إن الشعر الخمری فنّ غنایی وجدانی کان دائراَ بین المادّة و المعنی عند العرب و من أشهر الشّعراء العرب فی هذا الغرض الشّعری الأخطل و أبونواس و ابن الفارض. و الخمرة فی الشعر الفارسی لم تکن فی بدایة الأمر کنظیرها فی الأدب العربیّ _ غرضاً مستقلاً، بل أخذاها الشّعراء الفرس من الشعر العربی، فوصفوها کالعرب مادّة و معنیّ ، بعد أن ابتدعوا و ابتکروا فی مضامینها المتعدّدة و أسالیبها المتنوعّة. و یعدّ الرّودکی السمرقندی، و...

الإیجاز علی ضربین: قصر وحذف. ولکلا الضربین منزلة عالیة من اللغة وأثر فی العربیة عظیم. أمّا الحذف یکون بالاستغناء عن شی‏ء من اللفظ إما جملة أو أقلّ‏ منها أو أکثر من جملة، ویکون ترک هذا المحذوف وطرحه أحمد من ذکره. یرتبط الحذف ارتباطًا وثیقًا بمعنی القول ودلالته وقدرته علی التأثیر. یشترک الحذف بین النحو والبلاغة وقد اهتمّ بها النحاة والبلاغیون من جوانب عدیدة منها: الفوائد والأسالیب والأدلة والشروط والأ...

رسالۀ اثبات العقل المجرّد خواجه نصیر الدین طوسی و برخی از شروح و حواشی مهمّ آن به تازگی با تصحیح و مقدّمۀ خانم طیّبه عارف نیا به چاپ رسید. علی رغم سعی بسیاری که مُصَحِّح محترم در راه تصحیح این کتاب مبذول داشته است، متن عرضه شده از سوی او همراه با اشکالات و نابسامانی های گوناگونی است که این گفتار به قصد تذکار آن ها سامان یافته است. افتادگی عبارات یا جملات، اشتباه در ضبط کلمات، مقابله نشدن دقیق نسخه ها ب...

موضوع عقل و دین همواره یک مسئله اساسی و مطرح در میان متکلمان و فلاسفه بوده است. پس از آشنایی مسلمانان با عقلگرایی یونان برخی از آنان به گمان اینکه عقلگرایی محصول فرهنگ بیگانه (یونان) است با آن مخالفت کردند. در مقابل، دور اندیشان مسلمان از آن استقبال کردند و تعارضی میان عقلگرایی و اصول اساسی دین نیافتند. در مواردی هم که میان عقل و دین تعارضی وجود داشت، تا آنجا که باب «تأویل» اجازه می داد، مسئله ...