جرم محال جرمی است که به علت وضع خاص مجنی علیه و یا وسائل ارتکاب جرم تحقق جرم ذاتا محال باشد هرچند که مجرم تمام کوشش خود رابه کار برده باشد.جرم عقیم نیز جرمی است که مقصود فاعل و مرتکب عمل مجرمانه ،قابل تحقق است ولی این قصد بنا به عللی غیر ارادی معلق می ماند و جرم محقق نمی شود.در تجری نیز فرد عملی را به نیت اینکه حرام و گناه است انجام می دهد ولی بعد از ارتکاب معلوم می شود که آن عمل مشروع بوده و گ...

 هدف این مقاله تبیین تواناییهای فکری و فقهی شیعی در مواجهه با تحولات و تغییرات اجتماعی می‏باشد که نویسنده با اشاره به دو نگرش مختلف اصولی و اخباری به تشریح ویژگیها و مبانی فقهی فقهای اصولی شیعی می‏پردازد و معتقد است که این فقها با تأکید بر عناصری همچون: جامعیت شریعت، پذیرش صلاحیت عقل و عرف و اجتهاد، پذیرش اصل تبعیت احکام از مصلحت و مفسده، نقش حکومت و احکام حکومتی، نقش زمان و مکان، حوزة فراغ...

این پژوهش ضمن بررسی بحث فقه در پی آن است به جایگاه اجتهاد و تقلید از دیدگاه فقه امامیه پرداخته و حوزه رفتار فردی و اجتماعی در زمینه عمل سیاسی را تبیین نماید. هدف از انتخاب این موضوع این بود که؛ دامنه شمول رابطه اجتهاد و تقلید تا کجا است. نگارنده بر این فرضیه تاکید کرده، که اجتهاد و تقلید همه شئون زندگی مسلمان از جمله فردی، اجتماعی و سیاسی را در بر گرفته، و در حوزه حکومتداری نیز بر دو شیوه ولایت...

عرف و بناهای عقلایی و واژ ههای مشابه ب هکرات در کتب و رسایل فقهی و اصولی و حقوقی موردتوجه فقیهان، اصولیون و حقوقدانان مسلمان قرارگرفته است. این واژه در فرهنگ لغات به معنای شناخت هشده و ضد نکر است و در اصطلاح، قاعد های است که مستقیما از مردم سرچشمه گرفته فراگیر و پایا است و ب هوسیله مقام صالح الزامی دانسته شده است. سؤال این است که آیا عرف عقلا از منظر شرع و مکتب فقه...

بررسی روشمند و تاریخی- تحلیلی- تطبیقی نشان می­دهد که به عقیده بیشتر اصولیون مفهوم مخالف، عام منطوقی را تخصیص می­زند. اگر مفهوم مخالف حجت است که هست؛ پس باید به آثار و تبعات حجیت و دلیلیت آن هم پایبند بود؛ التزام به شیء التزام به لوازم آن هم هست. بر همین اساس، مفهوم مادۀ یک قانون مسئولیت مدنی، مادۀ 328 قانون مدنی را تخصیص می­زند و از وسعت آن می­کاهد اما، این راه حل در نظام حقوقی ما پذیرفته شده ن...

ترادف از جمله روابط مفهومی است که مورد توجه اصولیون، عالمان علوم قرآنی و تفسیر و نیز زبانشناسان قرار گرفته است. استعمال واژگان در آیات با توجه به نوع هم‌پوشانی آنها در میدان معناشناسی واژگان مترادف، نشان از گزینش هدفمند واژه‌هاست که در تفسیر قرآن کریم از اهمیت بسیاری برخوردار است و شناخت روش‌های کاربست ترادف در تعامل با نوع هم‌پوشانی واژگان و ترسیم میدان معناشناسی واژگان مترادف و بررسی تمایزات ...

توسعة روزافزون علوم جدید در غرب و آشنایی اندیشمندان و دانش‌پژوهان مملکت اسلامی ما با این دستاوردها، این پیش‌فرض را به وجود آورده است که در دانش نظری و علوم و فناوری‌های گوناگون، هیچ نظر یا دیدگاهی در سنت فکری ایرانی ـ اسلامی نمی‌تواند در حکم دیدگاهی «پیشرو» مطرح باشد. این گمان هرچند فعلاً در برخی از شاخه‌های معرفتی صادق است، اما این تصور که ما باید در همة شاخه‌های معرفتی فقط مصرف‌کنندة دستاوردها...

امام خمینی از فقها و اصولیون برجسته معاصر است و به عنوان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی نظرهای ایشان همواره مورد توجه و مطالعه محققان داخلی و خارجی بوده، و تحقیق و مطالعات فراوانی در آثار و نظرات امام خمینی پیرامون آزادی اندیشه صورت گرفته است، اما در این زمینه هیچ‌گونه مطالعه‌ای در دروس اصول فقه ایشان انجام نگرفته است، در حالی که عقل از منابع استنباط احکام و مباحث اصلی علم اصول فقه است. پرسش اصلی مقا...

نقش اجتهاد صحیح در رسیدن به احکام شریعت نجات بخش اسلام بر هیچ کس پوشیده نیست؛ زیرا آگاهی به احکام اسلامی، مقدمه عمل به آن ها محسوب می شود. راه دست یابی به این احکام، مراجعه به منابع چهارگانه کتاب، سنت، اجماع و عقل است. اما از میان آن ها، این پژوهش به تبیین نقش عقل در اجتهاد و استنباط احکام شرعی پرداخته، و زمینه های ورود عقل به حوزه دین، و ارتباط عقل و اجتهاد را در جامعه اسلامی با استفاده از روش...

: در این نوشتار بحث از «ماده امر» به عنوان اولین بحث در «مبحث اوامر»، از چهار جهت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در ابتدا به مفهوم شناسی و معنای ماده امر«ا م ر» پرداخته شده و بیان می‌گردد که امر دارای دو مستعمل فیه می‌باشد؛ یکی جامد و یکی قابل اشتقاق؛ ولی نمی‌توانیم قاطعانه حکم به اشتراک لفظی بین برخی از معانی یا اشتراک معنوی و یا حقیقت بودن در یک معنی و مجاز بودن در معانی دیگر د...