شعر آیینی به گونه‌ای از شعر متعهّدانه گفته می‌شود که از جهت معنایی و محتوایی صبغه کاملاً دینی دارد و از آموزه‌های وحیانی، فرهنگ عترت و ولایت و تاریخ اسلام سرچشمه می‌گیرد. مناسبت‌های مذهبی، ستایش چهره‌های دینی، توجّه به مقوله‌های قدسی و ملکوتی و تزکیه و تهذیب نفس انسانی در هسته مرکزی شعر مذهبی قرار دارد. پیدایش شعر جدید آیینی را در دهه چهل و پنجاه باید یک اتفاق تازه و مهم در ادبیات فارسی دانست؛ بی‌...

سرچشمه‌های ساختار شکل در ابنیه آیینی متنوع‌ است که ریشه در فرهنگ، جغرافیا، اقلیم، معماری بومی و... دارد. با ثبات ساختار شکل این ابنیه در هر آیین، تکرار آن جزو لاینفکی از آن شده و به نمادی از آیین تبدیل می‌شود. به دیگر سخن شکل در ابنیه آیینی به عنوان امری مقدس قلمداد می‌شود. با چنین پشتوانه‌ای، ساختار شکل دیگر وابسته به جغرافیا، اقلیم، بوم و... نبوده و به صورت تحمیلی تداوم پیدا می‌کند. هریک از ا...

راز آمیزترین و شگفت‌ترین ماجرای مهر، پیکار با گاو نخستین است. میترا با کشتن گاو ازلی و جـاری کردن خونش به شکوفایی و آفرینش ِ سودمند زمین کمک می‌کند. این اندیشۀ بنیادی آیین مهر بسیاری از مذاهب و فرهنگ‌ها را تحت تاثیر خود قرارداد. باور بـه قربانی برای رهایی از نیروهای شر و اهریمنی به‌منظور دستیابی به برکت درگذر زمـان به شکل‌های مختلف همراه همیشگی مردمان فلات ایران گردیده است؛ به همین منظور گـاهی ا...

      بسیاری از نویسندگان و هنرمندان معاصر با به کارگیری اسطوره و آیین برآن بوده­اند تا ذهن مغشوش انسان امروز که در دنیای مدرن گرفتارست را به آرامش روزگار انسان نخستین بازگردانند و او را بار دیگر در فرهنگ فراموش­شده­اش غرقه کنند. سینمای بیضایی بهترین نمونة بازتاب فرهنگ و رسوم در عرصة ادبیات و هنر است چرا که با اسطوره و آیین پیوندی ناگسستنی دارد. اجرای آیینِ هزاره­های کهن در سینمای بیضایی به کمک ...

سینما گاه می تواند چونان هنرهای آیینی به سرچشمه ی ازلی و ساحت متعالی هنر تعلق داشته باشد. با این نگاه، فیلم بهار، تابستان، پاییز، زمستان و دوباره بهار، ساخته ی کارگردان کره ای، کیم کی دوک (2003)، برای بیان پرسش های تأمل برانگیز وجودشناسانه و تعالی بخشیدن به هستی، از هنرهای آیینی در قالب استعاره، نماد و تشبیهات تصویری بهره می گیرد. این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است، هنرهای آیینی ...

چکیده سیدمهدی شجاعی از جمله نویسندگان معاصر است که با شیوه های نوین داستان پردازی به خلق آثاری می پردازد که در زمره ی ادبیات آیینی به شمار می آید. در این پژوهش سعی شده است به بررسی روایت شناسانه ی چهار اثر آیینی شجاعی (سقای آب و ادب، پدر، عشق و پسر، آفتاب در حجاب و کشتی پهلو گرفته) که در قالب روایت داستانی نگاشته شده اند، پرداخته شود. روش کار از نوع تحلیلی-توصیفی است. با توجه به نظریات ژرا...

بیان مسأله: از دیرباز فضاهای آیینی نقش مهمی در شکل‌دهی به منظر شهرها و پایه‌های اعتقادی و فرهنگی جوامع بشری ایفا می‌کرده‌اند. به‌گونه‌ای که برخی از تاریخ‌دانان یکی از علل اصلی تشکیل شهر را معطوف به عملکرد آیینی و معنوی آن می‌دانند. فضاهای آیینی به واسطه تجربه مشارکت و هم‌حسی فضایی یکی از قوی‌ترین تجربه‌های فضای جمعی هستند که در فرهنگ ما ایرانیان با داشتن مناسبات نزدیک با عوامل طبیعی چون آب و در...

چکیده: موضوع این پایان نامه بررسی شیوه های روائی در آیین های نمایشی استان فارس است.در مسیر این بررسی به چیستی وماهیت روایت پرداخته شده و گستره و کارکرد آن مورد بررسی قرار گرفته واین پرسش مطرح گشته که با وجود گستردگی روایت ها در زندگی و بررسی همه جانبه آنها به وسیله شاخه های گوناگون علوم انسانی تفاوت روایت ادبی وهنری با روایت آنچنان که در بطن زندگی جریان دارد چیست؟برای رسیدن به این پاسخ نظریه ه...

ضرورت مسئله: مناظر آیینی حاصل تعامل اجتماع با محیط پیرامونی‌ بوده و نقشی روایتگر در بازگویی وجوه فرهنگی جوامع مختلف در زمینه‌هایی نظیر باورها، اعتقادات و آیین‌ها دارند. آیین‌ به‌عنوان یک مؤلفۀ فرهنگی، از عوامل بازشناسی یک گروه انسانی از گروه دیگر است و عامل مهمی در شکل‌‌گیری شهرهای ایرانی و حیات اجتماعی آنها به شمار می‌رود. برگزاری آیین‌ها در قالب تعامل میان انسان و محیط پیرامونی‌، سبب اضافه شد...

هویت به عنوان یک پدیده سیّال و چند وجهی، حاصل یک فرآیند مستمر تاریخی است که تحت تأثیر شرایط محیطی، همواره در حال تغییر است. این که عناصر تشکیل دهنده هویت چیست، موضوع مطالعات گسترده ‏ای است که در باب شناسایی ملت‏ها صورت می ‏گیرد. در این رهگذر هویت ملی ایرانیان از دو آیین مایه گرفته است: آیینی از گذشته باستان ی‏اش که آمیزه‏ای از ادبیات و فرهنگ و روح ایرانی بود و دین جدید که دگرگونی ژرفی را در فکر...