همواره گذشت زمان و تغییرات و تحولات سیاسی و روابط فرهنگی با ملت های دیگر برجامعه و مسائل اجتماعی، باورها و اعتقادات و ...هر عصری تأثیر گذاشته است و این ادبیات هر دوره است که قابلیت انعکاس این مسائل را دارد. کندوکاو در دیوان صائب ـ که از بطن جامعه ایرانی عصرش برخاسته است ـ نه تنها ما را با اوضاع و احوالات سیاسی و دینی آن روزگار آشنا می کند بلکه مارا با بازتاب گسترده ی مسائل اجتماعی و گاه درباری ...

عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد اینجانب در سال تحصیلی ۱۳۵۵، « ترجمه اشعار و عبارتهای تازی تاریخ جهانگشای جوینی » بود. پس از آنکه از پایان نامه خود دفاع نمودم، دوستانی که لطفی بر بنده داشتند وقت و بی وقت به اینجانب توصیه می فرمودند تا با توجه به نیاز دانشجویان آن دستنوشته ها را به چاپ بسپارم، اما بنده به دلایلی رضا به این کار نمی دادم. در سال1373 دوست و همکار دانشمند جناب آقای دکتر احمد خاتمی عضو...

سرزمین ایران متشکل از اقوام مختلف با قدمتی دیرین و سرشار از باورهای عامیانه و نابی است که بازتاب آنها را می‌توان در ادبیات عامیانه یا فولکلور ایرانی مشاهده کرد. این نوع ادبی در درون خود دردها، آرزوها، جشن‌ها، آداب اجتماعی و مذهبی را پرورانده است؛ مجموعۀ بزرگ فرهنگی که بخش قابل‌ توجه‌ای از آن را داستان‌های عامیانۀ شفاهی تشکیل می‌دهد که با گذر زمان به ادبیات رسمی و سنتی راه ‌یافته‌اند و دست‌مایۀ ...

متون ادبی و تاریخی در هر منطقه، کم و بیش معرّف و نشان‌دهندۀ فرهنگ عامۀ آن منطقه است. در بین این آثار، متونی را می‌توان یافت که سرشار از لغات و اصطلاحات محلی، ضرب‌المثل‌ها، کنایات، آداب و رسوم، عقاید و باورهای عامیانۀ منطقه‌ای است که خالق اثر بدان تعلّق دارد. بررسی صبغه‌های اقلیمی و محلی این گونه آثار و تحقیق بر روی عناصر فرهنگ عامه، نقش بسزایی در شناخت ادبیات محلی هر خطّه دارد. یکی از نویسندگان پر...

چکیده: پس از اینکه صنعت ماشینی به عنوان یکی از پدیده های نوین وارد زندگی جوامع مختلف شد، ساختار، فکر و اندیشه ی جوامع را دگرگون کرد. این پدیده ی نوظهور در ایران نیز در دوره ی قاجاریه و به خصوص پس از جنگ های ایران و روس و به دنبال آن، شکست ایران، آشکار شد و کم کم حضور خود را در شعر شاعران دوره ی قاجاریه و پس از آن با عنوان اشعار «صنایع عصری» نشان داد و شاعران با راه های مختلف حضور صنایع و ماشین...

پژوهش حاضر، با بازنمایی نقش اساطیر و باورهای باستانی و کُهن در هویت قومی- محلی و ذکر مصادیقی از کاربرد آنها در زندگی جاری یک قوم، در صدد پاسخ به این پرسش ها برآمد که اساطیر و باورهای کُهن در دنیای سیال و ماشینی امروز تا چه میزان زنده و پویا هستند؟ و کدام باورها و اعتقادات عامه، ریشه در اساطیر و باورهای دیرین دارند؟ بررسی و تبیین نقش اساطیر و باورهای کُهن در میان یکی از اقوام جامعۀ امروز ایران، نشا...

ایل بختیاری از دوره ی صفویه و پس از آن همواره نقش مهمّی در تحوّلات تاریخی ایران ایفا نموده است. اوضاع سیاسی آشفته ی پایان صفویه فرصتی را برای ایل بختیاری فراهم کرد تا با حضور در عرصه ی حوادث به تکاپوهایی در زورآزمایی قدرت دست برنند. ایل بختیاری در زمان حکومت نادر شاه افشار نقش فعّالی در تحولات سیاسی موجود داشتند، امّا با سیاست تند و خشنی که نادر در برابر آن ها در پیش گرفته بود نتوانستند کاری از پیش...

روایت شناسی شناختی از رویکردهای نظام مند در چند دهۀ اخیر است که با توجه به دستاوردهای زبان شناسی و معناشناسی شناختی، نقش مؤثری در تبیین ماهیت و کارکرد متون روایی داشته است. ج. فوکونیه و م. ترنر چارچوب نظری آمیختگی مفهومی را به تفصیل بررسی کرده اند. مقالۀ حاضر، پس از معرفی رویکرد نظری آمیختگی مفهومی، به تبیین چگونگی فرایند معناسازی و شخصیت پردازی در دو قصۀ عامیانۀ ایرانی می پردازد. فرض ما این اس...

چکیده این پژوهش نظری-عملی با نگرش توصیفی-تحلیلی و تحقیقات میدانی به بررسی تاریخ لباس مردان و زنان قوم بختیاری با رویکرد پسااستعماری می پردازد. هر کشور استعمارگری در پی خود یک فرهنگ استعماری را در مستعمره رواج می دهد. استعمار انگلیس نیز با حضور خود در اواخر قاجار در منطقه ی بختیاری با اقوام بختیاری ارتباط برقرار کرده و با اجرای قرارداد احداث جاده لینچ، اکتشاف نفت در جنوب بختیاری و تحریک و حمایت...

مقاله حاضر بر آن است به این پرسش پاسخ دهد که سفرنامه نویسان خارجی در نگاشته‎هایشان چگونه مؤلفه های اجتماعی و فرهنگی زنان بختیاری را تبیین کرده اند؟ پژوهش حاضر، که به شیوه تبیین تاریخی و با مراجعه به منابع و داده های سیاحان خارجی تنظیم شده، حاکی از آن است که سیاحان به وضعیت زنان بختیاری توجه خاصی معطوف داشته اند، به ویژه سفرنامه نویسان زن که با زنان بختیاری ارتباط تنگاتنگی داشته اند و با موشکافی...