مجاز، از مهم‌ترین ابزارهای زیبایی‌آفرینی سخن شاعرانه است و سرایندگان برای غنا بخشیدن و گسترش دامنه تخیّل در آفرینش‌های شعری خویش بدان دست یازیده‌اند. مجاز، در تعبیر علمای بلاغت بکار بردن لغت است در معنایی «غیر ما وضع له». در بلاغت، مجاز را شامل موضوعاتی همچون تشبیه، استعاره، مجاز عقلی و مجاز مرسل می‌دانند؛ چنانکه در نقد نیز، رمز، اسطوره و خرافه را با آن در پیوند دانسته‌اند. مجاز عقلی را اسناد فع...

اسطوره‌ها پرتو بخشی از حقایق تاریخی‌اند. لذا هیچ اسطوره­ای را نمی­توان جعلی، بی­معنی و بیهوده شمرد؛ زیرا اگر چنین نبود، اسطوره نمی­توانست در ذهن آحاد یک ملّت راه یابد و از چنان پشتوانه­ای برخوردار گردد که بتواند از غربال تحوّلات تاریخی بگذرد. بازخوانی و شناسایی اساطیر ملّی می­تواند مردم هر عصری را از فراز و فرودهای دیروزین خویش مطّلع سازد. حسین مجیب المصری یکی از اسطوره­پژوهانی است که در سال 2000م ...

تأثیر نگاه رمانتیک بر نوع و میزان توجه شاعران معاصر به اسطوره و چگونگی بهره گیری آنها از روایت های اسطوره ای، از مسائل مهمی است که باید دربارة آن پژوهش شود. اسطوره و البته اسطوره شکنی و اسطوره سازی در شعر رمانتیک، جایگاه خاصی دارد؛ علاوه بر جنبۀ زیباشناختی اسطوره، ایجاد روحیۀ انقلابی و مبارزه گری و نیز دگرگونی خواهی و تحول طلبی در میان مردم را می توان از دلائل رویکرد شاعران رمانتیک به اسطوره دا...

س چکیده سیاوش و سودابه، ‌جفت­گیاهیِ اسطورة ایرانیِ مرگ و باززایی دوباره هستند که در سیر گریزناپذیر اساطیر کهن، سرنوشتی همچون جفت­گیاهی اسطورة مرگ و باززایی بین‌النّهرین برایشان رقم خورده است. بر بنیاد پژوهش‏های نگارندگان، در تصاویر پیوندخورده با این دو جفت­گیاهی، ایزدبانوان آب، سبب مرگ ایزدان گیاهی و هبوط آنان به جهان فرودین مرگ می‌شوند. در این جستار، ‌نگارندگان کوشیده‌اند تا با شیوة نقد اسطوره­...

اسطوره‌ها پرتو بخشی از حقایق تاریخی‌اند. لذا هیچ اسطوره­ای را نمی­توان جعلی، بی­معنی و بیهوده شمرد؛ زیرا اگر چنین نبود، اسطوره نمی­توانست در ذهن آحاد یک ملّت راه یابد و از چنان پشتوانه­ای برخوردار گردد که بتواند از غربال تحوّلات تاریخی بگذرد. بازخوانی و شناسایی اساطیر ملّی می­تواند مردم هر عصری را از فراز و فرودهای دیروزین خویش مطّلع سازد. حسین مجیب المصری یکی از اسطوره­پژوهانی است که در سال 2000م ...

اسطوره به عنوان یکی از ابزارهای بیانِ هنری، حضوری بس چشم گیر در شعر معاصر دارد. شاعران معاصرِ عربی و فارسی به خاطر تأثیر از شاعران مدرن اروپا، و در صدر ایشان تی. اِس. اِلیوت، به اسطوره گرایش یافته اند. از آن جا که اسطوره برآمده از ناخودآگاه جمعی است، مطالعه ی آن در واقع به نوعی مطالعه ی فرهنگ خواهد بود. از جمله این شاعران ادونیس و شفیعی کدکنی هستند. این دو تن با توجّه به تأثیرپذیری از مولّفه های مدر...

سعدی یوسف (1934 - ) شاعر معاصر عراقی، از جمله شاعران برجسته شعر «نو» به شمار می رود. سعدی شاعری است نوگرا و خواستار تحول در شعر عربی. وی شاعری سیاسی است که رویکردی چپ گرایانه دارد و این دیدگاه در اشعارش کاملاً نمود دارد. ویژگی عمده ی شعر وی این است که سعدی با اینکه شاعری واقع گرا بوده و لیکن در اشعارش به وصف تمایل زیادی داشته و به طبیعت و مظاهر آن توجه خاصی نشان داده است. از دیگر مضامین برجسته ...

حضور فعال اسطوره در شعر معاصر عربی و الهام گیری شاعران از آن، هر کوششی را در جهت روشن تر کردن این مهم، اقدامی موجه می نماید، به ویژه این که اگر شعر شاعر از این زاویه مورد ارزیابی قرار نگیرد، چهره حقیقی شعرش همچنان در سایه ابهام باقی خواهد ماند. گفتار حاضر می کوشد کاربرد شخصیت های اسطوری و دلالت های آن را در شعر امل دنقل، یکی از شاعران نام دار شعر معاصرعربی به وجه عام و شعر مصری به وجه خاص مورد ...

اسطوره، پیوند بسیار نزدیکی با هنر، به ویژه شعر، دارد. اسطوره در فرهنگ و تمدن یک ملت ریشه دارد؛ و ادبیات، یکی از عوامل جاودانگی و حیات فرهنگ و تمدن ملّت ها است. شاعران، اسطوره ها، باورها و رؤیاهای مهم و کهن اقوام خود را می پرورانند و درنتیجۀ پیوند با اسطوره های دوران کهن تا باورهای زمان خویش، طی یک جریان درونی در ناخودآگاه جمعی، به پویایی و بازآفرینی آنها می پردازند. بازتاب اسطوره ها در شعر م. س...

یکی از وظایف ادبیات تطبیقی، بررسی و تجزیه و تحلیل ارتباط­ها و شباهت­های بین ادبیات زبان­ها و ملیّت­های مختلف است. «اقتباس» نیز از مهم­ترین موضوعات پژوهش­های ادبیات تطبیقی است که در آن، نویسنده به تفسیر یا بازآفرینی اثر هنری دیگر می­پردازد. توفیق الحکیم و غلامحسین ساعدی، دو نمایشنامه­نویس مطرح در ادبیات عربی و فارسی هستند که به ترتیب در نگارش نمایشنامة بجمالیون و پیگمالیون به اقتباس از اسطورة یون...