تصوّف، از قرن اوّل هجری در دوره جنگ های داخلی عهد صحابه و بنی امیّه و ظهور احزاب تندرو و استبداد حکّام، به وجود آمد. این گرایش در ابتدا خواستار دوری از امور دنیوی بود امّا با گذشت زمان و تعامل با اندیشه های خارجی همچون بودائیان و افلاطونیان و مسیحی ها و ایرانیان، در دوران بنی عبّاس و مملوکیان، شکوفا شد و به صورت مکتبی منظّم در آمد که دارای شیوهای مخصوص به خود بود و به تدریج به فرقه های مختلفی تقسیم شد...

وأمّا بعد، کنت أحبّ کثیرا أن أتعرّف علی صدی المهدویه فی الشعر العربی وعلی مدی عنایه الشعراء بالإمام المهدی (علیه السلام) مع مضی الزمان، فخطر ببالی أن هذا الموضوع یمکن أن عنی به من قبل الباحثین والدارسین نظرا إلی أهمیته فی النصوص الإسلامیه. فقرأت کثیرا من الدراسات والمقالات، فأعجبنی بأنه لیس هناک دراسه جامعه؛ اللهم إلا هناک کثیر من المکتوبات التی تطرقت إلی هذا الموضوع غیر أنها موزعه فی أماکن متعدده...

فإذا ما نظرنا الی موضوع الشعر الجاهلی بدقّه و تمحیص، نجد أنه یمتاز بأهمیه کبیره من عدّه جوانب؛ و هو یُعدُّ نوعا من أنواع الدراسات الأدبیه و التاریخیه. الأدب هو «کل ریاضه محموده تودی بالإنسان إلی الفضائل، و هذه الریاضه کما تکون بالفعل و حسن النظر و المحاکاه، تکون بمزاوله الأقوال الحکمیه التی تضمنتها لغه أیّ أمه.»( الإسکندری، د.ت:ص: 3) تتمتّع جمیع الأقوام بالأدب علی مدی الدهر، وکل ما یُسَمّی أدباً الیوم...