بحث خلاقیت نفس انسان در رشته‌ها و حوزه‌های مختلفی چون روان‌شناسی و تعلیم و تربیت - به‌ویژه از جنبة شیوه‌های پرورشی آن در انسان - مورد توجه واقع شده است. در فلسفه و عرفان اسلامی نیز این بحث در دو حوزة معرفت‎شناسی، کرامت و اعجاز مطرح می‎شود. ملاصدرا با توجه به اصول نفس‎شناسی و معرفت‎شناسی ویژة خود هم جنبة معرفت‌شناختی و هم خلاقیت را در حوزۀ اعیان خارجی بحث کرده است. وی در حوزة معرفت‌شناسیِ خلاقیت ...

پدیدارشناسی اخلاق تنها رشته ای است که می تواند جنبه های تجربی یا کیفی قلمرو ارزش ها را بررسی کند و همانند روان شناسی اخلاق صرفاً به جنبه های کارکردی آن محدود نیست. پدیدارشناسی یا تجربۀ پدیداری به چند معنا به کار می رود و آنچه در این جا مورد نظر است، پدیدارشناسی به معنای از سرگذراندن حالتی ذهنی به صورت اول شخص است، اما در مورد این که کدام حالات ذهنی می توانند تجربۀ پدیداری داشته باشند، اختلاف نظر...

دیدگاه سهروردی در تبیین رئالیسم و مسألهی شناخت، نه با حکمای مسلمانِ پیش از خودششباهتی دارد و نه در پیشینهی افلاطونی و ارسطویی، رد پایی از آن مشهود است. وی بر خلافافلاطونیان، معتقد است پایهی شناخت، حس است و بر خلاف ارسطوئیان، این شناخت را مستقیم وبیواسطه میداند؛ از اینرو، ادراکات حسی را نقطهی عزیمت او در تفسیر رئالیسم باید دانست.مخاطب اصلی او در این جریان، حکمای مشاّیی هستند، برای همین، وی با نقد...

پدیدارشناسی اخلاق تنها رشته‌ای است که می‌تواند جنبه‌های تجربی یا کیفی قلمرو ارزش‌ها را بررسی کند و همانند روان‌شناسی اخلاق صرفاً به جنبه‌های کارکردی آن محدود نیست. پدیدارشناسی یا تجربۀ پدیداری به چند معنا به‌کار می‌رود و آنچه در این‌جا مورد نظر است، پدیدارشناسی به معنای از سرگذراندن حالتی ذهنی به صورت اول‌شخص است، اما در مورد این‌که کدام حالات ذهنی می‌توانند تجربۀ پدیداری داشته باشند، اختلاف‌نظر...

نگرش ارسطو به نفس و بدن بر دیدگاه او دربارة اجسام، یعنی ماده و صورت  مبتنی است، اما حرکت، تغذیه، تخیل و تعقل را  که انواع حیات هستند  از اعمال نفس  بر می شمرد تا تفاوت آن را با دیگر صورت‌ها بیان کند. نگاه متفاوت ابن سینا به مسأله مادی یا مادی نبودن نفس و نسبت آن با جسم، بقا یا فنای نفس پس از بدن، به ضمیمة نوآوری‌های او در مباحثی چون اثبات وجود نفس، ماهیت ذهن، ادراکات حسی، حس باطن، قوای عقلی، ت...

حس­­ مشترک در بین سایر قوای ادراکی از ارزش و جایگاه ویژه­ای برخوردار است. فارابی با معرفی حس مشترک به عنوان یکی از قوای باطنی نفس و محل تجمع دریافت­های سایر حواس با بیان ادله­ای وجود این قوه‌ی را برای نفس تثبیت می­کند. نکته‌ی قابل توجه در این زمینه‌ی تأکید فراوان وی بر نقش و نحوه‌ی عملکرد حس مشترک در تحصیل علم و معرفت است؛ به گونه­ای که بدون این قوه، هیچ نوع ادراک حسی صورت نمی­گیرد، در حالی که ...

حالات عاطفی یکی از مهم‌ترین رفتارهای انسان هستند که به دلیل ویژگی خاصشان، در همه رفتارها و تصمیم‌گیری‌های او تأثیر می‌گذارند. مارتا کریون نوسبام یکی از فلاسفه معاصر غرب است که بررسی فلسفی عاطفه را در دستور کار خود قرار داده است. وی می‌کوشد در دنیای معاصر غرب، که اخلاق پایه‌های اصلی خود را از دست داده، عاطفه را که مؤلفه‌ای انسانی است به عنوان زیربنایی برای اخلاق معرفی کند. بدین‌منظور نظریه شناخت...

از آنجاکه بخش عمده ای از درک ما از محیط اطرافمان، درکی بصری است، پژوهش حاضر در پی آن است تا با بررسی ویژگی های عناصر هنرهای تجسمی و تأثیراتی که قرارگیری آثار هنری در سطح فضاهای شهری بر ذهن مخاطب و نحوه ادراک وی از فضا می گذارند، به راهکارهایی جهت شکل گیری فضاهای شهری جذاب و خلاقانه دست یابد که از طریق ارتباط دوسویه و تعامل صحیح با مردم، قدرت شناسایی و درک آنان را از عناصر موجود در فضا افزایش دا...

مسأله‌ی محوری مقاله‌ی حاضر، معنا و ماهیت مرگ ارادی از دیدگاه ملاصدراست. ازنظر ملاصدرا مرگ ارادی به معنای دست‌کشیدن نفس از به‌کاربردن حواس‌ ظاهری است. او معتقد است ادراک حسی صلاحیت ادراک امور آخرت را ندارد؛ لذا انسان قبل از مرگ طبیعی قادر است با استفاده از حواس باطنی به امور آخرت آگاهی پیدا کند. در میان ادراکات باطنی، ادراک خیالی در فلسفه‌ی ملاصدرا اهمیت فراوانی دارد و به اثبات عالم آخرت...

در این مقاله با محور تمثیل به بررسی اشعار میرزا حبیب خراسانی با مفاهیم مبتنی بر تقابل عقل و عشق و جسم و جان پرداخته شده است. اشعاری که در آنها تشبیه محمل ایجاد تمثیل است. از دیرباز تمثیل یکی از ابزار­های مهم بلاغی مورد توجه شاعران بوده است؛ لذا شاعران سعی در استفاده از آن داشتند. میرزا حبیب خراسانی نیز با استفاده از تمثیل­هایی که دارای بار معنایی تصویری و اندیشه است اول سعی در ایجاد تصاویر و ای...