سنجر کاشانی یکی از شاعران قرن یازدهم است که در هند از شهرت و اعتبار زیادی برخوردار بوده و همچون دیگر شاعران سبک هندی به صورخیال رویکرد ویژه‌‌ای داشته‌‌است. در این تحقیق تشبیه به‌‌عنوان عنصر اصلی و سازندة تصویر در شعر وی، بر‌‌اساس روش تحلیلی-توصیفی نقد و بررسی شده‌‌است. سنجر درمجموع 1492 بار در 5506 بیت، برای ارائة مضامین مورد‌‌نظرش از تشبیه بهره‌‌برده‌‌است. از مجموع تشبیهات به‌‌کار رفته، 797 مو...

کلیم‌کاشانی در غزل‌پردازی از جهاتی به سبک‌عراقی نظر دارد. در این‌مقاله که با‌هدف شناخت مانندگی‌های غزل سبک‌هندی و عراقی نوشته‌شده، بنا‌بر‌این‌فرض ‌که غزل سبک‌عراقی الگوی غزل‌پردازان سبک‌هندی بوده‌است و ازاین‌رو در محور افقی و عمودی گرایش به این سبک در غزل سبک‌هندی مشهود‌است، تلاش‌گردیده تا ژانر غزل‌های کلیم بر اساس نظریۀ سرمتنیت ژرار ژنت به شیوه‌ای توصیفی- تحلیلی بررسی‌شود. بدین منظور، با توجه ...

هر کدام از سبک­های شعر فارسی در زمان و مکان ویژه­ی خود، بروز و ظهور یافته و سپس بالیده و به اوج رسیده­اند. واضح است که سبک هندی یا اصفهانی در قرنهای یازدهم و دوازدهم در هند و ایران از جایگاه ممتازی برخوردار بوده است. شعر شاعران این دوره علاوه بر نزدیکی به زبان محاوره و برخورداری از اندیشه­های حکمی و عرفانی سرشار از خیال­پردازی، نازک­خیالی، تشخیص، اسلوب معادله، ارسال­المثل، متناقض­نما و مضامین ب...

شعر پایداری، زاییدۀ تلاش خستگی نا پذیر و اعتراض شجاعانۀ شاعران و نویسندگانی است که رنج ها و دردهای ملّت خود را لمس کرده اند و هرگز در مقابل ظلم، تعدّی، تجاوز، ضعیف کشی و قدرت نمایی دستگاه های جابر داخلی و خارجی تسلیم نشده اند. این جریان ادبی پویا، با درون مایۀ اعتراض و مقاومت، از حنجرۀ سرخ شاعران پایداری از زمان مشروطیّت به شکل خاصّی خود را نشان داد و تا زمان رژیم طاغوت، انقلاب اسلامی ایران و سپس ج...

معانی و مفاهیم قرآن کریم که نمون? اعلای فصاحت و بلاغت است، از جهات مختلف در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان، به¬طور مستقیم و غیر¬مستقیم تأثیرگذار بوده است، تا آن ¬جا که جنبه¬ای از زندگی مسلمانان را نمی¬توان یافت که قرآن بر آن تأثیر¬گذار نبوده باشد. حدیث یا به عبارتی قول، فعل و تقریر پیامبر بزگوار اسلام (ص) نیز چنین حکمی را دارد و به اشکال گوناگون در زندگی مسلمین و رفتار و گفتار آنان تأثیر¬گذار بو...

در مقالۀ حاضر علم بلاغت از آغاز تا امروز در ادب عربی و فارسی به صورت تطبیقی، بررسی و سیر آن با توجه به خصوصیات زمانی و شیوه نگرش و توجه دانشمندان به مسائل بلاغی به طور مستقل مطرح شده است. همچنین، آثار و نظر های دانشمندانی که صاحب تفکر و اندیشه های والا در علم بلاغت بوده اند، بیان و در پایان نتیجه گرفته شده است که بلاغیون فارسی زبان در طرح صناعات عربی بیشتر تحت تأثیر بلاغیون عربی زبان بوده اند.

در این رساله،آموزه های اسلامی در دواوین پنج شاعر برجسته سبک هندی بررسی شده است. از آنجاکه تاکنون تحقیقات انجام پذیرفته درباره اشعار سبک هندی، بیشتر در زمینه تصویرآفرینی و خیال بندی بوده و مسائل مذهبی، عرفانی و بویژه اخلاقی آنها، کمتر مورد ارزیابی واقع شده است و با توجّه به لزوم آگاهی و آشنایی با موارد اخیر، اهمّیّت و ضرورت انجام چنین پژوهشی در اشعار شاعران نامی سبک یاد شده مشخّص میشود. بدین من...

بلاغت در معنای علمی که به زیبایی‏شناسی ادبیات می‏پردازد ازجمله علوم مهم و تأثیرگذاری است که متأسفانه به ویژه در زبان فارسی چندان مورد توجه و بررسی‏های عالمانه قرار نگرفته است. علم بلاغت در طول تاریخ هزارساله ادبیات فارسی از نواقص و آفت‏های زیادی آسیب دیده است که از جمله مهم‏ترین‏های آن می‏توان به فقدان نظریه‏پردازی‏های علمی، عربی‏زدگی، اختلاف در نامگذاری‏ها، تعاریف کلی و مبهم، پرداختن به موضوعا...

این مقاله، مشابهت سبک بلاغی قرآن را با بلاغت غربی با تکیه بر آهنگ کلام در قرآن، بررسی می کند. ابتدا از سبک بلاغی قرآن سخن به میان آمده و به وجوه متناظر آن با مؤلفه بلاغت در مغرب زمین اشاره می شود. سپس در پیشینه بحث به آثار مرتبط اشاره می شود. آنگاه در پیکره جستار، مبانی سبک بلاغی قرآن و مشابهت آن با بلاغت غربی بررسی و بر آهنگ کلام در قرآن تکیه می شود. این مقاله، ضمن ارائه نمونه هایی از آیات قرآ...

این مقاله در پی آن است که مفهوم تصویر را از منظر ناقدان قدیم مورد بررسی قرار دهد و نشان دهد که چگونه بلاغت قدیم در چارچوب درک جزئی از مفهوم تصویر و تمرکز بر جانب شکل، بدون پرداختن جدی به محتوا در نتیجة عواملی چند متوقف ماند. هر چند در این راستا عبدالقاهر جرجانی سرآمد قدماست و تلاش هایی گسترده تر داشت. اما پس از وی، دانش بلاغت تحولی شایسته نیافت. افزون بر این در این مقاله تلاش بر آن است که نشان ...