مفهوم «کریم» یکی از مهم‌ترین مفاهیم مورد توجه در فرهنگ عربی، به‌ویژه در دو دورة پیش و پس از ظهور اسلام بوده‌است. تکرار این واژه در قرآن نیز نشان‌دهندة اهمیت آن است. مفهوم واژة «کریم» در عصر جاهلی و پس از نزول قرآن مجید دچار تحول عظیمی شده‌است. در نوشتار حاضر، تحول معنای «کریم» در قرآن، نسبت به دورة پیش از نزول بررسی گردیده‌است. با تحلیل فرهنگ جاهلیت و کاربردهای واژة «کریم» در دورة جاهلی، مشخص ش...

در دهه‏های اخیر، تبیین کیفیت رابطه شوهران و همسران در محیط خانواده، از اهمیتی ویژه برخوردار شده است. در این میان، وجود برخی روایات در جوامع روایی فریقین که به زنان نسبت به شوهران جایگاهی پست اعطا می‏کند، چالش‏های فراوانی را موجب شده است. یکی از این روایات، روایت «لو أمرتُ ‏أحداً أن ‏یَسجدَ لأحدٍ لأمرتُ‏ المرأهَ أن ‏تَسجدَ لِزوجِها» است. این نوشتار، با لایه‏بندی روایت مذکور به سه سطح: زبانی، ادبی و فرهنگی،...

خواندن خطبه که در عصر جاهلی سخت مورد توجه عربها بود، بعد از اسلام، تحت تأثیر قرآن و آموزه‌های پیامبر(ص)، از دلالت­های شرک‌آلود و اندیشه­های جاهلی دور شد و رنگ توحیدی گرفت و به مهم‌ترین ابزار کارآمد و مؤثر در تبلیغ دین جدید و ترویج احکام و آموزه‌های وحیانی تبدیل شد. برپایه‌ منابع تاریخی، خطبه در محیط دعوت اسلامی به‌ویژه با خطبه‌های شخص پیامبر(ص) علاوه بر تعالی موضوعی و محتوایی، از حیث هدف و غایت...

معلّقات سبع یکی ازکهن ترین منابعی است که از شعر روزگار پیش از اسلام موجود است، این اشعار به زبان های مختلفی همچون آلمانی، انگلیسی و... ترجمه شده است، اهمیت این اشعار را شاید بتوان در تصویری که از روزگار پیش از پیدایش اسلام به مخاطب می دهد دانست. در رساله حاضر سعی بر آن است که به این اشعار از منظری دگرگونه نگریسته شود و آن بررسی و پژوهش واژه های علمی در معلّقات سبع است. به این منظور ابتدا به معرّ...

سعدی شیرازی (دهۀ اول قرن هفتم ـ 658 ق.) بزرگ‌ترین شاعر قرن هفتم، در شعر خود به‌ویژه در قصاید عربی، بیش از هر شاعر جاهلی، از معلّقۀ امرؤالقیس تأثیر پذیرفته است. این تأثیرپذیری را می­توان به دو بخش تقسیم کرد: در بخش نخست، شاعر برخی از اسلوب، محتوا و واژگان این شاعر عصر جاهلی را آشکارا به ‌کار برده ­است، تا آنجا که می‌توان به‌صراحت اعلام کرد که آن رویکردها، خاص معلّقۀ امرؤالقیس بوده و سعدی از آن‌ها ...

این پژوهش، درصدد پاسخ گویی به این پرسش ها است که پیامبر(ص) در مواجهه با سنن جاهلی، چه شیوه هایی اتّخاذ فرمودند؟ با چه روش هایی، زندگی عرب را دگرگون و ارزش های نوین آفریدند؟ هدف این تحقیق، معرّفی شیوه های اسلام در مواجهه با سنن جاهلی است تا اولاً مسلمانان با به کارگیری آن ها، در آیینشان ثابت قدم مانده و در اعتقاداتشان از آسیب شبهات و وسوسه های دشمنان، مصون باشند؛ و ثانیاً غیرمسلمانان، به اسلام و ر...

برخی بر این اعتقادند که در عصر جاهلیت و قبل از اسلام هیچ گونه مظاهری که نشان دهنده ی حیاء و عفّتِ زنانه باشد وجود نداشته و پوشش زنان و مردانِ عرب در آن زمان یکی بوده است، همچنین پا را فراتر گذاشته و قائلند به اینکه حجاب و حیاءِ زنان هیچ ریشه ای در فطرت آنان ندارد. نگارنده در این پایان نامه قصد دارد ضمن ابطال این عقیده ثابت کند: 1. از اشعار جاهلی، اینطور استفاده می شود که زنان و مردان برای پوشش ان...

? چکیده: رساله حاضر تحت عنوان بررسی جنبه های اخلاقی، اجتماعی و انسانی در شعر عروه بن الورد تلاشی برای آشنایی و بررسی کلمات غریب و نامآنوس زبان عربی در عصر حاضر و همچنین مقایسه ای تطبیقی در اخلاق اجتماعی و انسانی صعالیک با روزگار معاصر است که با انتخاب یکی از نام آورترین شاعر آنان به نام « عروه بن الورد العبسی» سعی در شناخت جنبه های اخلاقی وی به عنوان امیر الصعالیک دارد. در ادامه، از دریچه ی نگ...

سعدی شیرازی (دهۀ اول قرن هفتم ـ 658 ق.) بزرگ ترین شاعر قرن هفتم، در شعر خود به ویژه در قصاید عربی، بیش از هر شاعر جاهلی، از معلّقۀ امرؤالقیس تأثیر پذیرفته است. این تأثیرپذیری را می­توان به دو بخش تقسیم کرد: در بخش نخست، شاعر برخی از اسلوب، محتوا و واژگان این شاعر عصر جاهلی را آشکارا به کار برده ­است، تا آنجا که می توان به صراحت اعلام کرد که آن رویکردها، خاص معلّقۀ امرؤالقیس بوده و سعدی از آن ها م...

ابومحجن ثقفی از شعرای مخضرمی است که دو عصر جاهلی و اسلام را درک کرد و از باده نوشانی بود که بدین خاطر بارها حد شرعی بر او اجرا شد و با شرکت در فتوحات در زمان خلیف? دوم و جنگ قادسیه جهت گسترش دین اسلام در ایران، اشعاری در تفاخر به رشادت های خود و قبیله اش و رثاء همرزمانش سرود که به اشعار فتوح شهرت یافته است. قطعه هایی که از اشعار او به دست آمده(حدود100 بیت)شامل سروده های جنگی، تفاخرات قبیله ای ...