هدف: در فلسفه و علوم، مفاهیم بسیاری مانند «وجود»، «جوهر»، «خدا»، «انسان»، «حرکت»، «اتم»، «عدد»، «خیر»، «زیبایی»، «حق»، «جامعه»، «طبقه»، «سود»، «عدالت»، «سازمان»، «راهبرد» و مانند آن استعمال می شود و تحلیل مفاهیم از مهم ترین وظایف فلسفه های علوم است. اما این وظیفه در چارچوب سنت فلسفۀ اسلامی و به ویژه حکمت نوصدرایی چگونه است؟ هدف این مقاله ایضاح معنای تحلیل معرفت شناختی مفاهیم با استفاده از بررسی...

امر اطلاع رسانی پیشینهای از زمان پیدایش بشر داشته است و دین مبین اسلام نیز از آغاز، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی را محور توسعه مکارم اخلاقی و تعمیق باورها و ارزشهای انسانی در جامعه دانسته و هنجارسازی جهت اطلاعرسانی صحیح را امری اساسی میشمرد. ظهور فنآوریهای نوین اطلاع رسانی موجب شده است تا تأثیر جوامع از یکدیگر بسیار عمیق و گسترده گردد و رسانه های همگانی با هدایت افکار عمومی چالشهای فراوانی را برای ...

سیر تغییرات درون حوزه مطالعات فرهنگی، به تدریج آن را از رویکردی صرفاً انتقادی و انتزاعی دور کرد و به سیاست فرهنگی پیوند زد. مؤثرترین نظریه پرداز این پیوند، تونی بنِت، بیان می کند که این رشته، باید بتواند در هدایت و رهبری جامعه، مؤثر واقع شود. او به همین منظور، با ارائه توصیفی از مفهوم حکومت مندی، به این امر مبادرت ورزید. در این رویکرد، حکومت مندی شیوه ای است که با آن دولت مدرن، دغدغه افراد را می ...

آیة 238 سورة بقره، یکی از بحث برانگیزترین آیات قرآن کریم برای مفسران بوده و یافتن مصداق "صلاة وسطی" که بخشی از آیه یادشده را ویژه خود کرده است، استدلال‌ها و کشاکش‌های بسیاری را برانگیخته است. ما در این مقاله ـ جدا از آنچه تاکنون، مفسران ارائه کرده و تنها به رغم انگیزة نیکوی خود، به اختلافات دامن زده‌اند ـ برای آن ‌که راه حل نوینی جست‌وجو و عرضه کنیم، نخست هشت قرینة منفصله و متنوع را که فقهی، اد...

آن گاه که در پی وقوع انقلاب اسلامی، نگرانی حول نحوه پوشش زنان از دغدغه ای صرفاً دینی به موضوعی حکومتی بدل گشت، راه و رسم پوششی که پیش تر منحصر به بخش هایی خاص از جمعیت بود و تغییر در ابژه های آن کمتر صورت می گرفت به کل جمعیت گسترش یافت. اما از همان زمان که اراده ای برای اداره زنان شکل گرفت تا نحوه پوشش آن ها را سامان دهد تصور می شد طبقه ای که کنترل نظم سیاسی را در اختیار دارد بر آن است تا دیگر ط...

چکیده یکی از اشکال قدیمی مستند، مستند مرد مشناسی یا قو منگارانه و به تعبیر جدید انسا نشناسی تصویری است که در ارتباط مستقیم با علم انسا نشناسی، با طرح پرسش در ماهیت و منشأ رسوم ها و نهادها و چگونگی کاربرد فرهنگ در زندگی انسان ها، ب هدنبال تأملی در معنای تفاو تهای فرهنگی و اجتماعی است. انسا نشناسی در نگرۀ سنتی مستند شامل دو رویکرد روایی مشاهده ای و مشارکتی است که در آنها سوژه- فیلمساز به مثاب...

تلاش ها برای یافتن تعریفی در باب شعر، دیرگاهی است که ذهن بسیاری از ادیبان را به خود مشغول داشته است. اگرچه همۀ مردم، هستی شعر را باور دارند، امّا در بیان چیستی آن، هم باور نیستند. تنوّع تعریف ها دربارۀ شعر سبب شده است تا برخی از ادیبان اساساً شعر را تعریف ناپذیر بدانند؛ زیرا هنوز تعریفی که مورد پذیرش همگان باشد، وجود ندارد. همیشه شعرهایی بوده اند که حصار تعریف های موجود را شکسته و با معیارهای سنتی...

تئاتر سبث یکی از برجسته ترین آثار داستانی است که به طور قابل ملاحظه ای برخی از کاربردی ترین مفاهیم روانکاوی را مورد توجه قرار داده است. فروید به عنوان برجسته ترین تئوریسین و لاکان به عنوان یکی از اشخاص تاثیرگزار این حوزه، مفاهیمی از قبیل هویت، عقده ادیپ، فالوس، مرگ و زندگی و سوگواری را روانکاوی کرده اند. محقق در مطالعه حاضر، این مفاهیم را در رمان تئاتر سبث اثر فیلیپ راس (1995) بررسی کرده است. ...

بسیاری از روایات تفسیری ائمه اطهار(ع) در پی تفسیر آیات قرآن نیست، بلکه در پی تطبیق آن بر برخی از مصادیق آیه است. این در حالی است که عدم تفکیک حدود این روایات با روایاتی که درصدد تفسیر مفهوم آیه هستند، موجب شکل گیری پندارهای ناروا بر شیعه گشته است. اهمیت جداسازی انواع این روایات، ضرورت تحقیق حاضر را روشن می سازد. در این مقاله پس از استخراج روایات تفسیری آن حضرت از مهمترین تفاسیر روایی شیعه و کتب...