کهن نمونه ها، با تصویرهای کهن نمونه ای مانند کوه و اعداد و درون مایه های کهن نمونه ای چونان آفرینش و مرگ همسان نیست و به گمان نهان پژوه سوئیسی، کارل گوستاو یونگ، کهن نمونه ها، سازنده نمایه ها و درون مایه های کهن نمونه ای است. پنج کهن نمونه «خود»، «سایه»، «نرینه روان (= آنیموس)»، «مادینه روان (= آنیما)» و «نقاب» از کهن نمونه های برجسته و بُنیادین یونگ است که کارکرد آنها در دبستان نقد اسطوره شناخت...

کهن الگو تجربیات مشترک همة انسان ها است که از گذشته ها ی دور در ناخودآگاه جمعی آن ها باقی مانده است. به دلیل فراوان بودن تجربیات انسانی نمی توان تعداد کهن الگوها را مشخص کرد؛ اما شاخص ترین کهن الگوها عبارت اند از آنیما، آنیموس، خود، پرسونا، سایه، پیر فرزانه و مادر. ایثار یکی از مهم ترین کهن الگوها است که در ناخودآگاه جمعی بیشتر انسان ها نهادینه شده است. از دیدگاه روان کاوان، ایثار یکی از مکانیز...

بررسی و تحلیل آثار ادبی بر بنیاد دیدگاه­های جدید باعث فهم جنبه­های ناشناخته اثر ادبی می­شود. داستان زال و رودابه، که در آن  با مهارتی خاص لطافت عاشقانه با صلابت حماسه درهم آمیخته، ترکیبی نوآیین و شگفت به وجود آمده، تاکنون از چشم­انداز نقد روانکاوانه مورد تحلیل واقع نشده است. بررسی روانکاوانه­ی این داستان بر اساس دیدگاه یونگ و تحلیل کهن­الگوهای آن، می­تواند دریچه­های تازه­ای از معانی نهفته در شا...

هبوط که در لغت به معنای: به زیر آمدن؛ پست شدن و از وضعی به وضعی بدتر گشتن، آمده است؛ در اصطلاح به معنای خروج از بهشت و استقرار در زمین و ورود به زندگی پرمشقت دنیا تعبیر گردیده است. در این پایان نامه پس از بررسی هبوط در ادیان ابراهیمی – یهود؛ مسیحیت؛ اسلام. در آثار دو شاعر عارف مولانا و سهراب سپهری که در حقیقت مفسر عرفان مولاناست بررسی و تحلیل گردیده است. در این پژوهش به ذکر اصطلاحات عرفانی قدیم...

نقد کهن‌الگویی یکی از رهیافت‌های اصلی نقد ادبی معاصر و مبتنی بر نقد روان‌شناختی است که به کشف ماهیت کهن‌الگوها و نقش آن‌ها در ادبیات می‌پردازد. آثار عرفانی همچون بسیاری از آثار ادبی دیگر منعکس کننده نمادین کهن‌الگوهاست. بررسی موردی حاضر خوانشی یونگی از داستان زن صالحه در الهی نامه عطار است. در پژوهش حاضر سعی شده تا با رویکردی توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای، مبانی نظری دیدگاه یو...

بررسی و تحلیل آثار ادبی بر بنیاد دیدگاه­های جدید باعث فهم جنبه­های ناشناخته اثر ادبی می­شود. داستان زال و رودابه، که در آن  با مهارتی خاص لطافت عاشقانه با صلابت حماسه درهم آمیخته، ترکیبی نوآیین و شگفت به وجود آمده، تاکنون از چشم­انداز نقد روانکاوانه مورد تحلیل واقع نشده است. بررسی روانکاوانه­ی این داستان بر اساس دیدگاه یونگ و تحلیل کهن­الگوهای آن، می­تواند دریچه­های تازه­ای از معانی نهفته در شا...

     یونـگ در مکتـب روان شناسی خود،  محتوا و درون مایه ناخودآگاه جمعی  را کهـنالگـو می داند . عشق یکی ازبرجسته ترین کهن الگوهای  روان بشر  است که از دیرباز، ذهن انسان را به خود مشغول ساخته است، اساطیر و متون ادب فارسی ، عرصـۀ وسـیعی از جلـوههـای کهن الگو ی عشق به شمارمیآیند؛ نمایشنامه سلطان مار اثر بهرام بیضایی که  یک اثر اسطوره ای و عاشقانه  است، داستان  عشق  خانم نگار و سلطان مار را  روایت می...

یکی از انواع جدید نقد متون ادبی، نقد کهن‌الگویی متون می‌باشد که مبتنی بر نقد روان‌شناختی بوده و بر اساس نظریات کارل گوستاو یونگ، روان‌شناس معروف و معاصر سوئیسی شکل گرفته است. به اعتقاد وی، روان آدمی از سه سطح خودآگاه، ناخودآگاه فردی و ناخودآگاه جمعی تشکیل شده است. عمیق‌ترین سطح روان، ناخودآگاه جمعی است که اسطوره‌ها، افسانه‌ها و باورهای هزاران ساله‌ بشر از دل آن بیرون آمده است. یونگ...

براساس نظریات روان­شناس سوییسی، کارل گوستاو یونگ، ضمیر ناخودآگاه جمعی، میراثی است بازمانده از دوره­ های نخستین نیاکان بشر که در ذهن هر انسانی وجود دارد. در این ناخودآگاه جمعی، تصاویر ازلی و مفاهیم مشترک جهانی وجود دارند که یونگ، آنها را «کهن­ الگو» می­نامد. مهم­ترین کهن­ الگوها از نظر او، سایه، نقاب، آنیما و آنیموس هستند. آنیما شاید مهم ­ترین این کهن ­الگوها باشد که به شخصیت زن پنهان در وجود هر...

هزارویک­شب همچون بسیاری از آثار ادبی جهان آیینه‌ای است که کهن‌‌نمونه‌ها را، به‌عنوان محصولات تجربه‌های مکرر بشر که در ناخودآگاه وی به یادگار نهاده شده‌اند، به‌شیوه‌ای نمادین منعکس می‌کند. مطالعه روان‌کاوانه اسطوره‌ها، که گنجینه آرزوها و اندیشه­های بشری­اند، نشان­دهنده حضور ناخودآگاه جمعی است که در این نمونه‌های ازلی آشکار می‌شوند. در این پژوهش یکی از داستان­های هزارویک­شب با عنوان «جوذر» با توج...