فعل اوستایی بر مبنای زمان، نمود، شخص، شمار و دو جهتِ اکتیو و میانه بررسی می شود. بنا بر دیدگاه رایج، جهت میانه وسیلۀ تبدیل ریشه­های گذرا به ناگذر است. این دیدگاه با مشاهدۀ ریشه­های فعلی ای شکل گرفته است که در جهت اکتیو، گذرا و در جهت میانه ناگذر هستند، درحالی که زبان اوستایی ویژگی دیگری را در خود دارد که نظریۀ فوق را به چالش می کشد و آن وجود افعال «فقط میانه» و افعال «گذرای میانه» است. بررسی نوی...

غایتمندی آفرینش یکی از مسائلی است که همواره معرکه تضارب آرا و نظریات گوناگون بوده است و در این میان همواره از اشاعره و عدلیه به عنوان دو گروه رقیب یاد شده است. اشاعره - به عنوان کسانی که منکر مطلق غرض و غایت در مطلق افعال و از جمله افعال الهی تلقی شده اند- همواره از سوی متکلمان امامیه و معتزله - به عنوان قائلان به وجود غرض و غایت در مطلق افعال و از جمله افعال الهی - و نیز حکمای اسلامی، مورد انت...

در این مقاله، به بررسی ساخت­ هایی در زبان فارسی پرداخته­ ایم که در آن­ ها دو فعل در کنار هم، در یک جمله، به رویدادی واحد اشاره می­ کنند؛ مانند «گرفت خوابید روی تخت»، یا «خانه را فروختم رفت». این ساخت را ساخت فعل دوگانه نامیده­ ایم. ابتدا، به تمایز آن­ها با افعال تسلسلی پرداخته­ ایم و با بررسی معیارهایی نشان داده­ ایم که نمی­ توان زبان فارسی را دارای ساخت فعل تسلسلی دانست. سپس به تمایز این افعال...

مقاله حاضر به بررسی «تحلیل گذرایی افعال زیرشمول فعل گفتن بر اساس نظریه پیش نمونه» می پردازد. تاکنون «گذرایی» از جنبه های مختلفی بررسی شده و یکی از موضوع های مطرح در مطالعات دستوریان و زبان شناسان بوده است.  یکی از دلایل اهمیت بررسی ساخت گذرا اینست که گذرایی در همه زبان ها وجود دارد و جزء جهانی های زبانی محسوب می شود.  هرچند در زبان فارسی این ساخت از دیدگاه های مختلفی بررسی شده است ولی با این وج...

در این مقاله به بررسی ساخت واژی افعال گویش کورده­ای از دیدگاه رده‌شناسی پرداخته شده است. هدف از این پژوهش، بررسی ردۀ صرفی افعال گویش کورده‌ای است. بدین منظور فعل در زمان­ های گذشته، حال و آینده در گویش کورده­ای صرف می‌شود که تفاوت­ هایی از جمله تفاوت آوایی با لارستانی دارد. داده­ها که شامل افعال این گویش است با استفاده از روش کتابخانه­ ای و هم‌چنین از طریق مصاحبه با افراد مسن و نیز شمّ زبانی نگا...

دیدگاه های گوناگون درباره معیار بازشناسی خوب و بد افعال انسان و یا انسانهای اخلاقی و غیراخلاقی و همنوایی یا ناهمسازی آنها با آیات قرآن مورد بررسی قرار گرفته است. رفتار و عملکرد انسان ها بر دو گونه خوب و بد تقسیم می گردد. رهیافت به معیار و ملاک این تقسیم بندی یکی از مهم ترین مسائل فلسفه اخلاق به شمار می رود. در ابتدا، نویسنده، به طرح نظریه هایی پرداخته که فاقد ملاک قانونمند درباره مفاهیم اخلاقی ...

موضوع پایان نامه ی حاضر به بررسی "نمود افعال حرکتی در زبان روسی و نحوه بیان آن به زبان فارسی" اختصاص دارد. در فصل اول ویژگی های افعال حرکتی پیشوندی و بدون پیشوند بیان می شود. افعال حرکتی بدون پیشوند به دو گروه تقسیم می شوند: افعال دسته اول و افعال دسته دوم. افعال حرکتی دسته اول افعال یک جهته نامیده می شوند و افعال حرکتی دسته دوم افعال چند جهته نامیده می شوند. درادامه به موضوعات دیگری چون نقش...

دستور زبان نویسان و پژوهشگران زبان و ادب فارسی تمام افعال این زبان را بی قاعده فرض نموده ومعتقدند که هر فعل در زبان فارسی دو ریشه یا ماده دارد : ریشه گذشته و ریشه حال .صیغه هایی که برگذشته دلالت دارند ‘از ریشه گذشته و صیغه هایی که بر حال و آینده دلالت دارند ‘از ریشه حال مشتق می شوند . مقاله حاضر‘کوششی است برای اثبات این امر که تعداد قابل توجهی از افعال زبان فارسی ‘ همانند افعال زبان انگلیسی با...

حقیقت علم در حکمت متعالیه صدرایی عین حقیقت وجود، بسیط و دارای سلسله مراتب حقیقی است. اگر چه بر مبنای مشرب عرفا حقیقت علم واحد شخصی است و هر علمی که خارج از آن واحد شخصی فرض شود، حقیقت علم نیست، بلکه ظهور همان حقیقت است. تأثیرپذیری مسئله علم الهی و سلسله مراتب آن از متون دینی در نظام حکمت صدرایی بسیار برجسته و مشهود است و مفاهیمی همچون عنایت، قضا و قدر، که از متون دینی اقتباس شده اند، با مراتب ع...