زنان در تاریخ سیاسی ایران اغلب دارای جایگاه درخوری نبوده و نتوانستند نقش مؤثری نیز در فضای سیاسی نداشتند. اما، دوران مغولان و تیموریان از این لحاظ یک استثنا به‌شمار می‌آید. زنان در این دوران، نقش مؤثری در حوادث سیاسی ایفا نمودند و اشخاص قدرتمند و مشهور و ماندگاری از میانشان برآمدند. این زنان گاه در عرصه سیاست و نظامی‌گری وارد می‌شدند؛ گاه برای بر تخت نشاندن فرزند خود، دسیسه‌چینی و زمانی دیگر بر...

دوره سلجوقی تا آغاز دوره تیموری، از جمله ادوار درخشان صنایع چوب در ایران است. آثار چوبی به‌جای‌مانده از این دوران، علاوه بر داشتن ارزش فنی و هنری بالا، به دلیل داشتن کتیبه‌هایی با مضامین دینی و اعتقادی، جایگاهی ویژه در زمینه شناخت باورهای دینی و مذهبی مردمان آن اعصار دارند. این امر، لزوم بررسی دقیق و گسترده‌تر این آثار را موجب می‌شود. هدف اصلی پژوهش حاضر، معرفی آن دسته از آثار چوبی متعلق به دور...

شاهنامه بایسنغری، یکی از ارزنده‌ترین نسخ مصور دوره تیموری، در سال 833ق با پشتیبانی شاهزاده تیموری، بایسنغر میرزا ساخته شده است و 22 نگاره دارد. در شش نگاره، بناهایی با کارکرد کاخ و قلعه ترسیم و سطوح گسترده‌ای از آن‌ها با کاشیکاری لاجوردی رنگ تزیین شده‌ است و سیمای بناهای معظم و مجلل تیموری را به خاطر می‌آورند. اهداف اصلی پژوهش حاضر، تطبیق تزیینات ابنیه مصور در نگاره‌های شاهنامه بایسنغری با بناه...

دوره تیموری از مهم ترین دوره های تاریخی معماری و هنر ایران است که دارای ویژگی ها و مشخصه های خاص خود می باشد، معماری و تزیینات وابسته به آن در این دوره به اوج تکامل و زیبایی رسید به طوری که معماری تیموری در دوره های بعد مورد تقلید و پیروی بسیاری از معماران و هنرمندان ایرانی قرار گرفت. بیشتر مدارس به جای مانده از این دوره در افغانستان قرار دارد و تنها تعدادی از این بناها در ایران وجود دارد که ...

آموزش از روزگار قدیم تا به امروز که به صورت نظامی پیچیده در آمده متناسب با درجه تمدن، نوع حکومت و مقتضیات سیاسی اجتماعی و مذهبی در هر دوره ای تغییر و تحول یافته است. یکی از این ادوار دوران زمامداری جانشینان تیمور (912-807 ه.ق) است. در این دوره نهاد آموزش جایگاه ویژه ای یافت و سلاطین، شاهزادگان، امرا، خواتین و عالمان هر کدام به سهم خود در رشد این نهاد اهتمام نمودند. با وجود آرامش نسبی، ثبات سیاس...

چکیده مهمترین شاهکارهای تجلید دوران اسلامی مربوط به دوره های تیموری و صفوی است و بیشتر تجلیدها و کتاب آرایی های مذکور در کتابخانه-کارگاههای سلطنتی انجام شده است؛ خوشنویسی، تصویرسازی، تذهیب، تشعیر، تجلید و فنون مرتبط با آن (حکاکی، ضربی، سوخت، معرق و لاکی) در کارگاه های مذکور توسط هنرمندان به نام آن دوران انجام می گرفت. با این که در ابتدای دوره ی تیموری، نقوش هندسی برای تصویر روی جلد بیشترین کا...

توجه به علما و دانشمندان و حمایت مادی و معنوی از آنان از سیاست های فرهنگی سلاطین تیموری محسوب می شد. آنان دانشمندان و اهل فضل و هنر را از سرزمین های مختلف در سمرقند و هرات گرد آورده و با تاسیس مدارس و مراکز علمی و تشویق علما برای مهاجرت به این شهر ها امکان رشد علمی و فرهنگی جامعه ایران در این دوره را فراهم ساختند. در بررسی حیات علمی و فرهنگی دوره تیموری تکیه اصلی به شناسایی مراکز علمی و تحقیقات...

سیر گسترش تشیع در ایران امری تدریجی می با شد ولی ورود مغولان به ایران نقطه عطفی در تاریخ ایران و تشیع محسوب می شود .با سقوط خلافت که عامل انسجام جهان تسنن بود و تساهل مذهبی حکام مغول زمینه ی رشد و شکوفایی و گسترش سایر فرق مذهبی فراهم گردید علاوه بر مرکزیت سیاسی در پرتوی آرامش نسبی و امنیت ایجاد شده در دوره برخی از امرای تیموری زمینه ی رشد فرهنگی در هرات فراهم گردید. آمیختگی تشیع و تصوف و نفوذ آ...

منشآت ومکاتیب، از جمله منابع مهم و موثق هر دورة تاریخی محسوب می­شوند و در لابه لای فرمان ها و نامه های مندرج در آنها می­توان به نکات مهم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، اقشار و طبقات، مناصب و مشاغل و به طورکلی، ساختار اداری یک حکومت یا دورة مشخص تاریخی پی برد. مجموعة منشآت نصرالله بن عبدالمؤمن منشی سمرقندی نیز یکی از منشآت دورة تیموری است که بین سال­های 814 تا 845 هجری قمری تألیف و تدوین شده است. هدف...

حمله تیمور به خراسان، اسباب نابودی نیروهای انسانی را فراهم آورد و ضربات جدی بر ساختار سیاسی و اقتصادی آن وارد ساخت. با توجه به خاستگاه قبیله ای تیموریان، قبایل فراوانی همراه او به ایران آمدند و بخشی در خراسان ساکن شدند. با این حال در زمان جانشینان تیمور، شهرهای خراسان بزرگ در نتیجه حمایت حاکمان تیموری و بازسازی هایی که به اشاره آنها انجام گرفت، از رونق و آبادانی برخوردار شدند و جمعیت فراوانی در...