در فلسفة اسلامی از قاعدة عدم گنجانیده شدن شیء بزرگ در شیء کوچک (امتناع انطباع کبیر در صغیر) جهت اثبات غیرمادی بودن محل ثبت تصاویر جزئی بینایی و خیالی (صور مقداری) استفاده شده است. سپس از طریق اثبات غیرمادی بودن محل این صور، قوای ادراکی آنها و نیز فرایند ابصار و تخیل را غیرمادی دانسته‌اند. بدین ترتیب یکی از دلایل غیرمادی بودن عالم خیال (خیال متصل و منفصل) و نیز غیرمادی بودن نفس و قوای آن را عدم ...

الف: بنیاد ایده و عقیده انسانِ سنتّی وحدت است و مبنای اندیشه انسان مدرن تجزیه. در این وحدت تمامی اجزا و ابعاد عالم با هم و به ویژه با انسان مرتبط اند و یا به روایت افلاطون در رساله تیمایوس، عالم و انسان خویش یکدیگرند. از جمله مصادیق این وحدت، بالاخص در تاریخ معماری سنتّی، نسبت میان انسان، جهان، و معبد به عنوان خانه خدا است. ب: در جهان‌بینی سنتّ محوری که اصل تناظر یا همانندی عالم و آدم (جهان و انس...

مفهوم زیبایی و نگاه زیبایی شناسانه در اندیشه عرفان اسلامی ، مبنایی وجودشناسانه دارد که با کند وکاو در آن می توان نظام زیبایی شناسانه عرفان اسلامی را که در نوع خود نظامی منحصر به فرد است باز شناخت. بر اساس این نظام،زیبایی و هنر امری وجودی تلقی می شود که درک آن نسبت متناظری با حقیقت دارد. پرسش های بنیادین این پژوهش از مفاهیمی چون چیستی زیبایی ، نسبت زیبایی با حقیقت وجود و چگونگی تأثیر و جلوه آن ...

یکی از مسائل جذاب در حیطه نفس آدمی این است که نفس از چه جایگاهی در هستی برخوردار است ؟ خداوند چه مقام و جایگاهی برای آدمی قرار داده است ؟ با دو دید می شود به تبیین این مساله پرداخت : دید عرفانی و فلسفی که هر دو با اینکه حقیقت آدمی را به نفس او می دانند ولی به دلیل مبانی متفاوتی که دارند تصویری که از این جایگاه می دهند نیزتا حدی متفاوت است . ابن عربی نفس آدمی را نسخه الهی ، جامعیت کبری ، و در نه...

توصیف منازل سلوک و اطوار قلب و مکاشفات خلوت، از طریق انوار و الوان در تصوف و عرفان اسلامی، به خصوص در طریقۀ کبرویه، و نقش شیخ در این زمینه دارای اهمیت خاصی است. علاءالدوله سمنانی (659- 736) و سیدمحمد نوربخش (795- 869) دو تن از عارفان مشهور این طریقه به شمار می روند که در آثار خود به این مهم پرداخته اند. سمنانی آنچه را که کبرویه، اطوار سبعۀ قلب می خواند، به لطایف تعبیر کرده و در تقریر خود هریک ا...

چکیده در اولین آیات نازله بر پیامبر اسلام سخن از خواندن و نوشتن به میان آمده است که نشان از اهمیت و ارزش علم و دانش آموزی است. براساس حس کنجکاوی، آدمی میل به کشف مجهولات وجود خود و اطرافش و پیشرفت علمی دارد. این نوشتار با رویکرد توصیفی تحلیلی با تکیه بر آیات کریمه و روش تفسیر موضوعی ومعنی شناسی وهدف ارائه مهارت های قرآنی در موفقیت تحصیلی بوده، که آدمی در پرتو آن می تواند در مسیر تحصیلی به موفق...

چکیده سیاست را به عنوان مصداق اصلی حضور عالم خیال در زندگی دنیایی در نظر می گیریم. سیاست متعلّق به عالم خیال است و با درک سیاست است که عالم خیال را درک می کنیم. خیال را نباید به حوزه ی هنر منحصر کرد و استعداد حوزه ی سیاست برای درک خیال و حتی درک فعالیت های هنری بسیار قوی تر از حوزه ی هنر می باشد. خیال را نه صرفاً در حوزه فردی و نه به عنوان چیزی در کنار باقی محسوسات بلکه در بطن همین زندگی محسوس تل...

از آنجا که حسینی هروی پرسش‌گر سؤالات مشهور مطرح در گلشن راز، خود عارفی واقف به مسائل و مبانی عرفانی بوده بررسی غرض یا اهداف او از ارسال این سؤالات از سویی و مقایسة میان معتقدات وی با دیدگاههای شبستری از سوی دیگر می‌تواند راهنمای ما به نکاتی مهم در شناخت همانندیها و تفاوتهای دو نظام عرفانی «محبت محور» و «معرفت مدار» به شرح ذیل باشد: الف- همانندیها: از جمله 1- اعتراف به عجز عقل در وصول به حقیقت ...