گومیزشن و وزارشن به دو دوره از مهم ترین ادوار آفرینش در اساطیر ایرانی اطلاق می شود که طی آن، نبرد میان دو بن متخاصم خیر و شر، به شدیدترین مرحله خود می رسد و در نهایت به پیروزی نهایی خیر بر شر می انجامد. اعتقاد به نبرد و درگیری میان دو اصل نیک و بد که اساس تفکّر اسطوره ای ایرانی را تشکیل می دهد، در شاهنامه فردوسی در قالب جنگ ها و کشمکش های درازآهنگ ایران و نیران (غیر ایرانی) نمود یافته است. در شا...

در ذهنیت ایرانی، باغ تصویری فراگیر دارد؛ به صورتی که آرمان باغ تقریبا در همه ی هنر ها نفوذ کرده است و به عنوان بخشی از هویت فرهنگی ایران زمین مطرح شده است. باغ در ذهن ایرانی به عنوان تمثیلی از بهشت، باغ بهشت مطرح است و این عامل حضور پردیس ها را در آثار هنری پر رنگ کرده است. همان گونه که در متن کتاب مقدس در سفر آفرینش به باغ عدن اشاره می شود، فردوسی نیز در آغازین ابیات شاهنامه، سرآغاز حضور بشر ب...

جدالِ همواره ی خیر و شر در هستی و نبرد کیهانی نیک و بد، به هزارتوهای خودآگاه و ناخودآگاه مردمان هر سرزمینی راه یافته است. در گستره‎ی فرهنگ کهن ایران نیز این جدال، با نخستین جنگ کیومرث و اهریمن به جهان شاهنامه راه می‎یابد. اندیشه ی فردوسی در شاهنامه صلح جویانه است و او به هیچ روی، ستایش گر جنگ و ویرانی نیست. حکیم توس، فضیلت را در کشتار و غارت نمی‎بیند و با بینشی دادجویانه، در صورتی که ناگزیر ا...

چکیده طومار، نسخه¬ی نوشتاری روایت¬های شفاهی است. نقّالان که قدرت باز آفرینی و تجسم و تخیل سرشاری دارند، به کمک این امتیاز و شاگردی نزد استادانِ فن و داشتن طومار به مهارت می¬رسیدند. معمولاً طومار¬ها از آغاز کار کیومرث تا پایان پادشاهی بهمن را شامل می¬شوند و نقّالان برای تدوین طومار¬های خود، علاوه بر روایات شاهنامه، از اخبار منظومه¬های پهلوانیِ بعد از فردوسی، مانند: گرشاسب¬نامه، بانوگشسب¬نامه و...، ...

تاریخ بلعمی و شاهنامه فردوسی از مهم ترین آثار قرن چهارم هستند که علی رغم داشتن موضوعی مشترک (تاریخ ایران) و نگارش در برهه زمانی نزدیک به هم، در کنار شباهت های بسیاری که در آنها دیده می شود، تفاوت هایی نیز با یکدیگر دارند. یکی از تفاوت های مهم و قابل اعتنا، پرداختِ متفاوت شخصیت های حاضر در این دو اثر از حیث حماسی – اسطوره ای است. مقایسه 27 تن از شخصیت های مشترک این دو کتاب اعم از شاهان و پهلوانان...

آفرینش نخستین نمونه انسانی- انسان مثالی نخستین- از مهم ترین مراحل کهن الگوی آفرینش در فرهنگ های مختلف بشری است. نمونه بنیادین انسان نخستین، الگویی کهن است که در شکل انسان غول آسا یا خداگونه یا جفت اولیه پدیدار می شود. هدف این جستار، تشریح نمودها و کیفیت های اسطوره شناختی کهن الگوی انسان نخستین در فرهنگ های اساطیری و اساطیر ایران باستان، به ویژه در بخش پیشدادی شاهنامه فردوسی است. روش تحقیق کیفی ...

آفرینش نخستین نمونة انسانی- انسان مثالی نخستین- از مهم ترین مراحل کهن الگوی آفرینش در فرهنگ های مختلف بشری است. نمونة بنیادین انسان نخستین، الگویی کهن است که در شکل انسان غول آسا یا خداگونه یا جفت اولیه پدیدار می شود. هدف این جستار، تشریح نمودها و کیفیت های اسطوره شناختی کهن الگوی انسان نخستین در فرهنگ های اساطیری و اساطیر ایران باستان، به ویژه در بخش پیشدادی شاهنامة فردوسی است. روش تحقیق کیفی ...

شاهنامه ی فردوسی، بزرگ ترین اثر حماسی در زبان وادب فارسی است که مفاهیم و باورهای اسطوره ای و تاریخی در آن تجلّی می یابند. یکی از موضوعات مهم در این اثر، مسأله ی شرّ و تقابل آن ها با خیر است که تحت تأثیر باورها و مفاهیم ثنوی ایران باستان می باشد. با توجه به موضوع شاهنامه(تاریخ شاهنشاهی ایران قدیم از کیومرث تا یزدگرد سوم) و تاریخ پر فراز و نشیب ایران، در این اثر با نبرد ایرانیان و انیرانیان(به ویژه...

بررسی رابطه تعلق خانوادگی، هویت ملی و پایبندی به ارزشها با میزان مهاجرت دانش آموزان المپیادی به خارج از کشور دکتر کیومرث فلاحی1 چکیده سرمایه انسانی مهمترین عامل توسعه و پیشرفت جوامع گوناگون است و نخبگان نقشی تعیین کننده در آن دارند. در 14سال گذشته، 62 درصد از دانش‌آموزان مدال‌آور المپیادی کشور، ترک وطن کرده و به کشور‌هایی چون آمریکا و کانادا کوچیده اند. هدف این نوشتار بررسی رابطۀ تعلق خانواد...

گومیزشن و وزارشن به دو دوره از مهم‌ترین ادوار آفرینش در اساطیر ایرانی اطلاق می‌شود که طی آن، نبرد میان دو بن متخاصم خیر و شر، به شدیدترین مرحله خود می‌رسد و در نهایت به پیروزی نهایی خیر بر شر می‌انجامد. اعتقاد به نبرد و درگیری میان دو اصل نیک و بد که اساس تفکّر اسطوره‌ای ایرانی را تشکیل می‌دهد، در شاهنامه فردوسی در قالب جنگ‌ها و کشمکش‌های درازآهنگ ایران و نیران (غیر ایرانی) نمود یافته است. در شا...