مکتب تفسیری علامه طباطبایی با رویکرد قرآن‌به‌قرآن سال‌هاست ذهن پژوهشگران را به درک، بررسی، نقد و تکمیل خود مشغول کرده است. باوجود تلاش صاحب‌نظران و گشایش برخی دریچه‌های نوین، هنوز درک جامعی از چیستی این مکتب، به‌ویژه جایگاه سنت در آن به‌دست نیامده و بررسی‌های کنونی اشکال دارند و متناقض‌اند. یکی از دلایل مهم این نقصان، تفکیک نکردن «تدبر در قرآن» از «تبیین (تفسیر) قرآن» و خلط مباحث این‌دوست. در ا...

گسترش دامنه گشایش های اسلامی به سرزمین های همجوار در دوره های اسلامی و در طول قرن های متمادی، فرصت مناسب بررسی و پژوهش در علوم گوناگون را برای دانشجویان و علم آموزان عرب زبان آن زمان فراهم نموده بود. بیشتر آثار این دوره ها را از سال 21 هجری ـ همزمان با فتح ایران به دست اعراب مسلمان ـ تألیف و تدوین شده می یابیم، اگرچه تألیفاتی نیز به پیشتر از این سال باز می گردد یا دست کم چندسال پس از این رویداد...

نظریه ساختاربندی به جهت ماهیت تلفیقی و نیز پیوستاری آن مستلزم درنظر گرفتن دوگانگی های دیرپایی است که جامعه شناسی از دیرباز درگیر آن بوده. دوگانگی هایی چون عین (object)، ذهن (subject)، ساختار (structure)، عاملیت (agency) از جمله مهمترین تقابل های این دانش نظری می باشند. اما هدف نظریه ساختاربندی (خاصه در آراء مقدماتی چون گیدنز و بوردیو) فهم پیوستاری و دینامیک، عاملیت انسانی، در فرایند شکل گیری سا...

هر‏چند قرار بود ادبیات پس از جنگ جهانی دوم نقشی ابزاری و تبلیغاتی در بازسازی جامعه سوسیالیستی بخش شرقی آلمان به عهده بگیرد و رسالت سیاسی داشته باشد، اما سیطرة ایدئولوژی مارکسیستی بر این گستره در عمل چندان آسان نیفتاد. جستار حاضر به نقد سه اثر مهم می‌پردازد که نقش برجسته‌ای در شکستن سدهای ایدئولوژیک و گشایش فضاهای خلاقانة ادبی داشتند و توانستند به مدد مضمون‌ها و ساختارهای ویژة خود ، از گفتمان تک...

هدف از این پژوهش شناخت مؤلفه‏ های نقاشی زنان در دهه‏ های 1370 و 1380 است. بی‏شک، گشایش فضای هنری برای فعالیت‌ِ زنان و افزایش شمار زنان نقاش میدانی برای شناسایی این فضا فراهم می‏ آوَرد. در این پژوهش، از نظریة‏ جیمز پل جی و روش تحلیل متن او استفاده شد. جامعة آماری شامل دَه زن نقاش معاصر است: پنج هنرمند از فعالان دهۀ 1370 و پنج هنرمند از دهۀ 1380. از هر هنرمند دَه اثر، بر اساس روش تحلیل متن، برگزیده و...

تفاوت های مهم و اساسی شعر سنتی و شعر نو را می توان در مقایسه شعر الحمی،، از متنبی و شعر ٠ الوصیه،، از بدر شاکر السیاب که از پیشگامان شعر نو د رجهان غرب به شمار می ا ید، مشاهه ه کرد. وجود ابهام در شعر نو، جایگزینی لذت ساده شعری به جای لذت های بیانی و بدیعی و غلبه حالت توصیفی بر بیانی و تهی بودن از ویژگی خطابی و ... از ویژگی های شعر نو می باشد. شناخت اساطیر، آشنایی با زمینه های فکری و عقیدتی و تح...

فلاسفه انسان را از جهت جامعیت خاص، عالم صغیر و جهان را ار جهت ارتباط میان موجودات و نظم و قاعده معیّنش، انسان کبیر نامیده‌اند و معتقدند، نمونه‌ای از آن‌چه در عالم وجود هست، در انسان نیز هست. خاستگاه نظریه عالم کبیر(Macrocosm) و عالم صغیر(Microcosm) و نظریه اندامواری اجتماع را عمدهً در نظریات افلاطون دانسته اند؛ امّا ردپای آن را می‌توان در اندیشه‌های فلاسفه پیش از او و سایر ملل جست و جو کرد. حکیم ا...

در ادبیات تعلیمی، فضایل اخلاقی به شیوه‌هایی هنرمندانه آموزش داده می‌شود.«صبر و شکیبایی»‌یکی از نمونه‌های صفاتِ نیک انسانی است‌ که در ادب منظوم و منثور فارسی مطرح و در قالبهایی زیبا و با مضمون‌پردازیهایی ظریف بیان گردیده است. بردباری، برای رسیدن به هدف، نوعی انتظار و مقاومت برای گشایش است که در آموزه‌های دینی سابقه داشته و در نزد بزرگان ادب ‌فارسی با سه گرایشِ اخلاق دینی و انسانی در آثار شاعرانی چ...

وحی در نظر ملاصدرا، اتصال و اتحاد روح نبی با عالم عقل و خیال‌ است. برای اینکه این اتصال صورت گیرد، انسان باید ضمن بی‌توجهّی به‌ امیال حیوانی و نباتی، به ادراک‌های عقلی روی بیاورد و عقل را بر امیال‌ حیوانی حاکم نماید. ملاصدرا برای اثبات این مسأله، از مبانی فلسفی خود مانند اتحاد عقل و عاقل و معقول و مراتب وجودی عقل، خیال و حس استفاده می‌کند و بدین ترتیب نواقص نظریه مشّایین را برطر...