امروزه بحرانهای گوناگونی شهرهای ما را تهدید می نمایند و انسجام شهری در معرض اغتشاش و بی سامانی قرار گرفته است. وحدت و هویت شهری  که از مشخصه های ویژۀ شهرسازی کهن ماست- کم کم به بوتۀ فراموشی سپرده می شود. آشفتگی و عدم انسجام ساختار شهر با گسترش شبکۀ ارتباطی سواره و تسلط خودرو در شهرهای ما به حدی افزایش یافته که زندگی اجتماعی و آئین شهروندی بیش از گذشته در معرض خطر قرار گرفته و انسان مداری و مقیا...

در این مقاله، رابطه رفتار قلمروپایی شهروندان با میزان و معیارهای پیوستگی ساختمان و شهر در فضاهای عمومی­ شهری مطالعه شده است. وجود پیوستگی بین ساختمان و شهر در انسجام فضاها و کیفیت­مندی آن شرط اساسی است. رفتار قلمروپایی به­عنوان یکی از ابعاد اجتماعی فضای شهری، در ادراک پیوستگی فضاها و تعیین معیارهای ارزش­گذاری کیفیت آنها توسط شهروندان نقش مهمی ایفا می­نماید. مدعای تبیینی مقاله آن­ است که بر اساس...

در این نوشتار به ماهیت و محتوای نظم کالبدی شهر توجه شده است و شامل دسته بندی، ریخت شناسی، و تحلیل عناصر و اجزای تسلسل دهنده آن است. چگونگی چیدمان توده و فضا بخش مهم این مطالعات را تشکیل می دهد، اغلب مطالعات ریخت شناسی(مورفولوژی)، از آنجا که در دیسیپلین ها و دانش های نختلف(مانند جغرافیا، برنامه ریزی و غیره) صورت پذیرفته اند، فاقد جنبه های کیفی هستند. در این مقاله جایگاه مطالعات اندام شناسی در قا...

شهر ایرانی در ایام سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به­رغم حفظ ساختار کالبدی سنّتی، در اثر آشنایی با الگوهای معماری غربی و ورود تأسیسات تمدنی جدید به کشور، به آرامی مسیر تغییر را پیش گرفت و عناصری از تجدد را در خود نمایان ساخت. در فضای کالبدی شهر این دوره، بناهای جدیدی در کنار بناهای قدیمی قد برافراشتند که چهره شهر را دگرگون کرد و در گزارش­های سیاحان دیدار کننده از ایران بازتاب یافته است. این مقاله با ...

موضوع این مقاله، بررسی ابعاد پیوستگی و انسجام توده و فضا در عرصه های عمومی شهری است. داشتن پیوستگی و انسجام یکی از اصلی ترین معیارهای کیفیت فضاهای شهری محسوب می شود. فضاهای سنتی و بومی عمدتاً واجد چنین کیفیتی بودند. مدعای این مقاله آن است که در حال حاضر، هم از لحاظ عملی و هم از لحاظ نظری فضاهای شهری و علوم مرتبط با طراحی محیطی در این زمینه دچار چالش های اساسی هستند. نتیجه آن که به لحاظ نظری، روی...

پدیده شهرنشینی پدیده ای در حال پیشرفت است و تحلیل مکان مناسب و نحوه توزیع جغرافیایی فضای سبز شهری در توسعه و آینده شهر نقش به سزایی دارد. انتخاب مکان مناسب برای پارک ها و فضاهای سبز شهری، که در تداوم کیفیت زندگی مردم نقش دارند، یک فرایند پیچیده است که نه تنها نیازمند توانایی های تکنیکی فراوانی است، بلکه نیازهای فضایی کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، محیطی و سیاسی را نیز می طلبد. چنین پیچیدگی هایی ناگز...

چینش فضای کالبدی شهر بر مکان زندگی شهروندان تأثیر فراوانی دارد. عواملی نظیر شکاف عمیق میان بافت­های سنتی و مدرن، فراموش کردن و به حاشیه راندن بخشی از شهر در روند توسعه، بی­برنامگی، توسعه بی­رویه، و بحران مهاجرت موجب شده کیفیت کالبدی کنونی، نیازهای ساکنان را برآورده نکند و زمینه را برای وقوع بسیاری از جرائم در شهر فراهم کند. شهر ارومیه هم یک مثال در این زمینه است. از این­‌رو، هدف این پژوهش شناسا...

این پژوهش در پی مقایسه تاتیر ابعاد کالبدی و اجتماعی فضای شهری، بر میزان احساس نشاط و سرزندگی در فضاهای شهری انجام شد. فضاهای شهری سرزنده با دلایل یکسانی پدید نمی آیند، ولی دارای اصول مشترکی در طراحی اند، بنابراین سعی شد اصولی جهت طراحی بر اساس ارتقای این کیفیت در فضاهای شهری ارائه شود. پیش فرض این تحقیق، موثرتر بودن نقش مولفه های اجتماعی در میزان ادراک کیفیت سرزندگی بود، که پس از شناسایی معیاره...

با نگاهی از آسمان به شهرهای تاریخیمان، تصویری منسجم را به وضوح در آن مشاهده می کنیم . ساختارهایی به هم پیوسته و منسجم که نه تنها در مقیاس های بزرگ بلکه در مقیاس های کوچک نیز با پیوندی قوی و محکم به هم متصل شده است. درحالی که شهرهای مدرن امروزی فاقد چنین ساختارهایی میباشد. ساختار شهرهای امروزی ما قربانی حاشیه نشینی و حومه های پراکنده می باشد و با روند توسعه سریع و اشغال بی رویه اراضی حاشیه شهرها...

در عصر حاضر اهمیت و نقش فضای سبز در حیات و توسعه شهرها تا حدی است که به عنوان یکی از شاخص های توسعه پایدار از آن یاد می شود. تأثیرات فیزیکی و طبیعی این فضاها در سیستم شهری و بازدهی های مختلف اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی آن در ساختار جوامع انکار ناپذیر است؛ تا آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها و سرانۀ آن از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری محسوب می شود. شهر در حال توسعه میاندوآب با جمعیتی...