسی زبانان بهترین داستان را در این زمینه در قرن ششم هجری قمری، نظامی گنجوی به نظم درآورد و بسیاری از شاعران و نویسندگان فارس و ترک، کار او را الگوی خود قرار داده و بر اساس آن، داستان پردازی کردند. در حالیکه نخستین نگرش ادبیات عرب به این داستان در دوره ی معاصر بود که شوقی بعد از آشنایی با راه و روش نمایشنامه نویسی،این داستان را موضوع یکی از نمایشنامه هایش با نام مجنون لیلی قرار داد. ...

پژوهش حاضر جستاری است در باب وجوهانطباق مراتب و مقامات عرفان و تصوف در منظوم? غنایی لیلی و مجنون نظامی.عرفان و تصوف به عنوان یکی از زیرشاخه های ادبیات فارسی فضای وسیعی را از آن خود کرده است.از ابتدای قرن سوم هجری و جلوه گری عرفانی چون بایزید و جنید و شبلی، عنصر عشق و محبت نیز به این طریقت راه یافت. در نتیجه عرفان رنگ دیگری به خود گرفت.. ص.فیه نیز در این باب سخنان ارزنده ای گفته اند. در این میان...

چکیده: تصحیح نسخه ی خطی لیلی و مجنون مثالی و مقایسه با لیلی و مجنون نظامی جواد رحیمی یکی از راههای تقویت بنیه ی علمی محققان ادبی، احیا و باز سازی آثار گذشتگان است. تصحیح یک اثر قدیمی علاوه بر احیای یک متن و معرفی آن به جامعه، خدمت به محققان و دانش پژوهان می باشد. یکی از آثار ادبی که تاکنون به حلیه ی طبع آراسته نشده است، منظومه «لیلی و مجنون» مثالی کاشانی است، که در تقابل با خمسه ی نظامی سر...

در این مقاله به تعریف و دسته‌بندی مرزشکنی روایی و جایگاه آن در داستان‌های فارسی پرداخته می‌شود. مرزشکنی روایی عبارت است از آمیختن سطوح گوناگون روایت که به موجب آن ممکن است نویسنده وارد لایۀ زیرین یا سطح داستان شود و با شخصیّت‌‌ها به گفتگو بنشیند، یا اینکه خود نیز وارد ماجرای داستان شود. همچنین ممکن است شخصیّت‌‌ها از سطح داستانی مربوط به خود بیرون بیایند و وارد جهان مخاطب، نویسنده و راوی شوند. این...