در نجوم دورة اسلامی، بین الطلوعین نجومی را «صبح صادق» می نامیدند. در احکام اسلامی، رؤیت این پدیده، شاخص شروعِ وقت نماز صبح است. همچنین گزارش هایی دربارة رؤیت پذیر بودن هاله ای کم نور به شکلی کشیده پیش از صبح صادق، که «صبح کاذب» نامیده می شد، [از دورة اسلامی] بر جای مانده است. اخترشناسی جدید علت صبح کاذب را بازتاب نورخورشید از ذرات غبار بین سیاره ای می داند و آن را نور منطقة البروجی می نامد؛ زیرا...

عبّاس معروفی با آفرینش بیش از سی داستان کوتاه و چند رمان توانسته است جایگاه ویژه‏ای در بین داستان‏نویسان سه دهه اخیر پیدا کند. در این مقاله ابتدا تعریف مختصری از اسطوره به دست داده‏ایم و هدف از به‏کارگیری آن را در آثار داستانی معروفی توضیح داده‏ایم و در نهایت نقش آن‏ها را در نوشته‏های وی بررسی کرده‏ایم. انتظار می‏رود خواننده با مطالعه این مقاله به نتایج زیر دست یابد: - معروفی، با تسلّط کافی بر اد...

افسانه ها، قسمی از فرهنگ عامه و جزء میراث اجتماعی و فرهنگی هر جامعه است که با انتقال از نسلی به نسل دیگر تداوم می یابد و به عنوان جزئی جدایی ناپذیر همه فرهنگ ها و تمدن های ابتدایی و امروزی قرار می گیرند. یکی از مفاهیم قابل بررسی در افسانه ها بررسی و شناخت مقوله توتمیسم است که به عنوان یکی از ادیان ابتدایی شناخته شده بشر، هنوز هم می توان ریشه های آن را در فرهنگ و اساطیر جوامع مختلف جستجو کرد. ...

عبّاس معروفی(1336) نویسنده ی معاصر، در آثار خود -اعمّ از رمان، داستان کوتاه و نمایشنامه- توجّه و اهتمام ویژه ای برای اسطوره ها، چه اسطوره های انسانی(فرا ملّی/ازلی ابدی) چه اسطوره های ملّی قائل است. توجّه و اهتمامی آگاهانه-عامدانه تا بدان جا که بنمایه های اصلی برخی آثار وی، بر مبنای یکی از اسطوره ها بنا نهاده شده است. معروفی، در ارتباط با پاره ای از دردهای انسانی، آنچه با سرشت و سرنوشت انسان، در اعصار...

افسانه روایتی شفاهی است که در طول زمان سینه به سینه نقل می شود و مفاهیم و مضامین گوناگونی از جمله عناصر اجتماعی را در بر دارند و البته در هر سرزمین رنگ محلی و بومی را به خود می گیرد. مطالعه جامعه شناختی فرهنگ عامه، به ویژه افسانه با توجه به ارزش های آن، ضروری به نظر می رسد. مازندران سرزمین افسانه هاست که از دیرباز در متون گوناگون ادبی زبانزد است. افسانه های مازندرانی (البته به معنای امروزی) باز...

اطلاع از آینده و حوادث زندگی انسان، به ویژه امور مربوط به پزشکی همچون تعیین زمان مناسب برای مصرف ادویه و بازیابی سلامت، یکی از دغدغه های مهم بشر در ادوار گذشته بوده است، که ظاهرا امکان این پیش گویی با شکل گیری دانش احکام نجوم یا تنجیم میسر گردید. اهمیت این دانش به حدی بود که این گونه احکام در بسیاری از متون از جمله کتب نجومی و طبی برای مخاطبین خاص و تقویم های سنتی برای مخاطبین عام، در قرون متما...

بنابر مستندات موجود، معماران در گذشته، علاوه بر دانش معماری، واقف به احکام نجوم نیز بوده اند؛ و در طرح ریزی بناها و شهرهای باستانی، غالباً با منجّمین همکاری داشته اند. نمونه های متنوعی از ملاحظات خورشیدی، هنگام ساختِ آتشکده ها، کاخ ها و شهرهای مدوّر در عهد ساسانی گزارش شده است؛ بدین صورت که امکان تشخیص زمان تغییر فصول در آن ها فراهم می آمده است. فقدان آگاهی های لازم برای تشخیص خصیصه های نجومیِ ابنیه...

همانطور که از عنوان پایان نامه برمی آید، این رساله با عنوان «بررسی نشانه های تصویری افسانه سیمرغ در منطق الطیرعطار» است. در تهیه این مطالب سعی شده از تمامی بضاعت مکتوب فارسی با حفظ اخلاق امانت داری بهره گرفته شود. روش طرح مباحث این پایان نامه بر این اساس است که همواره یک روند منطقی و مرحله ای از نقطه آغاز تا پایان طی شود. بنابراین در ابتدای تحقیق سعی شده تا حد امکان به شناختن و شناساندن مفهوم ...

لرها یکی از قدیمیترین اقوام ایرانی می باشند که بیشتر آنان در استان لرستان و چند استان همسایه آن زندگی می کنند. نقاشی های غارها و مفرغ های لرستان از مشهورترین نمونه های هنری به دست آمده از این مناطق هستند. .بررسی داستانها و افسانه های مناطق مختلف لرستان نیز نشان می دهد که این افسانه ها با طرز زندگی و هنرهای مختلف این مناطق رابطه نزدیکی دارد،افسانه های این مناطق دارای ویژگیهای تصویری متناسب با خص...