زبان­ شناسان زایشی واج ­شناسی را بخش مهمی از دستور هر زبان می­دانند. واج­ شناسی زایشی که می­ توان آغاز آن را اثر چامسکی و هله (1968) دانست، در گذر زمان در قالب انگاره ­های نظری خاصی مطرح شده است. پژوهش حاضر، که پژوهشی میدانی است، به بررسی و توصیف فهرست واجی (شامل همخوان­ ها و واکه­ ها) گویش بلوچیِ سرحدّیِ گرنچین در چارچوب نظریة واج­ شناسی زایشی می­ پردازد و هویت واجی هر واج را با استفاده از انگارة...

در این پژوهش،بامطالعۀ موردی یک بیمار زبان‏پریش-که گویش مازندرانی را به ‏صورت غیر‏مستقیم وگویش فارسی معیار را به ‏صورت مستقیم فراگرفته است- ای نموضوع را بررسی کرده‏ایم که با توجه به اینکه در دوران بزرگ‏سالی، میزان تسلط زبانی این فرد برهر‏دو گویش، یکسان است، در کدام گویش، پایایی توانش زبانی اوبیشتراست و چه عامل یاعواملی دراین مسئله نقش دارد. مبنای بحث ما این ایدۀ یاکوبسن است که زبان‏پریشی ازهر‏نو...

در این پژوهش نظام جنسیت دستوری در گویش جوشقانی، یکی از گویش­های مرکزی ایران، بررسی شده­است. ابتدا، ضمن تعریف جنسیت دستوری به بیان پیشینه و مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است. داده­های این پژوهش از گویش­وران بومی و از گفتار افراد بی­سواد و یا کم­سواد ضبط شده و پس از طبقه­بندی آنها بر اساس رویکر رده­شناختی کوربت(1991 و 2007) تحلیل شده‌اند. جنسیت دستوری در این گویش شامل یک تمایز دوگانۀ مذکّر و مؤنث د...

گویش اردکان یزد یکی از گویش‌های فارسی استان یزد است که وجود تعداد زیادی از افعال مرکب در این گویش، توجه هر زبانشناسی را به خود جلب می‌کند. هدف از مقالۀ حاضر بررسی ساختاری انواع فعل مرکب در این گویش است. این مقاله می‌کوشد تا به این سؤالات پاسخ دهد: آیا افعال مرکب در این گویش را می‌توان بر اساس دسته‌بندی فعل مرکب دبیرمقدم (1374) توجیه کرد؟ در ساخت فعل مرکب در این گویش، چه نوع ترکیب‌هایی بیشتر دید...

خوشۀ همخوانی hu̯– ایرانی باستان در گویش های ایرانی به شکل های مختلفی تحول یافته است. در این مقاله، پس از شرح مختصر پیشینۀ تحول hu̯– ایرانی باستان در زبان های ایرانی دورۀ باستان و ایرانی میانۀ غربی، چگونگی تحول آن در گویش های نو شمال غربی و جنوب غربی بررسی شده است. hu̯– ایرانی باستان به پنج صورت تحول یافته و دو روند کلی را پیموده است: روند نخست: hu̯– > xw– > x– > h–، روند دوم: hu̯– > wh– >w– > f– . گ...

خلاصه ایران سرزمینی است که هیچگاه در طی تاریخ طولا نی اش دارای یک زبان و یک فر هنگ نبوده است. با توجّه به موقعیت استرا تژیک ایران که در جایکاه حساس و بی ثبات منطقه ای در دنیا وا قع شده است،، تنوع فرهنگ ها و زبان ها علی رغم انتظارات عمومی، موجب مستحکم تر حفظ تمامیت ارضی و وحدت ملی کشور شده است. مردم ایران از قوم ها و گروه هائی تشکیل شده اند، که با زبان ها، گویش ها و لهجه های مختلف که گاهی غریبه ب...

با وجود زوال «گویش قدیم شیرازی» و جایگزینی آن به وسیله گویش دری از حدود سده­های نه و ده هجری، هنوز برخی نشانه­های آن در «گویش شیرازی امروز» مشاهده می­شود. بدین ترتیب، اگرچه عمده تفاوت­های گونه­ی زبانی رایج در شیراز با گویش گفتاری معیار، در حوزه تمایزهای لهجه­ای است؛ این گونه­ی زبانی واجد برخی ساخت­های نحوی و واژگان مخصوص به­خود، یعنی واجد برخی خصائص گویشی نیز می­باشد. در همین زمینه، در این گفتا...

دستگاه واجی گویش دلواری دارای 23 هم خوان و 9 واکه (6 ساده و 3 مرکب) و آرایش واجی cv(c)(c) است. این گویش فاقد انسدادی ملازی واک دار /g/ است و این هم خوان به صورت /k/ ، /γ/ و /x/ در واژه های این گویش ظاهر می شود. در میان فرایندهای مهم واجی، می توان این فرایندها را نام برد: الف ـ تضعیف: /b , v , f/ ←  [w] ؛ /δ/ ←/d/ ؛ و /h/  ← /x/؛  ب ـ تقویت (بر روی واژه هایی از ریشة زبان پهلوی): /b/  ← /w/ ؛ /p/...

مقالة حاضر درصدد یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا نظام حالت غالب در گویش هورامی متأثر از ویژگی های کلامی است یا نه؟ دوبوا (1987, 2003) معتقد است که تعیین نظام حالت در هر زبان را تنها می توان در پرتو ملاحظات کلامی و فرانحوی به صورت کامل تحلیل کرد. وی نشان داده است که برخی ویژگی های کلامی سبب به وجود آمدن گرایش کلامی ویژه ای به نام «ساخت موضوعی ارجح» می شود که ویژگی های آن منطبق با ویژگی های ...