پدیده ها و رفتارهای اجتماعی و انسانی در حرکت، اقتصاددانان و جامعه شناسان در راستای ادراک و تفسیر ذهنی و عینی آنها در تکاپو، سیاستگذاران و برنامه ریزان در انتظار نتایج این تفسیرها و بازیگران نیز در حال خلق پدیده ای دوباره! بررسی وجوه تمایزی و تطابقی میان اقتصاد و جامعه شناسی در قالب «رفتار عقلایی و غیرعقلایی انسان» و نیز نگاه «فردگرایانه یا کل گرایانه» قابل بررسی است. از نظر ماکس وبر رفتارها مت...

ساز و کار نشر و گسترش اسلام در شرق آسیا و شبه قاره هند با دیگر مناطق اسلامی متفاوت بوده است. در این منطقه تجار، بازرگانان، علما، دانشمندان و صوفیان از طریق تعامل و تبادل فکری و فرهنگی و با تساهل و مدارا، بومیان این مناطق را به آیین اسلام در آورده اند. در این میان، علما و دانشمندان مسلمان با تعامل و تناظر با دانشمندان هند به عنوان نیرویی تأثیرگذار به تبیین عقلایی افکار و عقاید دینی و مذهبی پرداخ...

تئوری انتخاب عقلایی معتقد است که دولت ها به عنوان بازیگران منطقی می توانند منافع و اهداف خود را به صورت عقلایی انتخاب نمایند. آن ها دست به انتخاب روش های متعددی می زنند تا از طریق آن بتوانند به اهداف خود برسند و بدین وسیله آنها به دنبال ابزارهایی با میزان رضایتمندی بالا هستند. در این چارچوب معنایی، ایالات متحده به عنوان بازیگری عقلایی در اکتبر 2001 به افغانستان حمله نمود و پس از 10 سال در 22 ژ...

    اماره در منابع فقهی به هر دلیلی که کاشفیت از واقع داشته باشد اطلاق می‌شود؛ کاشفیتی که از منظر فقها و اصولیین قطعی و تام نیست، بلکه نوعاً پذیرش حجیت آن به لحاظ افادۀ ظن معتبر است. شهادت شهود (بینه) نیز که در قوانین موضوعه و در فقه به‌عنوان یکی از ادلۀ معتبر اثبات دعوا وحکم مطرح است، در عبارات فقها به‌عنوان اماره‌ای شناخته می‌شود که از سوی شارع اعتبار یافته، در‌عین‌حال بیشتر فقها و اصولیین بین...

در این مقاله نخست به بررسی نقش انتظارات عقلایی، نقد لوکاس و مسئله ناکارآمدی سیاستی در کاربردهای اقتصادی نظریه کنترل بهینه می‌پردازیم و سپس ناسازگاری زمانی در کنترل بهینهء مدل‌های اقتصاد کلان با انتظارات عقلایی را بررسی می‌کنیم. تأثیر «اعتبار و حسن شهرت» و فضای تصادفی بر مسئله ناسازگاری در انتخاب پویا، و این سئوال که چگونه پیشرفت‌های نظری در کنترل بهینه مدل‌های اقتصاد کلان با انتظارات آینده‌نگر ...

از نیمه قرن 20 میلادی اندیشمندان اقتصاد به دستاوردهای علم روانشناسی توجه و نقد فرض اساسی انسان عقلایی در مکتب نئوکلاسیک و نیوکینزی به عنوان بدیل‌های جدید برای توضیح پدیده‌های اقتصادی در آستانه هزاره سوم تبیین کرده‌اند. اقتصاد رفتاری ترکیب دو علم اقتصادی و روانشناسی است و موضوع آن عبارتست از بیان علت محدودیت‌ها و پیچیدگی‌ها در عوامل اقتصادی. در اقتصادی رفتاری مفروضات اقتصاد کاملاً عقلایی کنار گذا...

بعضی از استنباط­های فقها ممکن است با ارتکازات عقلایی سازگار نباشد، و یا احکام با موضوعات آن تناسب نداشته باشد و فقه و شریعت را نامتناسب و نامعقول جلوه دهد. در­حالی­که بررسی اجمالی فقه نشان­ می­دهد بسیاری از فقها، و بیش از همه امام خمینی، لزوم «تناسب عقلایی مسائل شرعی» را پذیرفته‌، آن را به عنوان «قرینه لبّی» موجب «ظهور دلیل در حکم متناسب با موضوع» دانسته و در تعارض قرینه عقلایی با قرائن لفظی، فه...

موضوع مقالۀ حاضر بررسی و نقد نظریۀ اصلاح نژاد فرانسیس گالتُن است. گالتُن، پسر عموی چارلز داروین، با انجام مطالعات آماری بر روی افراد برجستۀ علمی، ادبی، ورزشی، و نظامی انگلستان در طول چندین نسل مدعی شد که هوش و قابلیت های طبیعی در انسان ها امری ارثی است. بر این اساس، وی نظریۀ اصلاح نژاد را مطرح ساخت که در جهت عکس نظریۀ داروین و بر مبنای انتخاب مصنوعی بود. هدف گالتُن از طرح نظریۀ اصلاح نژاد بهبود و ...

داشبوردهای مدیریتی که زیر‎مجموعه ی سیستم های هوش تجاری می باشند در حقیقت سیستم-های نرم‎افزاری نوینی هستند که به سازمان‏ها در جهت غنی‏سازی اهداف با استفاده از اطلاعات وتجزیه و تحلیل آن ها کمک می‏کند. در این پژوهش، که پژوهشی پیمایشی-کاربردی است در ابتدا با ارائه راه کار پیاده سازی سیستم یکپارچه سازی اطلاعات شرکت پارس خودرو در قالب داشبورد مدیریتی، سعی شده است تا با تعریف، نظارت و تحلیل شاخص های ک...

در این مقاله تلاش می شود، با بررسی نظریه های مهم اقتصادی در موضوع باروری از زمان آدام اسمیت تا دوران معاصر، تقسیم بندی مناسبی از این نظریه ها ارائه شود. بر اساس یافته های این پژوهش، تقسیم بندی این نظریه ها به خرد و کلان بهترین تقسیم بندی برای این موضوع است و نظریه های خرد استحکام نظری بیشتری دارند. با این حال، نظریه های خرد نیز کلیت یکپارچه ای نیستند و تفاوت های فراوانی بین آنها وجود دارد. از س...