طرح نظریۀ «معنا»، رویکردی وجود‌شناختی برای تحلیل و تبیین فعل و صفات فعلی خداوند است که متکلمان مدرسه کوفه به‌ویژه هشام بن حکم از آن بهره برده‌اند. از میان صفات فعلی خداوند، اراده بارزترین صفت است که در نگاه متکلم بزرگِ این دوره از تاریخ کلام امامیه، به «حرکت» شناسانده می‌شد. در این مقاله بر اساس شیوه مطالعات تاریخ اندیشه، نشان داده شده است که در نظر هشام بن حکم اراده، اگر چه امری است که از سر قد...

ابوالولید هشام بن عبدالملک بن مروان حکم دهمین خلیفه اموی و هفتمین خلیفه مروانی در سال 105 ه. ق در سن 34 سالگی به خلافت رسید از نظر ظاهری هشام نیکو روی بود و پوستی سفید مایل به زردی داشت او چهار شانه،درشتخوی،سخت سر و خوش اندام بود و ریش خود را رنگ سیاه می کرد و از نظر رفتار مردی بسیار بخیل و در عین حال دارای حلم و عفت و سیره ای پسندیده بود. از جمله وقایع مشهور دوران خلافت او شهید شدن زیدبن علی ...

      ممّا لاشکّ أنَّ لهذة القصیدة بین القصائد العربیة مکانةً رفیعة ﻓﻲالتراث العرﺑﻲ، لِأنّها أنشِدَت ﻓﻲ حضرة النبیِّ(ص) وبها نال کعب بن زهیر العفو بعد أن اُهدِردَمُهُ ،إنّ هذا الشرح أﻱ «بانت سعاد» لابن هشام الأنصاری ،صاحب کتاب «المغنی» القیّم من أجود ما خلّفه فی العربیة. لأنّه قام بشرح هذه القصیدة التی تشتمل علی سبعةوخمسین بیتاً بالتفصیل و استشهد بالآیات القرآنیة و الأحادیث النبویة و الشواهد الشعریة و أمثال العرب،و...

همانند دیگر مذاهب در میان شیعیان امامی سده‌های نخست هجری نیز جریان‌ها و طیف‌های گوناگونی وجود داشته است. این مقاله با اتّکا به تحلیل گفتمانی و سپس سنجش تقابل‌ها به شناسایی جریان های داخلی امامیه در عراق و ایران در سده‌های دوم و سوم هجری می پردازد. بر این اساس، مهمترین تقابل میان جریان‌های امامیه در سده دوم هجری تقابل میانجریان هشام بن حکم با گروه اکثریت امامیّه بوده است که مهمترین طیف داخلی آن جر...

      ممّا لاشکّ أنَّ لهذة القصیدة بین القصائد العربیة مکانةً رفیعة ﻓﻲالتراث العرﺑﻲ، لِأنّها أنشِدَت ﻓﻲ حضرة النبیِّ(ص) وبها نال کعب بن زهیر العفو بعد أن اُهدِردَمُهُ ،إنّ هذا الشرح أﻱ «بانت سعاد» لابن هشام الأنصاری ،صاحب کتاب «المغنی» القیّم من أجود ما خلّفه فی العربیة. لأنّه قام بشرح هذه القصیدة التی تشتمل علی سبعةوخمسین بیتاً بالتفصیل و استشهد بالآیات القرآنیة و الأحادیث النبویة و الشواهد الشعریة و أمثال العرب،و...