نفت و ساختار اقتصادی ناشی از آن در تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران نقش مهمی دارد. اقتصاد ایران تا حد زیادی به صادرات نفت وابسته است. تقریباً 50 درصد از درآمدهای ملی بودجه و 80 درصد از صادرات کشور از منابع نفتی تأمین می‌شود. در دهه‌های مختلف روند افزایش قیمت و درآمدزایی نفت متفاوت بوده و در دهۀ 80 و  فواصل سال‌های 89-85 (برنامۀ چهارم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) به اوج خود رسیده است. ...

یکی از موضوع‌های مورد علاقه اقتصاد­دانان در حوزه اقتصاد کلان سیاسی،  بررسی تأثیر عوامل مختلف بر فساد مالی است. مطالعه­ حاضر، به ارزیابی عوامل سیاسی و اقتصادی مؤثر بر فساد مالی، رشد اقتصادی و اندازه دولت و همچنین اثرات متقابل آنها بر یکدیگر در کشورهای منتخب تولیدکننده نفت طی دوره­  (2014-2003 ) می‌پردازد.  به‌منظور برآورد معادلات الگو، از روش داده­های تابلویی سیستمی با رویکرد گشتاورهای تعمیم...

تهیه برنامۀ عمرانی هفت­ساله اول و اجرای آن با تصویب قانون «اجازه اجرای مقررات گزارش کمیسیون برنامه» مجلس شورای ملی در 26 بهمن 1327ش، آغازی برای کاربرد برنامه­ریزی اقتصادی در ایران بود. نخستین روزهای اجرای برنامه عمرانی اول همزمان شد با ملی شدن صنعت نفت که بحران­های سیاسی و اقتصادی را در کشور به دنبال داشت. از آنجا که هدف اصلی برنامه هفت­سالۀ اول، هدایت عایدات نفت در برنامه­های عمرانی کشور بود، ...

این تحقیق با اشاره به نقش و جایگاه اقتصادی نفت برای جوامع صنعتی غرب، عملکرد اقتصادی و سیاسی دولت ها و شرکت های بزرگ نفتی را در مقاطع زمانی مختلف در کشورهای صادرکننده نفت مودرد بررسی قرارداده است. تا قبل از دهه 1950، سیاستهای نفتی به ویژه بهای جهانی نفت و میزان تولید، متأثر از خواست و اراده استثمارگرانه دولت ها و شرکت های نفتی غربی بود. اما با بیداری ملت ها و رشد مبارزات و ملی گرایانه آنهاعلیه ا...

نوسانات درآمدهای نفتی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی در کشورهای تولیدکننده نفت است. اتخاذ سیاست‌های مالی و پولی صحیح برای کاهش از آثار نوسانات برونزای درآمد نفت در اقتصاد داخلی این کشورها، همواره موضوعی بحث‌ انگیز در نهادهای سیاست‌گذار اقتصادی بوده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر نوسانات درآمد نفت بر نقدینگی در ایران در دوره‌ی زمانی 1391-1369 با استفاده روش همبستگی پویای شرطی[1] انگل[2] (2002) ...

یکی از منابع مهم، استراتژیک و کلیدی در اقتصاد جهان، نفت است. تأثیر عوامل سیاسی و غیراقتصادی مانند جنگ و فعالیت­های تروریستی بر بازار جهانی نفت و قیمت­های آن تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. علت این امر شاید آن بوده است که اصولاً در یک بازار اقتصادی نقش عوامل غیر از عرضه و تقاضا کمتر در نظر گرفته شده است و آن چه بیش‌تر سطح قیمت­ها را تعیین کرده است عرضه و تقاضا و عوامل مؤثر بر آن بوده است تا...

این مقاله می‌کوشد با نگاه اقتصاد سیاسی، علل و عوامل عقب‌ماندگی ایران و راه برون‌رفت از توسعه‌نایافتگی ایران را از منظر عزت‌الله سحابی تحلیل و بررسی کند. فرض نوشتار حاضر بر این ایده استوار است که وی در عرصة نظری از آموزه‌های مکتب فردریک لیست آلمانی و از حیث عملی از تجربۀ اقتصاد بدون نفت دولت ملی مصدق متأثر شده است. از نظر او، در جهان مبتنی بر استثمار و غارت، برای «ایران» راهی جز حرکت در مسیر «تو...

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده):عراق به صورت یک کشور و از لحاظ نظریه های جدید سیاسی، پدیده ای است که با فروپاشی امپراتوری عثمانی و به تدبیر سیاسی- نظامی بریتانیای کبیر تاسیس شد. از لحاظ جغرافیایی ، عراق در منطقه ای قرار دارد که مهد تمدن خاورمیانه بوده است. منطقه ای حساس وژئوپولتیک، وکشور عزیز ما دارای طولانی ترین مرز خاکی با این کشور است. لذا با توجه به دور...

ثروت منابع طبیعی، از جمله نفت، نقش بسزایی در توسعه کشورها دارد‌. اما در بیشتر کشورهای صادرکننده نفت فراوانی نفت سبب وابستگی دولت به درآمدهای نفتی شده و شاخص‌های حکومت‌داری را تحت‌تأثیر قرار داده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش، تأثیر رانت نفت بر شاخص‌های حکومت‌داری خوب در 54 کشور صادرکننده نفت در طی دوره زمانی 2013-2002­ مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد که درآمدهای حاصل از م...

در این مقاله که در چارچوب اقتصاد سیاسی نفت نگارش یافته‌است نخست مروری کوتاه بر ابزار سیاستی اوپک خواهیم داشت که مبتنی بر ظرفیت های مازاد تولید در کشورهای عضو و نظام سهمیه‌بندی تولید برای مدیریت بازار جهانی نفت است. کاستی‌های اساسی در مدلسازی رفتار اقتصادی اوپک موضوعی‌است که در ادامه بررسی شده است. چارچوب تحلیلی این مقاله برای پیش‌بینی نقش آتی اوپک در بازار جهانی انرژی، که در آینده از تنوع زیادی...