خلاصه رساله ای که برای درج در این شماره انتخاب کرده ایم ، از آن آقای مصطفی اولیائی است که در تاریخ چهارم بهمن ماه سال 2535 از آن دفاع کرد . سبب اصلی انتخاب این رساله ، فهرست مفیدی است که مؤلف ، از کلمه های فارسی قرن ششم ارائه داده است.

رابطة زبان فارسی و عربی را در سه سطح باید بررسی کرد: تأثیر عربی در فارسی، فارسی در عربی، ادبیات تطبیقی. در این مقاله که به مرحلة نخست می پردازد، نشان داده شده که از دوران ساسانی (= جاهلی عرب)، زبان عربی تعدادی واژة فارسی (105 واژه شناسائی شده) با مفاهیم آنها وام گرفته است. طی چهار قرن نخستین اسلامی، وام واژه های فارسی در عربی سخت کثرت یافت، چندان که تعداد آنها را می توان بین 2000 تا 2500 کلمه ب...

. در این تحقیق با استفاده از نمونه های معنایی مستتر و غیر مستتر سعی شده به این پرسش پاسخ داده شود که ایا افراد دو زبانه خصوصیات معنایی مشترکی برای زبان های اول و دوم خود دارند یا نه. ایا راهنمایی معنایی مستتر و غیر مستتر کلمات به زبان فارسی و انگلیسی تاثیری بر روی انتخاب واژگان و زمان واکنش زبان اموزان دارد یا نه. در راهنمایی معنایی مستتر، کلمات راهنما برای مدت زمان کوتاهی روی صفحه قرار می گرفت...

در این مقاله یک سامانۀ بازشناسی گفتار پیوسته برای زبان فارسی معرفی می‌شود و نقش مدل آوایی و مدل زبانی در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. مدل‌های آوایی با روش‌های مستقل‌از‌بافت و وابسته‌به‌بافت در این سامانه به‌کار رفته و نتایجِ به‌کارگیریِ آن‌ها ارائه شده است. مدل زبانیِ سه‌کلمه‌ای نیز با روش‌های مبتنی‌بر کلمه، مبتنی‌بر مقولة نحوی و مبتنی‌بر طبقه، با استفاده از پیکرۀ متنیِ زبانِ فارسی استخراج و در سامان...

مقاله حاضر در دو بخش تدوین شده است. در بخش اول به ارائه نتیجه بررسی سابقة حضور تصویرهای پارادوکسی در شعر فارسی پرداخته شده است و سپس با ارائه شواهد متعدد این فرضیه مطرح شده که چیستان، یکی از نخستین تجلی‌گاه‌های تصویرهای پارادوکسی در شعر فارسی است؛ از آنجایی که مشهور شده که تصاویر پارادوکسی به معنای دقیق کلمه، با سنایی و شعر مغانة او به قلمرو شعر فارسی وارد شده است، کوشیده‌ایم نمونه‌های شاهد از ...

در این پژوهش یک سیستم عصبی- فازی با قابلیت آموزش همزمان برای بازشناسی برخط زیر-کلمات فارسی ارائه شده است. روش بازشناسی پیشنهادی یک روش کلی نگر بوده و مدل بازشناسی آن نیز، زیر-کلمه می باشد. در روش پیشنهادی ما، برای شناسایی زیر-کلمات از دانش مربوط به بدنه و علائم ثانویه آنها بطور همزمان استفاده می شود یعنی فرض می شود که بدنه ی زیر-کلمه و هر کدام از اجزای کوچک آن، در یک حرکت قلم نوشته می شود و بنا...

در زبان فارسی کلمات دارای صورت های نگارشی متنوعی هستند و پوشش کلیه حالات دستوری کلمات با به کارگیری یک سری قواعد معین ناممکن است به همین دلیل استخراج کلمات کلیدی به طور خودکار از متون فارسی دشوار و پیچیده است. در این مقاله سعی شده است با استفاده از اطلاعات زبان شناختی و اصطلاح نامه ، کلمات کلیدی بامعناتری ارائه شود. با استفاده از اصطلاح نامه که از نظامی ساختارمند برخوردار است می توان شبکه کلمات...

هدف: معرفی، دسته‌بندی، و نقد پژوهش‌‌ها دربارۀ سیستم‌های بازشناسی و بازیابی اسناد چاپی فارسی و پیشنهاد یک سیستم بازیابی اسناد چاپی با رویکردی نو. روش‌شناسی: شیوه‌ای جدید با رویکرد جداسازی، طراحی و سپس پیاده‌سازی شده است. برای آموزش و آزمایش سیستم، پایگاه داده‌ای شامل تصویر 50 صفحه متن فارسی در 5 قلم مختلف فراهم آمد. از نیمی از این داده‌ها برای آموزش و نیمی...

مقالة حاضر به بررسی الگوی تکیۀ زبان فارسی در سطوح کلمه و گروه نحوی می‏پردازد و نشان می‏دهد که در چارچوب نظریة واج‏شناسیِ نوایی، تکیة واژگانی در زبان فارسی از الگویی ثابت پیروی می‏کند. تکیۀ واژگانی در زبان فارسی تابع قاعدۀ تکیة کلمة واجی یعنی راست‌رو است، اما در بررسی تکیة گروه، رجوع به اطلاعات نحوی و ساخت سازه‎ایِ درونیِ سازة نحوی امری اجتناب‏ناپذیر است. اصل هسته‏گریزی (اسلامی، 1379 و 1384) به‌خوب...

. مقدمه: سوگیری توجه، نقش مهمی در علت شناسی و تداوم اختلالات مختلف، خصوصاً اختلال اضطراب اجتماعی دارد. آزمایه دات- پروب ابزار شناختی مناسبی برای سنجش سوگیری توجه به شمار می رود. پژوهش حاضر به معرفی و مراحل ساخت آزمایه رایانه ای دات پروب کلمه ای و بررسی روایی و اعتبار این آزمایه و کلمات مورد استفاده در آن به عنوان محرک می پردازد. روش: فهرست اولیه کلمات تهدید کننده اجتماعی از منابع موجود در ادبیات...