آیا اساساً معیاری برای سنجش حقانیت ادیان وجود دارد؟ در این نوشتار به سه رویکرد اشاره می شود: رویکرد نخست که بحث از حقانیت را بی معنا می داند. زیرا برای دین هیچ گونه کارکرد مثبتی قائل نیست؛ رویکرد دوم که تنها با معیارهای درون دینی به بحث حقانیت می پردازد. این رویکرد دو معیار برای حقانیت ارائه می دهد که عبارت اند از تجلی یا تجسد منحصر به فرد خدا در یک دین خاص و دیگری منشأ وحیانی داشتن آموزه های یک...

در میان عناصری که تمدن را می سازند، نقش دین را نباید نادیده انگاشت . در واقع، هر تمدنی ، ی زیرساخت دینی دارد که روشنگر فرهنگ آن است . با شروع قرن جدید، آتش جنگ ، همچنان در اغلب نقاط جهان شعله ور است و تمدن و فرهنگ را مورد تهدید قرار می دهد. این مساله، وظیفه ادیان و بویژه ادیان الهی را سنگینتر از پیش ساخته است . با توجه به موضوع مهم "گفتگوی تمدنها"، ضرورت گفتگوی ادیان آشکارتر می شود. پیروان ادیا...

مقایسه های تطبیقی بین آموزه های مکاتب گوناگون همواره مهم و موردنیاز بوده است. خصوصاً اگر موضوع مورد مقایسه نیز دارای کاربرد و اهمیت خاصی باشد این ضرورت بیشتر جلوه می نماید. تحقیق حاضر به مقایسه تطبیقی فلسفه مراقبه در عرفان اسلامی با فلسفه یوگا و مدیتیشن در سنت عرفانی هند پرداخته است و نقاط اشتراک و افتراق را تا حد امکان روشن ساخته است. منظور از فلسفه در این تحقیق همانا معنای مضاف آن است که مبا...

اگر سهراب را در زمره شاعران عارف قلمداد کنیم و به بررسی عرفان او بپردازیم،خواهیم دید که او دراین زمینه مرزها را شکسته وبه واسطه سفرهای بسیار به نقاط مختلف دنیا و آشنایی با ادیان دیگر سرزمین ها ،نگرشی تقریبا متفاوت با عرفان کشورخود(عرفان اسلامی)پیدا کرده است.نگرشی که بیش از هر چیز دیگر،برخاسته از عرفان ادیان شرق دور است.سپهری به شدت سرسپرده مفاهیم عرفانی لطیف کشور های آسیایی بوده است،به همین خاط...

توحید ، مصدر و از ریشه ی « وَحَدَ ، یَحِدُ ، وَحدَهً ، حِدَهً » به معنای تنها ماند ، است و در اصطلاح آن را ایمان « بالله وَحدَهُ لا شریکَ لََهُ » معنا کرده اند . بنابراین توحید همان اعتقاد به یگانگی خداوند است . توحید یکی از اصول اساسی تمام ادیان است و دیگر اصول و عقاید به گونه ای مستقیم و غیر مستقیم با آن در ارتباط هستند . پس اگر ما بخواهیم به ارزش ها و مفاهیم حقیقی و ناب توحیدی ، دسترسی پیدا کنیم باید از زاویه ...

آریایی ها که یکی از اقوام بزرگ هندوایرانی (شاخه ای از اقوام اولیه هندواروپایی) هستند، نیاکان باستانی تاجیکان به شمار می آیند. در این مقاله به باورها و اعتقادات آریایی های ساکن در آسیای مرکزی که ریشه در باورهای اجدادشان، یعنی اقوام هندواروپایی دارد، اشاره شده است. نگارنده با تشریح نظریات دانشمندان و سیاحان مختلف ازقبیل آرتور کریستین سن، دانشمند دانمارکی، و سیوان تسزان، سیاح چینی، و همچنین بررسی ...

یکی از مسائل مهم در دین‌پژوهی تطبیقی و نیز در فلسفه‌ دین و الهیات جدید، مسئله نسبت میان ادیان است. از سویی تعدد و تنوع ادیان و از سوی دیگر جهانی‌شدنِ ناشی از دنیای متجدد، با افزایش توجه و نگاه پیروان ادیان به یکدیگر، دیدگاه‌هایی همچون حصرگرایی، کثرت‌گرایی و شمول‌گرایی را در باب نسبت ادیان به‌‌ بار آورده است. در این میان، فریتیوف شوان و دیگر سنت‌گرایان به نظریه‌ »وحدت متعالی ادیان» قائل‌اند. بناب...

از مسائل اصلی در تبیین پدیدة کثرت ادیان در جهان، مسئلة درجه‌بندی ادیان است؛ یعنی پرسش از اینکه آیا ادیان اساساً مقایسه‌پذیر هستند یا نه، و در صورت موافقت، ملاک و معیار این مقایسه باید چه ویژگی داشته باشد. چنین به نظر می‌رسد که مرز فارق میان دو موضع مختلف در تبیین پدیدة کثرت ادیان، یعنی نسبی‌گرایی و کثرت‌گرایی دینی، از دقت در مسئلة درجه‌بندی ادیان به‌دست می‌آید. در این مقاله، ضمن طرح و بررسی این ...