در این جستار صور ابهام و عوامل ایجاد آن را در رسائل عرفانی سهروردی- که از نوع داستان های رمزی هستند- بررسی کرده ایم. از آن جا که بیان عرفانی رمزی از نوع مفاهیم معرفتی است و طریقه تعبیر از آن فقط از طریق الفاظ متشابه ممکن است، سهروردی برای تبیین آن مفاهیم به تمثیل روی آورده است. تمثیل های رمزی او از روایت داستانی و نماد تشکیل شده و همین غلبه نمادها بر روایت داستانی ایجاد ابهام کرده است. در این م...

این مقاله ضمن اشاره به پیشینۀ سهروردی پژوهی در ایران و ضرورت توجه بیشتر به واکاوی ابعاد پنهان شخصیت و میراث فکری شهاب الدین سهروردی، ضمن اشاره به نقاط قوت این مجموعه مقالات (سهروردی پژوهی) در محورهایی همچون توجه به آخرین نوشته های ناظر به اصول فلسفه اشراق، جامعیت و تنوع موضوعی، توجه به فلسفه مقایسه ای، دقت در انتخاب مقالات و ویرایش محتوایی و صوری مجموعه و ... به بررسی این اثر پرداخته است. در پا...

 سهروردی همه مفاهیم فلسفی را به طور کلّی ذهنی دانسته و برای آنها هیچ حیثیت منشأ انتزاعی در خارجْ، حتی به نحو عینیت با معروض، قائل نشده است. سهروردی، تقریباً در طرح این بحث و در ساختارهای اصلی فکری در این مسئله، کاملاً متأثر از مشائیان به ویژه بهمنیار است. وی با توجه به جوانبِ نظریه خویش، تمام توضیحاتش را به گونه‌ای ارائه کرده که با اعتباری بودنِ معقولاتِ فلسفی سازگار باشد. وی حمل مفاهیم را بر ماهیات و...

در این تحقیق کوشیده ایم تا ارتباطی که میان نظام فلسفی سهروردی و آراء و اندیشه های سیاسی او وجود دارد را تبیین کنیم .در ابتدای ورود به بحث از فلسفه سیاسی اسلام سخن گفته ایم و کوشیده ایم تا رویکردهای مختلف به این مفهوم را بیان داریم.شبهات و سئوالاتی را که در این زمینه مطرح شده بود و چالش فکری که در این بحث در گرفته بود را بازگو کردیم و رویکرد خود را نیز در قبال فلسفه سیاسی اسلام بیان داشتیم و بدی...

حکمت اشراق، یکی از مکاتب فلسفی در جهان اسلام است که توسط شهاب الدین سهروردی ارائه شده است. آرا و اندیشه های فلسفی سهروردی را می توان در دو بخش حکمت بحثی و حکمت نوری مورد ملاحظه قرار داد. در حکمت بحثی، برخلاف مشائیان به اعتباری بودن وجود و سایر مفاهیم فلسفی چون وحدت، امکان، جوهریت، عرضیت و ... قائل است. بر این پایه، ماهیت و هویت را اصیل و متعلق جعل می داند و تشکیک و تشخص را نیز، به ماهیت بر می گ...

نخستین بار، سهروردی اصطلاح «ناکجاآباد» را در آثارش به کار برد تا «عالم مثال» را که جهانی خارج از ادراک عام آدمی است، توصیف و تصویر کند. نگارنده در این مقاله به بررسی تعبیر «ناکجاآباد» به منزلة یک کلان استعاره در دو رسالة آواز پرجبرئیل و فی الحقیقةالعشق پرداخته است؛ به این ترتیب که براساس تحلیل نگاشت های استعاریِ ناکجاآباد نشان داده که استعاره های مرکزی «ناکجاآباد مکان است» و «ناکجاآباد لامکان اس...

از نور به عنوان موضوع فلسفه اشراق تفاسیر مختلفی ارائه شده است، امّا بنا بر تفسیر منطبق با نظر سهرودی، نور رمز و نمادی است از آگاهی و خودآگاهی. لذا علم مدار فلسفه سهروردی است. مسئله بنیادی مقاله حاضر بررسی مشاهده یا شهود در مسئله محوری حکمت اشراق، یعنی علم اشراقی، است؛ و در صدد اثبات این فرض است که سهروردی همان گونه که قاعده اشراقی اِبصار را در ادراکات باطنی جاری می داند، اصطلاح مشاهده یا شهود را ...

نخستین بار، سهروردی اصطلاح «ناکجاآباد» را در آثارش به کار برد تا «عالم مثال» را که جهانی خارج از ادراک عام آدمی است، توصیف و تصویر کند. نگارنده در این مقاله به بررسی تعبیر «ناکجاآباد» به منزله یک کلان استعاره در دو رساله آواز پرجبرئیل و فی الحقیقهالعشق پرداخته است؛ به این ترتیب که براساس تحلیل نگاشت های استعاریِ ناکجاآباد نشان داده که استعاره های مرکزی «ناکجاآباد مکان است» و «ناکجاآباد لامکان اس...

سهروردی در کتب خود از خمیره ازلی و ابدی یا خمیره مقدّسه ای سخن به میان آورده که بدون اطّلاع از آن نمی توان در زمره حکمای حقیقی جای گرفت. در کتاب مطارحات، «کلمه» نخستین را که همان خمیره ازلی است در دو رشته شرقی (خسروانی) و غربی (فیثاغورسی) ترسیم کرده است که سرانجام در یک نقطه جمع گردیده اند و سهروردی خود وارث این امانت گران بهاست. رنه گنون نیز به طریق مشابهی از خمیره ازلی(la tradition primordiale)...

سبک شناسی بخش پیچیده و گسترده ای از دانش های ادبی و انسانی است که پژوهشگر را به تشخیص و تمیـز میـان گونه های مختلف بیان در ادب یک ملت و چگونگی آنها قادر می سازد.از جمله آثار ارزنده ی قرن ششم، آثار فارسی سهروردی حکیم متألّه ی اشراقی است.آثار فارسی و رمزی سهروردی به عنوان یکی از شاخص ترین آثار زبان فارسی در عرصه ی تألیفات عرفانی است و جزء لطیف ترین نثرهای عرفانی می باشد.سهروردی با بهره گیری از تمث...