در این مقاله سخن از شیخ اشراق‏، شهاب الدین سهروردی است که به صفیر سفیر عالم معرفت، شهید طریق غربت، سیمرغ قاف الفت، شهاب ثاقب افق آسمان حکمت، شهره است. این پژوهش به مقام «صفیر سیمرغ» می پردازد. بررسی و تحلیل اندیشه ای سترگ در اثری بزرگ، که به ظاهر رساله ای مجمل در عرفان و بیان مدارج سلوک و اسرار معرفت است. این رساله در جای گاه کتابی مبسوط است که گویا به ضرورت تعلیم به صورت کوتاه و موجز درآمده است.

هدف از بررسی ریشه اسطوره در نقاشی های شاهنامه بایسنقری، پرداختن به نقش (پهلوانی- افسانه ای – تاریخی )سه شخصیت به کار رفته در شاهنامه (ضحاک- زال-سیاوش) و بررسی ریشه اساطیری این شخصیت ها می باشد. در ادبیات فارسی میانه اژدهاک (ضحاک)از شاهان ایرانی در قالب پیشدادیان شده و پس از جمشید و پیش از فریدون به پادشاهی رسیده است، در واقع این اسطوره بنیاد ایرانی دارد و نه هند و اروپایی و دانشمندانی که کوشیده...

در هنر ایرانی، همواره حضوری از نیروی مافوق طبیعی در قالب تصاویر طبیعی رخ می نماید و همواره جهان خاکی آدمیان را با ماوراء آن پیوند داده است. این هدف جز با تعمق بر دو کهن الگوی فروهر و سیمرغ در به ظهور رسانیدن نماد فرشته محقق نخواهد شد. در این تحلیل، سعی بر آن است، تا با گردآوریهای اسنادی و کتابخانه ای به تحلیل و توصیف موضوع اقدام نموده و در ادامه به ریشه یابی نقش فرشته در کهن الگوی فروهر و سیمرغ...

اسطوره ی قهرمان از رایج ترین و بنیادی ترین اسطوره هایی است که در اندیشه ی ملل مختلف رشد یافته است. بشر از دیرباز در مسیر زندگی و رویارویی با مشکلات برون از تحمل، به قهرمانی نیاز پیدا می کرده که آرمان و آرزویش را در وجود او تجسم بخشد. قهرمانی که قادر باشد بر محدودیت های شخصی و بومی فائق آید و از آن گذر کند، کسی که از راه های شناخته و امن زندگی کناره بگیرد، به ندایی خاص، نه چندان رسا، پاسخ گوید و...

قالی‌های دوره صفویه گستره وسیع و متنوعی از نقوش گیاهی و حیوانی و گاه انسانی را در برمی‌گیرند. سیمرغ و اژدها ازجمله نقوش بکار رفته در این قالی‌ها هستند که غالباً همراه با یکدیگر حضور می‌یابند و دربردارنده معانی نمادین و مفاهیم عرفانی‌اند. در مقاله حاضر کوشش شده است تا با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، این دو نقش‌مایه ازنظر فرم و محتوا بررسی گردد؛ و به پرسش‌هایی ازاین‌دست نیز پاسخ گوید: سیمرغ و ا...

نشانه- معناشناسی روایی بر دو اصل کنش و تغییر استوار است. کنشگران در این نظام اغلب به شکل منطقی و بر اساس برنامه¬های از پیش تعیین شده پیش می¬روند تا به معنایی مطلوب و پایدار دست یابند. به نظر می¬رسد که در بافت داستان های اسطوره¬ای و حماسی، گفتمان غالب، گفتمان منطقی و روایی است. در این پژوهش داستان رستم و اسفندیار از شاهنامة فردوسی را از منظر نشانه-معناشناسی بازکاوی می¬کنیم تا با بررسی روابط معنا...

نشانه- معناشناسی روایی بر دو اصل کنش و تغییر استوار است. کنشگران در این نظام اغلب به شکل منطقی و بر اساس برنامه های از پیش تعیین شده پیش می روند تا به معنایی مطلوب و پایدار دست یابند. به نظر می رسد که در بافت داستان های اسطوره ای و حماسی، گفتمان غالب، گفتمان منطقی و روایی است. در این پژوهش داستان رستم و اسفندیار از شاهنامه فردوسی را از منظر نشانه-معناشناسی بازکاوی می کنیم تا با بررسی روابط معنا...

با توجه به وسعت و اهمیت زبان نمادها و نشانه ها در سطح فرهنگ دینی و اساطیری کشورمان و اهمیت شناخت این زبان پویا و وسیع به عنوان حرکتی زیربنائی می تواند سهم ویژه ای در رشد و ارتقا دیدگاهها و بازشدن دریچه های تازه بر روی هنرمندان نوخواه و نوجو شود. از جمله نکات و سئوالاتی که بنده در طی رساله به دنبال پاسخ گوئی به آنها بودم. - آیا نمادها می توانند ابعاد وجودی و معرفتی انسان را تبیین نمایند؟ و راه ش...

هم چنان که مبالغه یکی از شرط های گریزناپذیر توصیف صحنه های میدان های جنگیست، خلاف آمد عادات یا خوارق عادات، نیز یکی از ارکان اصلی شعر حماسی بشمار می رود. خوارق عادات در این مقاله، شامل نیروهای آسمانی، نیروهای زمینی، عوامل انسانی و امور جادوییست و در شاهنامۀ فردوسی و چند اثر حماسۀ مذهبی، از جمله؛ حملۀ حیدریِ باذل مشهدی، حملۀ حیدریِ راجی کرمانی، خاوران نامه و علی نامه، بررسی شده است. مضامین این عنص...

این پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده است: در فصل اول ، به نخستین مفاهیم مذهبی و تعاریفی از دین و نماد و همینطور مفهوم اسطوره پرداخته شده است. در فصل دوم به مفهوم توتمیسم ، مظاهر ، منشا و وجوه آن یعنی تابو و مانا و نهایتا به فتیشیسم پرداخته شده و هدف از وارد شدن این مباحث (مانا و فیتیش ) بدین جهت بوده که تاکید دوباره ای گردد بر نوع نگرش انسان بر طبیعت اطراف خود که تقدس بخشی به بعضی از اشیا ملموس،...