انقلاب اسلامی ایران تأثیرگذارترین عامل دگرگونی تاریخی- فرهنگی ایران معاصر است که همراه با تحولات بنیادین در حوزه های فکری، اجتماعی، سیاسی و ... نظام ادبی کشور را نیز به سرعت متأثر و متحول ساخت. بی گمان یکی از برجسته ترین نشانه های این تحول اساسی، حضور فزاینده زنان در آفرینش آثار ادبی بویژه ادبیات داستانی معاصر است. از آنجا که رمان مهمترین ژانر متناسب با روح حاکم بر دنیای انسان معاصر و ظرف گفتما...

رمانِ دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست داشت، نوشتة شهرام رحیمیان، از رمان های سیاسی قابل تأمل است که به بازنگری متفاوتی از کودتای 28 مرداد، با تأکید بر مسائل روانی شخصیت های سیاسی می پردازد. واکاوی علمی رویکرد نویسنده در بازنمایی واقعه، فوایدی چندوجهی دارد: نخست، بازگوکنندۀ رویکرد بخشی از جریان های فکری جامعه دربارة آن حادثه است؛ دوم، ما را با قسمتی از تحولات فکری طبقة روشنفکر جامعه، به ویژه پ...

 نزدیک به سه قرن پس از انتشار رمان ماجراهای رابینسون کروزو، جان مکسول کوتسی این داستان را دوبار بازنویسی کرده است: بار اول در رمان آقای فو (1989) و بار دوم در سخنرانی جایزة نوبل با عنوان او و مردش (2003). مناسبات این دو اثر با رمان اولیه، بینامتنیت پسااستعماری را شکل داده است که طی آن، نویسنده‌ای از آفریقای جنوبی با یکی از رمان‌های شناخته­شدة غرب، مکالمه‌ای برقرار می‌کند. بینامتنیت پسااستعماری ...

قدرت و ایدئولوژی دو مفهوم کلیدی در رویکرد گفتمان انتقادی هستند که با هدف حفظ یا تغییر روابط اجتماعی به کلام معنا می‌بخشند. ایدئولوژی به مثابۀ مجموعه‌ای از باورها است که نقش تعیین کننده‌ای در مناسبات قدرت دارد و از منظر گفتمان انتقادی، ابزار برقراری روابط نابرابر قدرت در جامعه است و به آن مشروعیت می‌بخشد. سودمندی بررسی مناسبات قدرت و ایدئولوزی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی در این است که تحلیل‌گ...

چکیده این مطالعه با روش تحقیق تحلیلی، توصیفی و مقایسه ای و با رویکردی روانشناختی-فمینیستی به بررسی رمان " به رنگ ارغوان" اثر آلیس واکر رمان نویس آمریکایی ورمان" طوبی و معنای شب" اثر شهرنوش پارسی پور رمان نویس ایرانی می پردازد. در این مطالعه از تئوری شکل گیری هویت و زبان لاکان و تئوری گفتمان زنانه هلن سیکسو به عنوان چارچوب هایی برای تحلیل ادبی استفاده می شود. بررسی این دو رمان با رویکردی روانش...

در پی رخداد فاجعه آمیز یازده سپتامبر و پیامدهای آن، گفتمان تروریسم به یکی از دغدغه های اصلی ادبیات امریکا بدل شده است. در این میان رُمان های تروریستی دان دلیلو (don delillo) که از سرآمدان ادبیات داستانی معاصر به شمار می رود— چه قبل و چه بعد از یازده سپتامبر— بارها مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. آن چه آثار وی را از خیل داستان های یازده سپتامبری (9/11 fiction)، به طور خاص متمایز می سازد، شیفتگی ...

هدف از این مقاله شناسایی گفتمان‌های طبقة متوسط در آثار مصطفی مستور است. شناسایی این گفتمان‌ها در نهایت یکی از مهم‌ترین گونه‌های بازنمایی زندگی شهری در ادبیات داستانی دهة 80 را تحلیل کرده ‌است. در بخش تحلیلی این مقاله، با استناد به دو رمان مشهور این نویسنده، شیوه‌های بازنمایی زندگی طبقة متوسط شهری بررسی شده و با استفاده از نظریة گفتمان لاکلا و موفه، دال‌های محوری و شبکه‌های معنایی برسازندة روایت...

رمانهای منتخب تامس هاردی—به دور از جماعت شوریده (1874)، تس دوربرویل (1891)، و جود گمنام (1895)— که ویژگی های واقع گرایانه ی انسانی و جایگاه طبیعت در آنها بسیار برجسته هستند، ماندگارترین آثار اجتماعی-مذهبی اواخر سده نوزده محسوب می شوند.به عنوان یکی از گفتمان های برجسته ی سده نوزده و در ارتباطی پیچیده با سایر گفتمان های معاصر به ویژه جنسیت، زنانگی، و ازدواج،گفتمان دین جایگاه ویژه ای در نمایش هارد...

در این مقاله ابتدا دربارة روایت، رمان، چندبعدی و چندآوایی آن، زاویة دید، روایت‌گیر، راوی، نویسندة ضمنی، شخصیت‌پردازی، و ... از نظریه‌پردازان رمان و ساختار روایی آن مانند باختین، رابرت اسکولز، کریستف بالایی، رامان سلدن، پیتر ویدوسون و پیرو زیما یاد کرده‌ایم. در نقد متن و تحلیل گفتمان شخصیت‌ها در شکل-گیری روایت، تغییر وضعیت، گفتمان، صحنه‌پردازی و دیگر مؤلفه‌های داستان و روایت از نظریات تزوتان تود...

اسطوره ها به عنوان نظامی بینامتنی در تولید آثار ادبی، مخصوصاً رمان، نقش بزرگی ایفا می کنند. دو رمان سووشون و کلیدر در بحران دهۀ چهل و پنجاه بر پایۀ اسطوره های آیینی و چرخه ای باروری (مرگ و باززایی) بازآفرینی شده اند. این مقاله تلاش می کند با استفاده از شیوۀ تحلیل ساختاری، کنش ها و مفاهیم بنیادین اسطوره های باروری را در لایه های پنهان این دو رمان بررسی، و عوامل تجسم نشانه ها و نمادهای آنها را تحل...