از دورة رواج تجربه‌گرایی، به فطرت به مثابة کیفیت خلقت انسان با ویژگی‌های فرامادی توجه جدّی نشده است و بیشتر پژوهش‌های انجام‌شده در باب سرشت نوعی انسان، یا رویکردی مادی دارد، به گونه‌ای که اساساً به انکار ذاتمندی انسان انجامیده (سرشت‌ستیز) یا با نوعی تقلیل‌گراییِ آدمی به ابعاد فیزیکی، ظرفیت‌های فرهنگی ـ هویّتی انسان به داشته‌هایی از قبیل ابعاد فیزیولوژیکی و ژنتیکی فروکاسته شده (سرشت‌پذیر مادی) و به‌...

پرستش امری انسانی است که از آغاز خلقت تا کنون روح انسان را به سمت یک نقطۀ متمرکز ( خدا ) سمت و سوق بخشیده است. ادیان مختلف با وجود اختلافات ظاهری در نیت مندی گرایشات دینی و ظهور عملکردیشان در ارائۀ مناسک عبادی ، همه و همه به امر پرستش ، گرایش داشته اند ؛ همچنین در مسیر استعلای روج انسانی که همانا مایۀ رهایی و رستگاری است ، پویا بوده اند.  یکی از دیدگاههای مهم قابل تحلیل در این زمینه ، دیدگاه ع...

نظام معرفت شناسی اشراقی نظامی متعالی است که می‌تواند، جایگاه معرفت فطری و رابطه‌ی آن با سایر معرفت‌های بشری را تبیین نماید. بداهت، خطاناپذیری، ثبات، عمومیت و قابلیت پذیرش و صف کلیت و تشکیک از جمله شاخصه‌های معرفت فطری از دیدگاه سهروردی است. دامنه ی مفهومی معرفت فطری در نظام نوری و علم النفس اشراقی توسعه-ی ویژه‌ای پیدا می‌کند. به نحوی که دربازخوانی مفاهیم و نظریات مربوط به حوزه ی ادراکات، محتمل ...

زیبایی شناسی یکی از بهترین امور فطری هر فرد است که خالق هستی در وجود او قرار داده است ، لذا هر کس در هر مقطعی که باشد به این امر گرایش دارد ، هدف این تحقیق ، بررسی و تحلیل و شناسایی شیوه های آفرینش سخن ادبی در شعر یکی از برجسته ترین شاعران طنز پرداز قرن هشتم ، عبید زاکانی ، است . این شیوه ها که نویسندگان زیادی درباره ی آن قلم زده اند ، عبارتند از : موسیقی شعر ، آرایه های بدیعی (بدیع لفظی و بد...

موسیقی یکی از مظاهر زیبایی در طبیعت است که گرایش به آن یک میل فطری و سیر نشدنی است،فقه اسلامی همیشه در صدد آن بوده که این میل را در جهت مشروع و معقول کنترل کند و آن را در محدوده شرع مقدس قرار دهد و بیان نماید .آنچه از دید گاه شرع مقدس اسلام در این باب حرام شده موسیقی مبتذل و بیماریست که دارای جنبه روحانی و علمی نباشد و انسان و جامعه را به ابتذال و اضلال بکشاند و آدمی را از طی مسیر سعادت و کمال ...

ارتداد که اصطلاحاً برگشت از اسلام به کفر است، در فقه اسلامی مستوجب مجازات سنگین و نیز آثار حقوقی مهمی چون نقض رابطه زوجیت و تقسیم اموال بین ورثه است. این در حالی است که به طور کلی اهمیت و اعتبار آزادی عقیده نیز در اسلام امری قطعی و ثابت شده است. بر این اساس، در پاسخ به شبهه وجود تنافی بین احکام ارتداد با موضوع آزادی عقیده در اسلام بعضی بر محور تبیین فلسفه مجازات مرتد از طریق نشان دادن اهمیت و آث...

سعادت یکی از دغدغه های اصلی آدمی است. از سه جهت می توان به سعادت پرداخت: یکی از جهت معناشناسی؛ دوم از جهت وجودشناسی و بررسی حقیقی و ظنی بودن سعادت، ظرف حصول سعادت، فطری یا ارادی و اختیاری بودن آن و نقش فضایل در سعادت و ...؛ و سوم از حیث معرفت شناسی و بررسی راه های آگاهی از سعادتمند بودن خود و دیگران. در این مقاله علاوه بر بررسی این سه مسئله از منظر فارابی نخستین متفکر مسلمانی که به تمام معنای ک...

تامل در نحوه مواجهه ملاصدرا با طریق بخشی فیلسوفان و متکلمان و سلوک ذوقی عرفا در حل مسائل الهیاتی روش شناسی حکمت متعالیه را مورد چالش قرار می دهد و بحث و ذوق از نظر ملاصدرا دو رهیافت کسب معرفتند و اخذ هر یک از آنها مشروط به شرایط خاص است هر دو فرایند دارای مراتب و نیز دارای نتایج واحدند و آنها را باید به عنوان گرایش فطری در حقیقت جویی به کار بست دامنه و گستره هر یک و نیز شرایط خاص آن دو متفاوتند...

ارتداد در لغت به معنای بازگشت و رجوع چیزی است، در اصطلاح به معنی کفر بعد از اسلام است. مرتد به ملی و فطری تقسیم می شود. آزادی فکر یکی از اصول مسلم اسلام است و در آیات متعدد قرآن کریم و در روایات معصومین(ع) به اثبات رسیده است. ارتداد با آزادی عقیده، دین و مذهب منافات ندارد، در پیش از اسلام نیز برای مرتد مجازات در نظر گرفته شده است، ، در قانون مجازات اسلامی قدیم ماده 513 آن و قانون مجازات اسلامی ...