واکاوی آثار ادبی با تکیه بر آرایه های سخن و هر گونه شگردی که کلام را از سطح زبان به سطح ادب فرا ببرد، در فرایند معناسازی از اهمیّت بسزایی برخوردار است، به گونه ای که کشف لایه های پنهانی متون به درک تازه ای از خواندن متن می انجامد. آیات و احادیث به عنوان شگردی ادبی در هر دوره ای از زبان و ادبیّات فارسی با توجّه به مقاصد شاعران و نویسندگان، در بیان مقصودی خاص مورد استفاده قرار گرفته اند. تاریخ جهانگ...

چکیده رجعت واقعه ای حکیمانه و هدفمند است که هماهنگ با عقل و ایمان و در راستای تحقق اراده پروردگار و خواست مؤمنان، صورت می پذیرد. خداوند مؤمنان خالص را وعده حاکمیت بر جهان داده است و این مهم بدون بازگشت آنها به دنیا عملی نمی گردد. رجعت عمومیت ندارد، بلکه اختصاص به بندگانی دارد که ایمان یا شرک خود را خالص کرده باشند؛ رجعت مؤمنان اختیاری است اما رجعت کفار با ذلت و اجبار است.

زندگی انسان ها، بازتاب افکار آن هاست. فکر، عنصری زنده و خلاق بوده و انسان ها همواره با نوع تفکر خود و نگرشی که به جهان دارند، از یکدیگر متمایز می شوند. در رابطه با اندیشه ی انسان، دو جنبه ی تفکر منفی و مثبت مطرح است. انسان هایی که در طول زندگی همواره افکار منفی را در ذهن خود می پرورانند، بسیار زودتر و بیشتر از حد معمول دچار اضطراب و ناراحتی، و در نتیجه بیماری های جسمی و روحی می شوند؛ اما اشخاصی...

متن ها، موجوداتی زنده اند که در طول تاریخ با هم در ارتباط، داد و ستد و تعامل بوده و هستند. این ارتباط در قالب متنی، بینامتنی و فرامتنی است که بررسی و تعمّق در هر کدام از این نوع روابط، باعث گره گشایی و تحلیل متون می گردد. از یک نگاه، تحلیل بینامتنیت، در اثر یک شاعر یا نویسنده، تأثیرپذیری وی از شاعران و نویسندگان پیشین و نیز تلمیحات، اشارات تاریخی و آیات و احادیث به کار رفته در متن را بررسی می کن...

قرآن و سنت در مباحث اسلامی محور اساسی اندیشه و علم را تشکیل می دهد. همگام سازی اندیشه های دین مداران در این دو حوزه از اهمیت و تأثیر بالایی برخوردار است. در حوزه قرآن کریم و جایگاه متمایز آن در اندیشه تقریب میان اندیشمندان اسلامی بحث های بسیار ارائه شده است، اما به حوزه حدیث شاید کمتر توجه شده است. حال آن که حدیث به عنوان دومین رکن اساسی اندیشه اسلامی جدای از اهمیت ویژه از قابلیت های بالایی در ...

یکی از حوزه هایی که جعل حدیث به آن سرایت کرده، مدح و ذمّ نژاد ها و اقوام است. از این موضوع ـ به رغم اهمّیتش ـ تنها به صورت پراکنده در لابه لای آثاری چند سخن رفته و پژوهش مستقلّی که با جمع آوری روایات، جوانب مختلف آن را واکاود، سامان نیافته است. در این پژوهش، غالب اینگونه روایات گرد آمده و در دو دسته بررسی گردیده اند؛ دستة اوّل این احادیث اساساً، منشأ اسلامی نداشته و از منابع غیر اسلامی به آثار اسلام...

دین مبین اسلام و کلام الله مجید برای مطالعه و کتابخوانی و کسب علم ارزش و اعتبار خاصی قائل شده است. اهمیت کتابخوانی در اسلام به قدری است که معجزة پیامبر اکرم (ص) از نوع کتاب است و در این کتاب مقدس هم اولین آیاتی که بر پیامبر (ص) نازل شده با امر به خواندن و الفاظ کتاب، قلم، و علم توأم شده است. اهمیت کتاب و کتابخوانی و عظمت و شرافت کتاب در اسلام تا حدی است که خداوند متعال به قلم و به آنچه می نویسد...

مفهوم امانت یکی از مفاهیم اخلاقی مطرح شده در قرآن و روایات معصومین(ع) است که بخشی از اصول و قوانین رفتار افراد را در زندگی فردی و اجتماعی بیان میکند. مفسرین، مصادیق متعددی برای امانت مطرح شده در آیات قرآن بیان کردهاند از جمله دین الهی و اموال مردم. آیه 72سوره احزاب، یکی از آیات مهم و مشکل قرآن است که مفسرین در تفسیر مفاهیم مطرح شده در آن نظرات گوناگونی بیان نمودهاند. عرفا، عشق، معرفت، فیض الهی،...

پیشرفت اقتصادی جامعه از منظر آیات و روایات دستاورد برنامه های اسلام در اجرای احکام الهی است. دین اسلام ثروتمندی جامعه را از جمله نعمت های خداوند بر انسانها معرفی کرده و مردم را برمی انگیزد که این نعمت را پاس دارند و از ایشان می خواهد که ثروت را در مسیری که به تکامل ایشان بینجامد به کار گیرند. لکن باید توجه داشت که در منطق اسلام، پیشرفت اقتصادی هدف برتر نیست، بلکه هدف آن است که کلیه استعدادهای ا...

فهم حدیث و حل تعارض مفهومی احادیث زمانی حاصل می‌شود که مقصود و جایگاه صدور روایت‌ها به درستی تببین شود. نخستین دستورات حکومتی اسلام، در حکومت پیامبر و امیر المؤمنین، متناسب با نیاز و وضعیت جامعه و مخاطبان آن زمان بیان شده است. در نگاه اول، این دستورات و راه‌های شناخت آنها باید شناسایی شوند. و در مرحله دوم، بر اساس تحلیل این احادیث، با شرایطی این دستورها نسبت به دیگر زمان‌ها و مخاطبان هم شامل ...